Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Włodzimierz Zygmont Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Nikodem Sędzia WSA Aleksandra Kiersnowska-Tylewicz (spr.) Protokolant: st. sekr. sąd. Ewa Szydłowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 listopada 2018 r. sprawy ze skargi [...] na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku od czynności cywilnoprawnych I. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego [...] z dnia [...] r. o nr [...]; II. zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej [...] na rzecz skarżącego kwotę 3.897,- zł (trzy tysiące osiemset dziewięćdziesiąt siedem złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Decyzją z dnia [...] listopada 2014 r., nr [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego w [...] odmówił [...] stwierdzenia nadpłaty w podatku od czynności cywilnoprawnych w kwocie [...]zł wraz z odsetkami.
Organ podatkowy wyjaśnił, że dnia [...] maja 2009 r. zawarto umowę sprzedaży w formie aktu notarialnego, sporządzonego przez notariusza [...] (Rep. A. [...]), pomiędzy sprzedającym - [...] oraz kupującym - [...], obejmującą nieruchomość zabudowaną o powierzchni 582 m˛ położoną w [...] przy ul. [...].
[...] wniósł o stwierdzenie nadpłaty w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu nabycia wskazanej nieruchomości, podnosząc ,że umowa sprzedaży nieruchomości miała charakter pozorny i jako taka jest bezwzględnie nieważna. W treści wniosku wywiedziono, że prawdopodobnie nieruchomość miała być przedmiotem darowizny, ewentualnie testamentu sporządzonego w formie aktu notarialnego. Strona powołała się na treść art. 83 § Kodeksu cywilnego oraz art. 199a Ordynacji podatkowej, wskazując, że nieważność bezwzględna istnieje z mocy samego prawa, bez potrzeby składania jakichkolwiek oświadczeń. Ponadto wnioskodawca poinformował, że [...] zmarł w dniu [...] listopada 2013 r., oraz, że jest jedynym jego spadkobiercą.
Organ podatkowy ustalił, iż postanowieniem z dnia [...] lipca 2014 r. Sąd Okręgowy w [...] umorzył postępowanie w sprawie o sygnaturze akt [...] z powództwa [...] przeciwko [...] o ustalenie nieważności umowy sprzedaży nieruchomości położonej w [...] przy ul. [...]. Z uzasadnienia tego orzeczenia wynika, że we wskazanej sprawie powód stał się następcą zmarłego pozwanego, tym samym doszło do skupienia obu ról procesowych w osobie powoda.
W ocenie organu pierwszej instancji, złożone przez wnioskodawcę oraz [...] oświadczenia w sprawie nieważności umowy sprzedaży nieruchomości są niewystarczające dla uznania, że umowa ta była nieważna. Pomimo wezwania organu [...] nie złożył zeznań, a ponadto nie przedstawił innych dowodów świadczących o tym, że transakcja sprzedaży była pozorna i w związku z tym bezwzględnie nieważna. Przesłuchanie zaś [...] było niemożliwe ze względu na jego zgon w dniu [...] listopada 2013 r. Zatem skoro strony zawarły ważną umowę sprzedaży, w momencie jej podpisania powstał obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych. Akt notarialny zawierał wszystkie wymogi formalne ważności aktu notarialnego. Umowa sprzedaży jest w obrocie prawnym, nie została unieważniona ani zmieniona przez sąd, zatem wywołuje skutki podatkowe.
W odwołaniu od decyzji pierwszoinstancyjnej strona zarzuciła organowi podatkowemu naruszenie: art. 72 § 1, art. 75, art. 199a § 1, art. 190a § 3, art. 180 § 1, art. 155 § 1, art. 199, art. 121 § 1, art. 122 Ordynacji podatkowej oraz art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a, art. 3 ust. 1 pkt 1 u.p.c.c. Skarżący wniósł o przeprowadzenie szeregu wymienionych w odwołaniu dowodów, w tym o złożenie przez organ podatkowy pozwu w trybie art. 189ą kpc w zw. z art. 199a § 3 Ordynacji podatkowej w przedmiocie ustalenia, czy umowa sprzedaży nieruchomości z dnia [...] maja 2009 r. jest ważna czy też nieważna.