Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Gabriela Gorzan Sędziowie NSA Jerzy Małecki WSA Karol Pawlicki /spr./ Protokolant st. sekr. sąd. Laura Szukała po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 lutego 2009r. sprawy ze skargi W. S. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w P. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości podatkowej z tytułu podatku od towarów i usług za maj 2002r. I. oddala skargę; II. przyznaje od Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu adwokat H. Z.-R. kwotę [...], uwzględniającą podatek od towarów i usług w wysokości [...], tytułem zwrotu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oraz 17 zł (siedemnaście złotych) tytułem zwrotu opłaty za pełnomocnictwo. /-/ K.Pawlicki /-/ G.Gorzan /-/ J.Małecki
Wnioskiem z dnia 26 lutego 2008r. W. S. zwrócił się do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w K. o umorzenie zaległości podatkowych z tytułu podatku od towarów i usług za miesiąc maj 2002r. w kwocie [...] zł wraz z odsetkami za zwłokę w wysokości [...] zł oraz powstałymi kosztami egzekucyjnymi.
Decyzją z dnia [...]. Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w K., na podstawie art. 207, art. 67a § 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 8 poz. 60 ze zm.) odmówił umorzenia w/w zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę.
W uzasadnieniu decyzji organ podał, że zaległy podatek, o którego umorzenie wnioskodawca wnosił, wynika z faktury VAT z dnia [...]. nr [...], wystawionej dla nabywcy usługi B. O. S.A., która nigdy przez nabywcę nie została zaksięgowana. Wnioskodawca nigdy też nie otrzymał za nią zapłaty. Według organu podatkowego, argument wnioskodawcy sugerujący, że należność wynikająca z faktury wystawionej i zaksięgowanej nigdy nie została przez nabywcę tejże faktury zapłacona, a nawet zaksięgowana, nie może stanowić przesłanki uzasadniającej umorzenie zaległości podatkowej.
Według organu art. 67a § 1 pkt 3 Ordynacji, który umożliwia organowi podatkowemu umorzenie zaległości podatkowych wraz z odsetkami, należy stosować wyjątkowo. Zasadą bowiem jest rzetelne i terminowe regulowanie zobowiązań podatkowych a nie uchylanie się od tego obowiązku. Zdaniem organu podatkowego, w przypadku braku zapłaty za wystawioną kontrahentowi fakturę wnioskodawca powinien wystąpić przeciwko niemu do sądu i podjąć próbę odzyskania spornej należności na drodze postępowania sądowego, a nie oczekiwać darowania przez organ podatkowy obowiązku zapłaty należności podatkowej. Skarżący bowiem winien wziąć na siebie odpowiedzialność za wszelkie skutki finansowe wynikające z prowadzenia działalności gospodarczej.
Od wskazanej wyżej decyzji odwołanie wniósł w zakreślonym ustawowo terminie W. S., wnosząc o jej uchylenie i umorzenie zaległości podatkowej.
Dyrektor Izby Skarbowej w P., utrzymując w mocy powyższą decyzję organu I instancji, w uzasadnieniu decyzji z dnia [...] r. jako podstawę prawną podjętego rozstrzygnięcia powołał art. 67a § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.
Organ odwoławczy wyjaśnił, że decyzja wydana na podstawie wyżej powołanego przepisu oparta jest na konstrukcji uznania administracyjnego. Podkreślił, że nawet w przypadku wystąpienia okoliczności wynikających z ważnego interesu podatnika, organ nie jest bezwzględnie zobowiązany do zastosowania powyższych ulg, ponieważ udzielenie ulgi podatkowej jest instytucją wyjątkową. Dalej organ wskazał, że zawarte w treści tego przepisu pojęcia "ważny interes podatnika" oraz "interes publiczny" są pojęciami nieostrymi, niezdefiniowanymi przez ustawodawcę, co upoważnia organy stosujące prawo do ustalenia pewnych reguł decyzyjnych, dla rozstrzygnięcia danej kwestii. Jak wskazał organ, "ważny interes podatnika" to sytuacje, gdy z powodu nadzwyczajnych losowych przypadków podatnik nie jest w stanie uregulować zobowiązań podatkowych. Organ wskazał też, iż przez "interes publiczny", rozumieć należy dyrektywę postępowania nakazującą mieć na uwadze respektowanie wartości wspólnych dla całego społeczeństwa, takich jak: sprawiedliwość, bezpieczeństwo, zaufanie do organów władzy. W interesie publicznym leży niewątpliwie by państwo, pod względem obciążeń podatkowych, stworzyło dla wszystkich równe warunki i zasady ponoszenia tych należności. Organ II instancji zaznaczył jednocześnie, że działanie w oparciu o uznanie administracyjne nie oznacza dowolności rozstrzygnięcia organu. Organ podatkowy jest bowiem związany przepisami prawa materialnego oraz procesowego.