Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Wojtysiak (spr.), Sędziowie Sędzia NSA Grzegorz Jankowski,, Sędzia NSA Mirosława Włodarczak-Siuda, Protokolant Edyta Wójtowicz, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 29 sierpnia 2012 r. sprawy ze skargi B. K. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 30 września 2011 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia należności z tytułu odsetek od nieopłaconych składek i kosztów upomnień uchyla zaskarżoną decyzję
Zaskarżoną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie decyzją z dnia [...] r. nr [...] Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 83 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 205, poz. 1585 ze zm.), zwanej dalej "u.s.u.s.", w zw. z art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 ze zm.), zwanej dalej "K.p.a.", utrzymał w mocy decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] r. Nr [...] odmawiającą B. K. umorzenia należności z tytułu odsetek od nieopłaconych składek oraz z tytułu kosztów upomnień.
W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wskazano, że w dniu [...] r.
do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zwanego dalej "Zakładem", wpłynął wniosek B. K. o umorzenie odsetek od nieopłaconych składek oraz kosztów upomnień. Wniosek uzasadniony był trudną sytuacją materialną i życiową płatnika. Ww. decyzją z dnia [...] r. Zakład odmówił B. K. umorzenia należności z tytułu odsetek od nieopłaconych składek oraz z tytułu kosztów upomnień w łącznej kwocie [...] zł.
W dniu [...] r. do Zakładu wpłynął wniosek B. K. o ponowne rozpatrzenie sprawy. Strona we wniosku podniosła, że zadłużenie wobec Zakładu powstało na skutek kradzieży mienia, chorób nowotworowych rodziców i ich śmierci, a nadto z powodu wypadku, który spowodował u niej ciężki uszczerbek na zdrowiu. Wnioskodawczyni podkreśliła także, że jest osobą niepełnosprawną i wymaga opieki oraz pomocy innych osób w związku z ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.
W ocenie organu ponownie rozpatrującego sprawę, wobec wnioskodawczyni nie zachodziła całkowita nieściągalność, o której mowa w art. 28 u.s.u.s., gdyż B. K. była właścicielem działki niezabudowanej przeznaczonej pod zabudowę o numerze[...] , o obszarze [...] przy ulicy [...] w N. o numerze KW [...] (użytkowanie wieczyste do [...] r.) oraz lokalu mieszkalnego przy ulicy [...] w N. o powierzchni [...] o nr KW [...] . Nieruchomość o KW [...] obciążona była hipoteką przymusową zwykłą w kwocie [...] zł na rzecz Urzędu Skarbowego w G. oraz hipoteką przymusową kaucyjną do kwoty [...] zł na rzecz ZUS O/S.. W dniu [...] . Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych w Goleniowie dokonał na ww. nieruchomości zmiany wpisu na hipotekę przymusową zwykłą w kwocie [...] zł. Prowadzone postępowanie egzekucyjne przez komornika sądowego zostało zawieszone na wniosek pozostałych wierzycieli zainteresowanej umorzeniem składek.
Pomimo, że istniały formalnie podstawy do umorzenia należności ze względu na szczególne okoliczności, o których mowa w art. 28 ust. 3a u.s.u.s. oraz w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 31 lipca 2003r.
w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zwanego dalej "rozporządzeniem", Zakład postanowił odmówić umorzenia należności składkowej.
W dniu 27 listopada 2009 r. B. K. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie skargę na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nr [...] z dnia [...] r., która wyrokiem z dnia 24 lutego 2010 r. została uchylona w sprawie o sygn. akt I SA/Sz 952/09. Sąd uznał, że decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, i jednoczesnie wskazał w wyroku, aby przy ponownym rozpatrzeniu sprawy dokładnie wyjaśnić stan faktyczny sprawy przy uwzględnieniu interesu społecznego i słusznego interesu strony (art. 7 K.p.a.). Na podstawie przepisu art. 141 § 4 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Sąd wskazał, aby w dalszym postępowaniu w sprawie organ rozpoznający sprawę ponownie, przed wydaniem decyzji, zapewnił by w postępowaniu tym nie brali udziału pracownicy, którzy brali udział po raz pierwszy w wydaniu decyzji, a ponadto, aby w sposób racjonalny ocenił możliwości poniesienia przez B. K. wydatków na zapłatę odsetek i kosztów upomnień, przy uwzględnieniu rzeczywistej, a nie tylko hipotetycznej możliwości zaspokojenia w przyszłości tego długu, w tym z egzekucji skierowanej do jej mieszkania, a następnie - w wyniku tej oceny - podjął stosowne rozstrzygnięcie w sprawie, wszechstronnie wyjaśniając w uzasadnieniu decyzji ewentualne stanowisko o braku podstaw do uwzględnienia wniosku o umorzenie należności.