Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dorota Apostolidis Sędziowie WSA Jolanta Dargas (spr.) WSA Bożena Marciniak Protokolant Referent stażysta Anna Kaczyńska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 czerwca 2019 r. sprawy ze skargi Gminy [...] na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] sierpnia 2018 r. nr [...] w przedmiocie reformy rolnej oddala skargę.
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] sierpnia 2018r. nr [...] Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi utrzymał w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] października 2017r. nr [...] w przedmiocie reformy rolnej.
W sprawie ustalono następujący stan faktyczny i prawny:
Wnioskiem z dnia 11 czerwca 2015 r. E. K. zwróciła się do Wojewody [...] o wydanie decyzji na podstawie § 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. Nr 10, poz. 51 ze zm.), stwierdzającej, że nieruchomość położona we wsi C., w gminie M., oznaczona w ewidencji gruntów jako działki nr [...] o powierzchni [...] ha wraz ze znajdującym się na niej dworem, nie podpadała pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r., Nr 3, poz. 13 ze zm.).
Wojewoda [...] decyzją z dnia [...] sierpnia 2016 r., nr [...], stwierdził, że nieruchomość położona we wsi C., gminie M., oznaczona w ewidencji gruntów jako działka nr [...] o powierzchni [...] ha wraz ze znajdującym się na niej dworem, nie podpadała pod działanie przepisu art. 2 ust. 1 lit. e dekretu.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z dnia [...] marca 2017 r., nr [...], uchylił decyzję Wojewody i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji.
Po ponownym rozpoznaniu sprawy Wojewoda [...] decyzją z dnia [...] października 2017 r., nr [...], stwierdził, że zespół dworsko-parkowy we wsi C., w gminie M., oznaczony w ewidencji gruntów jako działka nr [...] o powierzchni [...] ha, nie podpadał pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu. W uzasadnieniu stwierdzono, że objęty postępowaniem zespół dworsko-parkowy miał charakter mieszkalno-wypoczynkowy i nie był funkcjonalnie powiązany z pozostałą częścią majątku ziemskiego, dlatego też nie podlegał przejęciu w trybie dekretu.
Odwołanie od powyższej decyzji wniosła Gmina M.
Rozpatrując sprawę Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wskazał, że ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym m.in. ewidencji nieruchomości ziemskich podlegających dekretowi z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej, wynika, że majątek ziemski C., stanowiący własność A. A., przejęty został na cele reformy rolnej w myśl przepisu art. 2 ust. 1 lit. e dekretu. Obszar majątku przewyższał 100 ha, a użytki rolne przekraczały 50 ha.
Minister wskazał, że przez nieruchomość ziemską w rozumieniu dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej należy rozumieć nieruchomość o charakterze rolniczym, uwzględniając jednocześnie, że intencją ówczesnego ustawodawcy było przeznaczenie na cele reformy rolnej tych nieruchomości lub ich części, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej, zwierzęcej lub sadowniczej. Natomiast ocena, czy część określonej nieruchomości podpada pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu wymaga po ustaleniu czy ta część nieruchomości posiada rolniczy charakter zbadania również, czy między tą częścią, a pozostałą - rolniczą - częścią majątku zachodzi tzw. związek funkcjonalny. Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą sądów administracyjnych przez związek funkcjonalny należy rozumieć stan swoistej interakcji między poszczególnymi częściami majątku polegający na tym, że część poddana badaniu nie może prawidłowo funkcjonować bez części stricte rolniczej i na odwrót. Dla istnienia związku funkcjonalnego nie wystarczy przy tym wykazać powiązań o charakterze podmiotowym, tj. przez osobę właściciela, o charakterze terytorialnym ani finansowym (tak np. NSA w wyroku z 11.10.2006 r., sygn. akt I OSK 28/2006). Istotne jest to, czy w odniesieniu do danej części majątku można mówić o obiektywnie istniejących, trwałych cechach, wskazujących na funkcjonalną więź z częścią rolniczą majątku (por. wyrok WSA w Warszawie z 6.05.2011 r., sygn. akt IV SA/Wa 175/11).