Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Anna Łukaszewska-Macioch (spr.) Sędziowie: asesor WSA Joanna Skiba asesor WSA Agnieszka Miernik Protokolant Ewelina Dębna po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 marca 2008 r. sprawy ze skargi L. D. i P. M. na decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] października 2007 r. nr [...] w przedmiocie odszkodowania za nieruchomość [...] 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Prezydenta W. z dnia [...] stycznia 2007 r., nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.
Decyzją z dnia [...] października 2007 r., nr [...] Wojewoda Mazowiecki, po rozpatrzeniu odwołania L.D. i P. M., utrzymał w mocy decyzję Prezydenta W. z dnia [...] stycznia 2007 r., nr [...] odmawiającą przyznania odszkodowania za grunt nieruchomości [...], położony przy dawnej ul. [...], ozn. [...] nr rej hip. [...], zachodnia połowa działki nr [...], wchodzący obecnie w skład działki nr [...] z obrębu [...] i nr [...] z obrębu [...].
W uzasadnieniu decyzji przedstawiono następujący stan faktyczny:
Opisana na wstępie nieruchomość objęta została działaniem dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279). W dniu wejścia w życie dekretu nieruchomość stanowiła własność A. i S. małż. D. Na podstawie art. 1 dekretu grunt przedmiotowej nieruchomości przeszedł na własność Gminy W., a następnie na mocy art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 20 marca 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej (Dz. U. nr 14, po. 130) stał się własnością Skarbu Państwa. Objęcie przedmiotowego gruntu w posiadanie przez Gminę W. nastąpiło w dniu 25 listopada 1948 r., zatem termin do złożenia wniosku o przyznanie prawa własności czasowej upływał z dniem 25 maja 1949 r. Dawni właściciele hipoteczni nie złożyli stosownego wniosku. Orzeczeniem administracyjnym z dnia [...] sierpnia 1949 r. [...] Prezydent W. odmówił A. i S. małż. D. przywrócenia terminu na złożenie wniosku o przyznanie własności czasowej. Wnioskiem z dnia 31 lipca 1965 r. A. D. wystąpił, w trybie § 1 i 3 uchwały Rady Ministrów nr 11 z dnia 27 stycznia 1965 r. w sprawie oddania niektórych terenów na obszarze m.st. Warszawy w wieczyste użytkowanie (Monitor Polski Nr 6, poz. 18), o oddanie mu przedmiotowego gruntu w użytkowanie wieczyste. Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej W.-[...] decyzją z dnia [...] listopada 1966 r. nr [...] powyższy wniosek załatwiło odmownie. Decyzja ta została następnie utrzymana w mocy decyzją Prezydium Rady Narodowej w W. z dnia [...] marca 1967 r. nr [...]. Obecnie nieruchomość stanowi część drogi wojewódzkiej ulicy [...].
Pismem z dnia 19 maja 1991 r. L. D., będący jednym ze spadkobierców dawnych właścicieli przedmiotowej nieruchomości, wystąpił do Urzędu Dzielnicowego W-[...] o przyznanie odszkodowania za tę nieruchomość wskazując, że działka "[...]" przy dawnej ulicy [...] została w 1985 roku bez jego zgody i bez wypłacenia należnego odszkodowania bezprawnie przejęta przez Generalną Dyrekcję Budowy [...] za pośrednictwem Urzędu Dzielnicowego W.-[...]. Pismem z dnia 19 sierpnia 2007 r. z żądaniem wypłaty odszkodowania wystąpiła również P. M. jako następca prawny dawnych właścicieli.
Prezydent W. decyzją z dnia [...] stycznia 2007 r. nr [...] odmówił przyznania wnioskodawcom odszkodowania, z uwagi na niespełnienie jednej z przesłanek wymienionych w art. 215 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U z 2004 r. nr 261, poz. 2603 ze zm.). Organ wskazał, iż zgodnie z przywołanym wyżej przepisem odszkodowanie przysługuje wówczas, jeżeli nieruchomość objęta działaniem dekretu z dnia 26 października 1945 r. przed datą wejścia dekretu w życie mogła być przeznaczona pod budownictwo jednorodzinne oraz jeżeli poprzedni właściciel bądź jego następcy prawni zostali pozbawieni faktycznej możliwości władania nieruchomością po 5 kwietnia 1958 r. Tylko łączne spełnienie powyższych przesłanek daje możliwość uzyskania odszkodowania za nieruchomość znajdującą się na terenie objętym działaniem dekretu. Rozpoznając zgłoszone wnioski Prezydent W. ustalił w oparciu o materiały archiwalne przekazane przez Archiwum Państwowe miasta W., że przed wejściem w życie dekretu nieruchomość przy ul. [...] była niezabudowana, gdyż zabudowania drewniane posadowione na tej nieruchomości zostały w czasie wojny całkowicie spalone. Organ ustalił również, że jak wynika z pisma z dnia 25 marca 1985 r. nr [...] Generalna Dyrekcja Budowy [...] w W. wystąpiła do Urzędu Dzielnicowego W.-[...] o wypłacenie na rzecz dawnego właściciela nieruchomości odszkodowania za materiał roślinny i grunt nieruchomości przy ul. [...] (d. [...]) likwidowanej w związku z budową - włączeniem ul. [...] w [...]. W tym czasie też nastąpiło przekazanie terenu inwestorowi. W ocenie organu, spadkobiercy dawnych właścicieli nieruchomości spełniają zatem przesłankę dotyczącą pozbawienia możliwości faktycznego władania nieruchomością po dniu 5 kwietnia 1958 r., jednak nie spełniają przesłanki odnoszącej się do możliwości przeznaczenia gruntu przed wejściem w życie dekretu tj. przed 21 listopada 1945 r., pod budownictwo jednorodzinne. Wskazując na stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego przedstawione w wyrokach z dnia 9 maja 1994 r. sygn. akt IV SA 726/93 oraz z dnia 8 stycznia 1996 r. sygn. akt IV SA 1959/93 Prezydent W. podniósł, iż możliwość przeznaczenia działki pod budownictwo jednorodzinne należy oceniać na podstawie obowiązującego w dniu wejścia w życie dekretu ogólnego planu zabudowy miasta W. z dnia 11 sierpnia 1931 r. zatwierdzonego przez Ministerstwo Robót Publicznych. Plan ten dla nieruchomości położonych przy dawnej ulicy [...] przewidywał przeznaczenie terenu pod zabudowę zwartą o 3 kondygnacjach do 12 m wysokości i 50% powierzchni zabudowania. W tym stanie rzeczy organ pierwszej instancji uznał, że sporna nieruchomość w dniu 21 listopada 1945 r. nie była przeznaczona pod budownictwo jednorodzinne, co oznacza, że brak jest jednej z przesłanek wymienionych w art. 215 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, a to skutkuje odmową przyznania odszkodowania.