Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Monika Sawa, sędzia WSA Iwona Kosińska, asesor WSA Anna Fyda-Kawula (spr.), po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 2022 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi [...] S.A. w [...] na decyzję Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia [...] lutego 2021 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę.
Minister Rozwoju, Pracy i Technologii zaskarżoną decyzją z [...] lutego 2021 r. nr [...] na podstawie art. 156 § 1 pkt 2, art. 157 § 1 i § 2 oraz art. 158 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2020 r., poz. 256 ze zm., zwanej dalej: k.p.a.) po wszczęciu postępowania z urzędu stwierdził nieważność decyzji Wojewody [...] z [...] września 2000 r. nr [...].
Zaskarżona decyzja została wydana w następującym stanie faktycznym i prawnym.
Wojewoda [...] ww. decyzją z [...] września 2000 r. na podstawie art. 200 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543), art. 2 i art. 42 ustawy z dnia 6 lipca 1995 r. o przedsiębiorstwie państwowym "[...]" (Dz. U Nr 95 poz. 474) oraz § 3 ust.1 i § 4 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 lutego 1998 r. w sprawie przepisów wykonawczych dotyczących uwłaszczenia osób prawnych nieruchomościami będącymi dotychczas w ich zarządzie lub użytkowaniu (Dz. U. Nr 23, poz. 120) po rozpatrzeniu wniosku Skarżącej stwierdził nabycie z mocy prawa, z dniem 5 grudnia 1990 r., przez Przedsiębiorstwo Państwowe "[...]" w [...], prawa użytkowania wieczystego ½ części zabudowanego gruntu Skarbu Państwa położonego w [...] przy al. [...], oznaczonego jako działka nr [...] o pow. [...] ha, obr. [...], oraz prawa własności ½ części budynku mieszkalnego nr inw. [...]. W uzasadnieniu decyzji Wojewoda wskazał, że zostały spełnione przesłanki z art. 200 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, tj. grunt w dniu 5 grudnia 1990 r. stanowił własność Skarbu Państwa (dział II KW nr [...]) i wnioskująca państwowa osoba prawna posiadała go w zarządzie (§ 4 ust. 1 pkt 5 ww. rozporządzenia z dnia 10 lutego 1998 r.).
Pismem z [...] października 2018 r. nr [...] Wojewoda [...] zwrócił się do Ministra Inwestycji i Rozwoju o rozważenie wszczęcia z urzędu postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności ww. decyzji z [...] września 2000 r.
Minister Rozwoju, Pracy i Technologii zaskarżoną decyzją z dnia [...] lutego
2021 r. stwierdził nieważność decyzji Wojewody [...] z [...] września 2000 r. W uzasadnieniu organ nadzoru stwierdził, że decyzja ta zawiera wadę, o której mowa w art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a., gdyż rażąco narusza prawo, tj. art. 200 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Nie było bowiem możliwe przekształcenie udziału w prawie zarządu gruntem w udział w prawie użytkowania wieczystego gruntu. Powołując się na poglądy wyrażane w orzecznictwie Sądu Najwyższego stwierdził, że użytkowanie wieczyste nie może być ustanowione na ułamkowej części prawa własności nieruchomości. Taki sposób władania nie odpowiada ani pojęciu współwłasności, ani użytkowania wieczystego. Prawo rzeczowe może obciążać jedynie całą rzecz (tak SN w wyroku z dnia 4 stycznia 2021 r., sygn. akt [...]). Zgodnie z poglądem wyrażonym w uchwale SN z dnia 23 września 1993 r., sygn. akt [...], przedmiotem zarządu, jako formy władztwa nad gruntami, była i mogła być wyłącznie tylko rzecz, a nie udział Skarbu Państwa wyrażający się miernikiem określającym ilościowy zakres uprawnień tego właściciela w odniesieniu do uprawnień przysługujących pozostałym właścicielom. Użytkowanie wieczyste nie może być ustanowione na ułamkowej części prawa własności nieruchomości. Ponadto, ten sam budynek nie może być zarazem częścią składową nieruchomości gruntowej i nieruchomością budynkową, której własność związana jest z użytkowaniem wieczystym. Odstępstwo od tej zasady może dotyczyć tylko budynków, które wraz z gruntem można podzielić wzdłuż płaszczyzn pionowych. W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że taki podział jest dopuszczalny, jeżeli w jego wyniku powstają odrębne budynki. Jak natomiast wskazano w piśmie z dnia [...] września 2018 r. nr [...] [...] Urzędu Wojewódzkiego w [...], sposób korzystania z budynku oraz jego usytuowanie najprawdopodobniej nie pozwoli na dokonanie jego fizycznego podziału wzdłuż płaszczyzn pionowych. Z treści księgi wieczystej nr [...] wynika, że nieruchomość oznaczona jako działka nr [...] o pow. [...] ha, stanowi współwłasność Skarbu Państwa oraz Gminy Miejskiej [...] w udziałach po ½ części, natomiast prawo użytkowania wieczystego wynikające z decyzji Wojewody [...] z [...] września 2000 r. nie zostało ujawnione w ww. księdze wieczystej, co potwierdza postanowienie Sądu Rejonowego dla [...] Wydział IV Ksiąg Wieczystych z [...] czerwca 2014 r., sygn. [...], w którym Sąd oddalił wniosek [...] S.A. o ujawnienie prawa użytkowania wieczystego ½ części gruntu oraz prawa własności budynku w odniesieniu do tej nieruchomości.