Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Przemysław Żmich (spr.) Sędziowie: WSA Marta Kołtun-Kulik WSA Bożena Marciniak Protokolant referent stażysta Małgorzata Sieczkowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 września 2014 r. sprawy ze skarg T.S., A.G. i R.K. na decyzję Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] listopada 2013 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej oddala skargi.
Minister Transportu Budownictwa i Gospodarki Morskiej, po rozpoznaniu wniosków E.K., A.G., B.P., A.M., P.W., R.K., M.K., P.B., T.S., P.T. o ponowne rozpatrzenie sprawy, decyzją z dnia [...] listopada 2013 r., nr [...] utrzymał w mocy swoją nr [...] z dnia [...] maja 2013 r. - w części odmawiającą stwierdzenia nieważności decyzji Ministerstwa Gospodarki Komunalnej nr [...] z dnia [...] maja 1952 r. oraz utrzymanego nią w mocy orzeczenia administracyjnego Prezydium Rady Narodowej W. nr [...] z dnia [...] lutego 1952 r. odmawiającego przyznania prawa własności czasowej do gruntu nieruchomości [...] położonej przy ul. [...], ozn. nr hip. [...] - w części stwierdzającą, że decyzja Ministerstwa Gospodarki Komunalnej z dnia [...] maja 1952 r. oraz orzeczenie administracyjne Prezydium Rady Narodowej W. z dnia [...] lutego 1952 r. w części wydane zostały z naruszeniem prawa, a w pozostałej części stwierdzająca ich nieważność.
Zaskarżona decyzja została wydana w następującym stanie sprawy.
Niezabudowana nieruchomość [...] ozn. [...] stanowiąca własność L.K., H.B., Z.K., W.K. oraz M.K. objęta została działaniem dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279).
Prezydium Rady Narodowej W. orzeczeniem administracyjnym nr [...] z dnia [...] lutego 1952 r. odmówiło dotychczasowym właścicielkom prawa własności czasowej do gruntu nieruchomości [...] położonej przy ul. [...], nr hip. [...]. W uzasadnieniu wskazano, że zgodnie z opracowywanym planem zagospodarowania przestrzennego teren przedmiotowej nieruchomości jest przeznaczony pod społeczne budownictwo mieszkaniowe i przekazany został inwestorowi publicznemu jako wykonawcy Narodowego Planu Gospodarczego. Prezydium Rady Narodowej W. stwierdziło, iż nie może przyznać prawa własności czasowej, ponieważ korzystanie z gruntu przez dotychczasowego właściciela nie da się pogodzić z przeznaczeniem terenu według opracowywanego planu zagospodarowania przestrzennego. Natychmiastową wykonalność orzeczenia uzasadniono interesem publicznym - koniecznością prowadzenia robót budowlanych.
Od powyższego orzeczenia L.K. złożyła odwołanie, którego brak w aktach sprawy.
Ministerstwo Gospodarki Komunalnej decyzją nr [...] z dnia [...] maja 1952 r. pozostawiło w mocy zaskarżone orzeczenie Prezydium Rady Narodowej W. nr [...] z dnia [...] lutego 1952 r.
W dniu 14 listopada 2008 r. M.S., M.B. i T.B. następcy prawni dawnych właścicieli nieruchomości wnieśli o stwierdzenie nieważności powyższych orzeczeń.
Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej decyzją nr [...] z dnia [...] maja 2013 r. odmówił stwierdzenia nieważności decyzji Ministerstwa Gospodarki Komunalnej nr [...] z dnia [...] maja 1952 r. oraz utrzymanego nią w mocy orzeczenia administracyjnego Prezydium Rady Narodowej W. nr [...] z dnia [...] lutego 1952 r. odmawiającego przyznania prawa własności czasowej do gruntu nieruchomości [...] położonej przy ul. [...], ozn. nr hip. [...] - w części, która w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego nr [...] z 1948 r. przeznaczona została na urządzenia dróg wraz z urządzeniami pomocniczymi, tj. w części obecnej działki ewidencyjnej nr [...] o powierzchni około [...] m2. Jednocześnie Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej stwierdził, że decyzja Ministerstwa Gospodarki Komunalnej z dnia [...] maja 1952 r. oraz orzeczenie administracyjne Prezydium Rady Narodowej W. z dnia [...] lutego 1952 r. w części gruntu działki ewidencyjnej nr [...] z obrębu [...] oddanego w użytkowanie wieczyste właścicielom lokali nr [...] określonej w aktach notarialnych obejmujących sprzedaż tych lokali mieszkalnych wydane zostały z naruszeniem prawa, a w pozostałej części przedmiotowej nieruchomości hipotecznej stwierdził ich nieważność. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ nadzoru - po dokonaniu analizy planu zagospodarowania przestrzennego obowiązującego w dacie wydania kwestionowanych decyzji dekretowych - wskazał, że przejęcie przedmiotowej nieruchomości pod społeczne budownictwo mieszkaniowe wskazane jako podstawa uzasadnienia orzeczenia dekretowego z dnia [...] lutego 1952 r. nie znajduje potwierdzenia w zapisach planu. W tej części nieruchomości, dla której plan zagospodarowania przestrzennego przewidywał budynki na cele mieszkalne cztero- i pięciokondygnacyjne oraz urządzenie wspólnego ogrodu, organ nadzoru uznał, że brak było podstaw do przyjęcia, że dalsze korzystanie z tej części nieruchomości przez jej dotychczasowe właścicielki nie da się pogodzić z przeznaczeniem określonym w planie. Odmiennie natomiast organ nadzoru potraktował część nieruchomości przeznaczoną w planie zagospodarowania przestrzennego na urządzenia dróg wraz z urządzeniami pomocniczymi, oceniając, że przyznanie byłym właścicielom prawa własności czasowej gruntu przewidzianego w planie zabudowy pod drogi naruszyłoby interes społeczeństwa uprawnionego do swobodnego korzystania z dróg. W tej części odmowę przyznania prawa własności czasowej ocenił jako prawnie uzasadnioną. Wobec powyższego, Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej odmówił stwierdzenia nieważności kwestionowanych orzeczeń dekretowych w części nieruchomości, która w planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczona była pod drogi wraz z urządzeniami pomocniczymi, a w pozostałej części nieruchomości hipotecznej uznał, że zarówno Prezydium Rady Narodowej W. orzeczeniem z dnia [...] lutego 1952 r., jak i Ministerstwo Gospodarki Komunalnej decyzją z dnia [...] maja 1952 r. rażąco naruszyły art. 7 ust. 2 dekretu i dokonał jednocześnie analizy, czy w tej części nieruchomości kwestionowane decyzje dekretowe obarczone wadą rażącego naruszenia prawa wywołały nieodwracalne skutki prawne, o których mowa w art. 156 § 2 Kpa. W wyniku dokonanej analizy orzekł, że w części, w jakiej obrót działka ewidencyjną nr [...] nastąpił bezpośrednio przez zawarcie umów cywilnych w formie aktów notarialnych (w odniesieniu do [...] lokali - nr [...]), których skutków prawnych organ administracji nie jest władny we własnym zakresie usunąć, należy stwierdzić wystąpienie nieodwracalnych skutków prawnych, w pozostałej zaś części działki nr [...], w której pierwotny obrót prawny na rzecz właścicieli lokali nastąpił na podstawie decyzji administracyjnych, a także w stosunku do działki ewidencyjnej nr [...], której obrót cywilnoprawny nastąpił na podstawie decyzji administracyjnej doszedł do wniosku, iż nie wystąpiły nieodwracalne skutki prawne w rozumieniu art. 156 § 2 Kpa. Z kolei działki ewidencyjne nr [...] oraz nr [...], także wchodzące w skład dawnej nieruchomości hipotecznej w ogóle nie podlegały obrotowi cywilnoprawnemu i w tym zakresie również nie wystąpiły nieodwracalne skutki prawne.