Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Iwona Kosińska Sędziowie: WSA Elżbieta Lenart WSA Joanna Skiba (spr.) Protokolant specjalista Joanna Pleszczyńska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 lutego 2016 r. sprawy ze skargi W. S.A. z siedzibą w W. na uchwałę Zarządu Dzielnicy [...] z dnia [...] września 2014 r. nr [...] w przedmiocie wyrażenia zgody na zawarcie umów dzierżawy oddala skargę.
W. S.A. z siedzibą w W. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na stanowisko Zarządu Dzielnicy [...] nr [...] z dnia [...] września 2014 r. i odstąpienie od procedury przetargowej na dzierżawienie działki nr [...].
W uzasadnieniu skargi strona skarżąca wskazała, że na posiedzeniu w dniu [...] września 2014 r. Zarząd Dzielnicy [...] podjął stanowisko nr [...] w sprawie wyrażenia zgody na zawarcie ze Wspólnotami Mieszkaniowymi Nieruchomości przy ulicach [...] umów dzierżawy gruntu położonego przy ul. [...] bez konieczności organizowania konkursu ofert na dzierżawę gruntu w przypadku złożenia wniosków o dzierżawę przez inne podmioty. Skarżąca Spółka wskazała, że w odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa Zarząd Dzielnicy [.,...] stwierdził, że Wspólnotom rzekomo przysługuje roszczenie z art. 209a ustawy o gospodarce gruntami, a skoro tak, to na rzecz Wspólnot co trzy lata z automatu oddaje się im przedmiotową działkę w 3-letnią dzierżawę. Działanie takie zdaniem strony jest bezprawne, a Zarząd dopiero teraz po raz pierwszy odwołał się do rzekomego roszczenia z art. 209a. Poza tym, jeżeli Wspólnotom przysługuje to roszczenie, to Zarząd powinien im je uwzględnić, a nie obchodzić przepisy o przetargach. Ponadto Zarząd rozpatruje wniosek z art. 209a podczas, gdy jak wynika z odpowiedzi na wezwanie zainteresowany nie złożył nawet wniosku w trybie tego art. 209a. To wszystko wskazuje, że art. 209a nie ma znaczenia w sprawie i referencja Zarządu do niego, to jedynie pretekst mający oddalić od istoty sprawy. Ponadto, zdaniem strony skarżącej, Zarząd świadomie narusza przepisy i w nieskończoność będzie co 3 lata przedłużał dzierżawę Wspólnotom, nawet jak Spółka czy inny podmiot złożą konkurencyjną ofertę. Takie działanie nie zasługuje na ochronę i doprowadza do zagwarantowania wspólnotom wieloletniej - ponad trzyletniej - dzierżawy przy rażącym obejściu przepisów o przetargu. Zgodnie zaś z art. 58 kc, czynność mająca na celu obejście prawa jest nieważna.
W odpowiedzi na skargę Zarząd Dzielnicy [...] wniósł o odrzucenie skargi, uważając że w niniejszej sprawie brak jest kognicji sądów administracyjnych ewentualnie o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 31 marca 2015 r. odrzucił skargę W. S.A. z siedzibą w W. na stanowisko Zarządu Dzielnicy [...] nr [...] z dnia [...] września 2014 r. w przedmiocie wyrażenia zgody na zawarcie umów dzierżawy bez konieczności organizowania konkursu ofert. W ocenie Sądu przedmiotowa skarga nie dotyczyła żadnego z przypadków określonych w art. 3 § 2 p.p.s.a., a żaden z przepisów ustaw szczególnych nie przewiduje w tym zakresie kontroli sądów administracyjnych.
W wyniku złożonej na to postanowienie skargi kasacyjnej Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 24 września 2015 r. nr I OSK 1981/15 uchylił zaskarżone postanowienie. W uzasadnieniu Naczelny Sad Administracyjny wskazał, że rozważając w niniejszej sprawie możliwość wniesienia skargi do sądu administracyjnego na stanowisko Zarządu Dzielnicy [...] nr [...] z dnia [...] września 2014 r. w przedmiocie wyrażenia zgody na zawarcie umów dzierżący bez konieczności organizowania konkursu ofert zwrócić należy uwagę, że w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego opowiedziano się za szerokim rozumieniem pojęcia "sprawa z zakresu administracji publicznej". Zagadnienie to było rozważane między innymi w uchwałach i wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego w składzie siedmiu sędziów (uchwała z dnia 1 czerwca 1998 r., sygn. akt OPS 3/98, ONSA z 1998 r., z. 4, poz. 109; wyrok z dnia 17 maja 1999 r., sygn. akt OSA 1/99, ONSA z 1999 r., z. 4, poz. 109; wyrok z dnia 6 listopada 2000 r., sygn. akt OSA 2/00, ONSA z 2001 r., z. 2, poz. 48; uchwała z dnia 6 listopada 2000 r., sygn. akt OPS 11/00, ONSA z 2001 r., z. 2, poz. 52). Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w cyt. uchwale, "należy w pełni podzielić stanowisko przyjęte w uzasadnieniu powołanego wyroku z dnia 6 listopada 2000 r., w którym odwołując się także do stanowiska Trybunału Konstytucyjnego wyrażonego w uchwale z dnia 27 września 1994 r. o sygn. akt W 10/93, stwierdzono, że działalność gmin również w odniesieniu do mienia komunalnego nie opiera się wyłącznie na przepisach prawa cywilnego, ale ze względu na publicznoprawny status gmin i mienia komunalnego działalność gmin odbywa się także według przepisów prawa samorządowego. Z tego względu działania i akty prawne podejmowane przez organy samorządu terytorialnego mogą być kwalifikowane jako działania z zakresu wykonywania administracji publicznej, mimo, że zmierzają do wywołania w przyszłości skutków cywilnoprawnych. Tak więc nie można z góry przyjąć założenia, że uchwała, która pozostaje lub może pozostawać w związku ze sprawą cywilną - nie jest sprawą z zakresu administracji publicznej. Tym bardziej nie można uznać, że nie jest uchwałą w sprawie z zakresu administracji publicznej uchwała organu gminy, która sama przez się nie wywołuje skutków cywilnoprawnych, lecz jedynie zmierza do podjęcia czynności, które skutki takie wywołują." Ustalenia te nie dotyczą tylko uchwał, ale odnieść je można odpowiednio do wszelkich aktów jednostki samorządu terytorialnego z zakresu administracji publicznej (por. postanowienie naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 marca 2014 r. sygn. akt I OSK 468/14). Z tych względów NSA uznał, że uchwały Zarządu Dzielnicy w sprawach z zakresu gospodarowaniem mieniem, które nie są czynnościami cywilnoprawnymi i nie wywołują skutków cywilnoprawnych, a jedynie podejmowane są z zamiarem podjęcia w przyszłości określonych czynności cywilnoprawnych, należą do działań z zakresu wykonywania administracji publicznej. Podkreślił jednocześnie, że Zarząd Dzielnicy wyraża swoją wolę w formie uchwał, dlatego też pomimo, iż zaskarżony akt został określony jako "stanowisko" stanowi uchwałę.