Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Monika Kazubińska-Kręcisz (sprawozdawca) Sędziowie WSA Wiesława Achrymowicz WSA Andrzej Niezgoda Protokolant specjalista Marta Wawrzecka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 czerwca 2022 r. sprawy ze skargi A. G. i J. G. na decyzję Dyrektor Izby Celnej z dnia 28 czerwca 2021 r. nr 308000-COP-4102.7.2021.10 w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2017 r. - oddala skargę.
Zaskarżoną decyzją z 28 czerwca z 2021 r. Naczelnik Lubelskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Białej Podlaskiej, po rozpatrzeniu odwołania A. i J. G. (małżonków, podatników, strony) od decyzji Naczelnika Lubelskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Białej Podlaskiej z 25 stycznia 2021 r. określającej zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2017 r. wysokości 563.528 zł, utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji.
Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji oraz akt sprawy wynika, że wobec podatników przeprowadzono kontrolę celno-skarbową w zakresie przestrzegania przepisów prawa podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2017 r., następnie przekształconą w postępowanie podatkowe. Kwestią sporną było rozliczenie przychodu z tytułu nabycia i realizacji praw wynikających z akcji fantomowych, tj. ocena czy jest to przychód z kapitałów pieniężnych, w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: u.p.d.o.f.).
Naczelnik Lubelskiego Urzędu Celno-Skarbowego ustalił, że skarżący był w roku podatkowym 2017 członkiem zarządu Banku M. S.A. (dalej: Bank). Prawo do otrzymania przez niego środków pieniężnych wynikało z przyjętych przez Bank "Szczegółowych zasad przyznawania i wypłaty zmiennych składników wynagrodzenia członkom zarządu Banku M. S.A.". Zdaniem organu, środki pieniężne wynikające z realizacji akcji fantomowych były sposobem obliczenia dodatkowego wynagrodzenia o charakterze premii za określone wyniki finansowe Banku. Aby bowiem można było uznać akcję fantomową za instrument pochodny, zgodnie z art. 3 pkt 28 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, musi ona być prawem majątkowym, którego cena zależy od wartości wskaźników, przy czym prawo to musi być zbywalne i posiadać swoją cenę. Tymczasem, jedynym sposobem realizacji praw z akcji fantomowych jest ich wykup przez Bank i zapłata beneficjentowi (skarżącemu) wynagrodzenia ustalonego według wzoru. Skutkiem tego, akcje fantomowe dedykowane wybranym osobom co do zasady nie funkcjonują na rynku akcji, mają charakter zamknięty, a realizacja praw z nich wynikających nie jest uwarunkowana realiami rynkowymi, skutkującymi wzrostem lub spadkiem ich wartości. Nie mają one związku z kapitałem spółki.
Zdaniem organu, nie można uznać akcji fantomowych za pochodny instrument finansowy, a jedynie za podstawę do wypłaty i sposób obliczenia według podanego algorytmu świadczenia o charakterze premii za uzyskanie przez Bank M. S.A. określonych parametrów ekonomicznych. Sposób wyliczenia ilości oraz wartości akcji fantomowych do wypłaty jest zawarty w przyjętej przez Bank "Polityce wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w Grupie Banku M. ".
Organ uznał zatem, że akcje fantomowe nie są instrumentami finansowymi, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c-i ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, nie są również pochodnymi instrumentami finansowymi w rozumieniu art. 5a pkt 13 u.p.d.o.f. W konsekwencji, przychód uzyskany przez podatnika z tytułu realizacji praw wynikających z akcji fantomowych nie pochodzi - w ocenie organu - z realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 10 u.p.d.o.f., ani nie stanowi żadnego rodzaju przychodu określonego w art. 17 ust. 1 tej ustawy. Przychód taki nie kwalifikuje się do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 w/w ustawy (kapitały pieniężne). Mając na uwadze brzmienie art. 9 ust. 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. organ przyjął, że świadczenia pieniężne uzyskane z realizacji akcji fantomowych są elementem wynagrodzenia za wykonywaną pracę na rzecz Banku i do takiego źródła przychodów winny być kwalifikowane (przychód ze stosunku pracy - art. 12 u.p.d.o.f.). Osiągnięte w ten sposób dochody powinny być opodatkowane na zasadach ogólnych, przy zastosowaniu skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 u.p.d.o.f.