Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodnicząca sędzia WSA Jolanta Strumiłło Sędziowie sędzia WSA Renata Kantecka (sprawozdawca) asesor WSA Katarzyna Górska Protokolant stażysta Elżbieta Parda po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 lipca 2020r. sprawy ze skargi W. Z. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia "[...]", nr "[...]" w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu niepłaconych składek I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz skarżącego kwotę 480 (czterysta osiemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego
Wnioskiem z 5 maja 2019 r. W.Ż. (dalej: "strona", "skarżący", "zobowiązany"), reprezentowany przez radcę prawnego, zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej również jako: "Zakład", "ZUS", "organ") o umorzenie należności z tytułu nieopłaconych składek.
Wskazując w uzasadnieniu wniosku na przesłanki umorzenia zaległości z tytułu składek określone w przepisach art. 28 ust. 3 pkt 2, pkt 5 i pkt 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. 2019 r. poz. 300 ze zm., dalej: "u.s.u.s."), pełnomocnik strony podniósł, że postanowieniem z "[...]" Sąd Rejonowy oddalił wniosek strony o ogłoszenie upadłości, zaś postanowieniem z "[...]" Naczelnik Urzędu Skarbowego umorzył postępowanie egzekucyjne wobec zobowiązanego. Pełnomocnik podał, że zobowiązany jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę z minimalnym wynagrodzeniem oraz ponosi straty z działalności gospodarczej. Nie posiada środków pieniężnych ani majątku ruchomego. Ponadto umorzenie zaległości uzasadniają wiek zobowiązanego i przewlekłe choroby, które uniemożliwiają poprawę jego sytuacji.
Decyzją z "[...]" Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił umorzenia należności z tytułu składek w łącznej kwocie 177.110,16 zł wraz z odsetkami za zwłokę w łącznej kwocie 418.968 zł oraz kosztami upomnienia w łącznej kwocie 966,86 zł. Stwierdził, że w sprawie wystąpiła przesłanka całkowitej nieściągalności z art. 28 ust. 3 pkt 2 u.s.u.s., lecz skorzystał z prawa do odmowy umorzenia należności w ramach uznania administracyjnego, argumentując, że wnioskodawca nie wykazał, że spłata należności wiązałaby się z brakiem możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Ponadto organ nie stwierdził zaistnienia przesłanek umorzenia należności z tytułu składek określonych w przepisach § 3 ust. 1 pkt 1-3 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 31 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek (Dz. U. z 2003 r. Nr 141, poz. 1365), zwanego dalej "rozporządzeniem".
We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy pełnomocnik strony wniósł o uchylenie powyższej decyzji oraz orzeczenie co do istoty sprawy poprzez umorzenie należności z tytułu składek. W jego ocenie, ustalenie istnienia przesłanki umorzenia należności nie pozwala na podjęcie decyzji odmownej z powołaniem się wyłącznie na uznanie administracyjne. Organ zaniechał właściwej analizy stanu faktycznego, pomimo wykazania trudnej sytuacji finansowej skarżącego oraz jego licznych chorób. Pełnomocnik wyjaśnił dodatkowo, że wnioskodawca ponosi kwotę 500 zł miesięcznie na utrzymanie 10-letniej córki oraz że do tej pory nie dokumentował wydatków ponoszonych na leki. Wskazał, że zadłużenie powstało po wrogim przejęciu działalności gospodarczej przez osoby trzecie. Obecne wpłaty zaliczane są na najdalej wymagalne roszczenia, wobec czego zobowiązany nie ma możliwości terminowego uiszczania aktualnych należności.