Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Przemysław Krzykowski Sędziowie sędzia WSA Ryszard Maliszewski sędzia WSA Andrzej Brzuzy (sprawozdawca) po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 17 czerwca 2021r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi S. F. na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej z dnia "[...]", nr "[...]" w przedmiocie nałożenia kary porządkowej 1) uchyla zaskarżone postanowienie, 2) zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej na rzecz S. F. kwotę 597 zł (pięćset dziewięćdziesiąt siedem złotych), tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Postanowieniem z "[...]" nr "[...]", Naczelnik Urzędu Skarbowego "[...]" (dalej jako: "organ", "organ I instancji", "Naczelnik U.S.") wszczął z urzędu postępowanie podatkowe w sprawie podatku od towarów i usług za miesiąc grudzień 2014 r.
W następstwie wydanego postanowienia Naczelnik U.S. zwrócił się z wezwaniem z 3 sierpnia 2020 r. (nr "[...]") do S. F. (dalej jak: "strona", "skarżący") o dostarczenia nw. dokumentów:
1) rejestrów zakupu i sprzedaży VAT za ww. miesiąc,
2) dokumentów źródłowych związanych z prowadzoną przez "[...]" działalnością w grudniu 2014 r. (faktur zakupu i sprzedaży, faktur VAT zaliczkowych i faktur VAT korygujących, zamówień itd.),
3) wyciągów z rachunków bankowych, innych dowodów zapłat dotyczących transakcji w ww. okresie,
4) umów zawartych z kontrahentami oraz innych umów związanych z prowadzoną działalnością w ww. okresie,
5) innych dokumentów, mających wpływ na rozliczenie podatku od towarów i usług za grudzień 2014 r.
Zakreślając skarżącemu 7 dniowy termin od daty otrzymania wezwania - na ich dostarczenie.
Organ 13 sierpnia 2020 r. ponowił wezwanie do skarżącego (o tym samym numerze) i o tej samej treści. Również zakreślając 7 dniowy termin od daty otrzymania wezwania na dostarczenie wskazanej w nim dokumentacji.
Postanowieniem z "[...]" Naczelnik U.S. nałożył na skarżącego karę porządkową w wysokości 1.500,00 zł (tysiąc pięćset złotych) z tytułu nieprzedłożenia w wyznaczonym terminie ksiąg podatkowych i dowodów źródłowych, o które organ zwrócił się wezwaniami z 3 sierpnia 2020 r. i 13 sierpnia 2020 r. w toku prowadzonego postępowania podatkowego w sprawie podatku od towarów i usług za grudzień 2014 r. W uzasadnieniu organ podniósł, że postanowieniem (doręczonym skarżącemu 3 sierpnia 2020 r.) wszczął z urzędu postępowanie podatkowe w sprawie podatku od towarów i usług za grudzień 2014 r. W związku z ww. postępowaniem wezwaniem z 3 sierpnia 2020 r. zwrócił się do skarżącego o przedłożenie ksiąg podatkowych oraz dowodów źródłowych, będących podstawą zapisów w księgach, które są niezbędne do ustalenia prawidłowego stanu faktycznego i dokonania rozstrzygnięcia w zakresie rozliczenia zobowiązania w podatku od towarów i usług za grudzień 2014 r. Zakreślając 7 dniowy termin od daty otrzymania wezwania na dostarczenie przedmiotowej dokumentacji. Z uwagi na brak reakcji skarżącego na ww. wezwanie, w dniu 13 sierpnia 2020 r. skierowano ponowne wezwanie z żądaniem przedłożenia ww. dokumentów. Zakreślając ten sam termin na ich dostarczenie. Strona ponownie wykazała się bierną postawę i nie odpowiedziała również na to wezwanie. Jako podstawę do wezwania Organ I instancji przywołał art. 155 §1 O.p. i 189 §1 i §2 O.p., zgodnie z którymi, organ podatkowy może wezwać stronę lub inne osoby do złożenia wyjaśnień, zeznań, przedłożenia dokumentów lub dokonania określonej czynności osobiście, przez pełnomocnika lub na piśmie, w tym także w formie dokumentu elektronicznego, jeżeli jest to niezbędne dla wy jaśnienia stanu faktycznego lub rozstrzygnięcia sprawy. Organ podatkowy może wyznaczyć stronie termin do przedstawienia dowodu będącego w jej posiadaniu. Termin ustala się uwzględniając charakter dowodu i stan postępowania, przy czym nie może on być krótszy niż 3 dni. Jak dodał Naczelnik U.S., mimo skutecznie doręczonych wezwań skarżący nie przedłożył żądanej dokumentacji, która jest niezbędna dla ustalenia stanu faktycznego w sprawie. Nie wskazał też przyczyn takiego stanu rzeczy, mogących usprawiedliwiać niedokonanie czynności określonych w tych wezwaniach. Organ zauważył też, że w treści obu wezwań z 3 i 13 sierpnia 2020 r. zawarte zostało pouczenie dotyczące skutku niezastosowania się do nich (w oznaczonym terminie), jakim może być nałożenie kary porządkowej określonej w art. 262 §1 O.p. Stosownie do przepisów art. 262 §1 pkt 2a ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r poz. 749, ze zm.) - strona, pełnomocnik strony, świadek lub biegły, którzy mimo prawidłowego wezwania organu podatkowego bezzasadnie odmówili okazania lub nie przedstawili w wyznaczony m terminie dokumentów, których obowiązek posiadania wynika z przepisów prawa, ksiąg podatkowych, dowodów księgowych będących podstawą zapisów w tych księgach mogą zostać ukarani karą porządkową do 2800 zł. Jak podkreślił w dalszej kolejności organ I instancji postępowanie w przedmiocie nałożenia kary porządkowej zostało uregulowane w przepisach Rozdziału 22 Działu IV Ordynacji podatkowej. W przepisach tych określono zakres podmiotowy i przedmiotowy, wysokość kary, właściwość organów, sposób i tryb zaskarżania oraz uchylania postanowienia o nałożeniu kary. Dodał też, że kara ta ma charakter sankcji administracyjnej, a jej celem jest zdyscyplinowanie uczestnika postępowania i wymuszenie zastosowania się do poleceń organów prowadzących postępowanie, po to aby postępowanie przebiegało sprawnie i kończyło się rozstrzygnięciem w przewidzianym prawem terminie. Zauważył też, że kara może być nałożona na osobę, co do której Ordynacja podatkowa przewiduje możliwość wezwania do wykonania określonych czynności a wyrażająca się w karze odpowiedzialność porządkowa ma charakter osobisty i dotyczyć może wyłącznie osoby, która nie zastosowała się do poleceń organu. Mając to na uwadze Naczelnik U.S., wobec niezastosowania przez skarżącego do wspomnianych już wezwań i nieprzedłożenia w wyznaczonym terminie żądanych dokumentów, których obowiązek posiadania wynika z przepisów prawa, nałożył na stronę przedmiotową karę w wysokości 1.500 zł. Dokonując jej wymiaru organ I instancji wziął pod uwagę brak jakiejkolwiek reakcji skarżącego na jego wezwania oraz wagę żądanych dokumentów dla prawidłowego przeprowadzenia postępowania podatkowego. Wskazał też, że skarżący nie przedstawił żadnych przyczyn, mogących usprawiedliwiać niedokonanie czynności określonych w wezwaniach, jak również nie skontaktował się z osobą prowadzącą niniejszą sprawę. Określając wysokość kary porządkowej Naczelnik U.S. przeanalizował sytuację majątkową strony i wziął pod uwagę dane zawarte w złożonych zeznaniach rocznych, z których wynika, że: