Umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia władności nieruchomości; zobowiązanie powinno być w akcie wymienione.
Nie można zatem podzielić argumentów, iż brak wymaganej formy prawnej został niejako konwalidowany przez fakt przeniesienia posiadania, czy fakt zapłaty.
Umowa przedwstępna sprzedaży nie wywiera skutków na gruncie prawnopodatkowym pozostając jedynie przyrzeczeniem zawarcia umowy kupna-sprzedaży i nie może stanowić /podobnie jak i wystawiona na jej podstawie faktura VAT/ podstawy do odliczenia podatku naliczonego, o którym mowa w art. 19 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./.
Zaskarżoną decyzją Izba Skarbowa w Z. po rozpatrzeniu odwołania od decyzji Inspektora Kontroli Skarbowej w Urzędzie Kontroli Skarbowej w Z. z dnia 24 lutego 1998 r., w sprawie wymiaru zobowiązania w podatku od towarów i usług za listopad i grudzień 1996 r., utrzymała w mocy zaskarżoną decyzję.
Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, iż w czasie przeprowadzonej w Spółce cywilnej M. kontroli stwierdzono m.in., że Spółka zawyżyła podatek naliczony za grudzień 1996 r. przez odliczenie podatku naliczonego wynikającego z faktury zakupu nieruchomości z dnia 30 grudnia 1996 r., podczas gdy umowa kupna sprzedaży udokumentowana aktem notarialnym zawarta została w dniu 23 stycznia 1997 r.
W odwołaniu od decyzji pierwszoinstancyjnej Spółka zakwestionowała ocenę prawną stanu faktycznego, wskazując, że strony umowy kupna-sprzedaży nieruchomości zawarły w dniu 18 grudnia 1996 r. pisemną i ustną umowę przedwstępną /w wyniku przetargu na nabycie nieruchomości/, nieruchomość została Spółce wydana i w świetle ustawy o VAT czynność ta podlega opodatkowaniu albo jako wykonanie umowy przedwstępnej albo wydanie towaru w zamian za wierzytelność, a następnie świadczenie pieniężne.
Nie podzielając zarzutów odwołania Izba Skarbowa wskazała, że zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, przepisów tej ustawy nie stosuje się do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Według art. 158 Kc umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności /art. 73 par. 2 Kc/. W rozpatrywanej sprawie nie ma także zastosowania art. 2 ust. 3 pkt 3a i 3b ustawy.
Podnoszony w odwołaniu zarzut zawarcia pisemnej i ustnej umowy przedwstępnej nie może być uwzględniony, bowiem taka umowa również powinna być sporządzona w formie aktu notarialnego.
Ponadto z par. 5 umowy kupna-sprzedaży z dnia 23 stycznia 1997 r. jednoznacznie wynika, że wydanie przedmiotu umowy nastąpiło w dniu 23 stycznia 1997 r. Skutków podatkowych nie może także wywierać protokół z oświadczenia woli z zachowaniem formy aktu notarialnego z dnia 19 lutego 1998 r., zmieniający treść par. 5 umowy z dnia 21 stycznia 1997 r., bowiem oświadczenie to sporządzone zostało po zakończeniu czynności kontrolnych, zaś do czasu zakończenia kontroli strony nie kwestionowały daty wydania towaru.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego skarżący wnoszą o uchylenie zaskarżonej decyzji zarzucając jej naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności art. 389 i art. 390 Kc oraz art. 2-3, art. 10, art. 19, art. 25 i art. 27 ustawy o podatku od towarów i usług.
Kwestionując stanowisko organów podatkowych wskazują, powołując się na poglądy doktryny i orzeczenia SN, że umowa przedwstępna dotycząca przeniesienia własności nieruchomości nie wymaga żadnej szczególnej formy.