Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi Wydział I w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA T. Porczyńska, Sędziowie NSA: A. Wrzesińska-Nowacka (spr.), W. Jarzębowski, Protokolant J. Wegner, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 lutego 2005 roku sprawy ze skargi Przedsiębiorstwa Produkcyjno - Handlowo - Usługowego A Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w L. i K.K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych oddala skargę.
I SA/Łd 597/04
U Z A S A D N I E N I E
Decyzją z dnia [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego w R. określił K.K. i PPHU A Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. zobowiązanie w podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 90 zł. Strony zawarły dwie umowy pożyczki. Na podstawie pierwszej z nich z dnia 1 października 2003r. Spółka pożyczyła od K.K. (będącego jednocześnie jej udziałowcem) kwotę 40 000 zł, natomiast na mocy drugiej, zawartej w dniu 12 listopada 2003r. - kwotę 50 000 zł. Jednocześnie strony umów pożyczek, powołując się na treść art. 9 ust. 1 pkt 10 lit.g ustawy z dnia 9 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. Nr 86, poz. 959 z późn. zm.) w deklaracji PCC-1 nie wykazały podatku od dokonanych czynności, uznając je za zwolnione od tego podatku i nie uiściły go. Organ podatkowy określając wysokość zobowiązania podniósł, iż zwolnienie, na które powołują się strony nie może mieć zastosowania w tym stanie faktycznym, bowiem przepis ten nie odnosi się do pożyczek udzielanych spółce przez jej wspólnika. Zastosowanie ma w tym przypadku przepis art. 1 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wedle którego podatkowi podlegają umowy spółki i jej zmiany, dopłaty, pożyczki udzielane spółce przez wspólnika. Organ wskazał, iż w rozpatrywanym stanie faktycznym poprzez zawarcie przedmiotowych umów doszło do zmiany umowy spółki. Powstał zatem obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych. Umowy pożyczki udzielane spółce kapitałowej przez wspólnika, na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych traktować należy jako zmiany umowy spółki.
W dniu 19 marca 2004r. K.K. oraz Spółka A wnieśli dwa jednobrzmiące odwołania od powyższej decyzji. Zarzucili jej naruszenie art. 9 pkt 10 lit. g ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych poprzez zastosowanie jego rozszerzonej interpretacji oraz art. 1 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 pkt 4 tej ustawy przez błędne stwierdzenie, iż w przypadku umowy pożyczki doszło do zmiany umowy Spółki. W uzasadnieniu pełnomocnik strony skarżącej podkreślił, iż w przedmiotowym stanie nie można mówić o umowie spółki, o jej zmianie, a tym bardziej o podwyższeniu kapitału. Stosunek prawny powstały pomiędzy stronami umowy to tylko i wyłącznie stosunek zobowiązaniowy wynikający z zawartych umów pożyczek, który wygaśnie po dokonaniu spłaty pożyczki. Podniósł, iż przedmiotowe umowy miały na celu jedynie czasowe zasilenie kapitału Spółki, a nie stałe jego podwyższenie, zostały zaś udzielone na prowadzenie dalszej działalności. Zauważył, iż zgodnie z regulacją przepisu art. 255 § 3 ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) zmiana umowy spółki winna być dokonana w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności, zaś dla umów pożyczki zawartych między spółką a jednym ze wspólników ta forma nie jest wymagana. Należy zatem uznać, zdaniem strony, iż jest to dodatkowy argument świadczący, o tym iż sporne umowy miały wyłącznie formę i cel umowy pożyczki, nie zmierzały do zmiany umowy spółki czy podwyższenia jej kapitału. Dodatkowo wskazał, iż przesłanki, których spełnienie skutkuje zwolnieniem od podatku od czynności cywilnoprawnych, wskazane w treści art. 9 ust. 1 pkt 10 lit. g powołanej ustawy podatkowej są uregulowane tylko w tym przepisie. Gdyby ustawodawca chciał dokonać wyłączenia ze zwolnienia pożyczek udzielanych spółce przez jej wspólników, dokonałby takiego zastrzeżenia przez zmianę treści tegoż przepisu i dodanie na jego zakończenie wyłączenia "za wyjątkiem pożyczek traktowanych jako zmieniające umowę spółki w rozumieniu niniejszej ustawy". Takie ograniczenie nie zostało jednak zawarte w treści ustawy. Pełnomocnik podkreślił, iż zwolnienia przedmiotowe dotyczące również umów pożyczki zawarte zostały w treści art. 9 powołanej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i zwolnienia te dotyczą wszystkich przypadków wymienionych w jej rozdziale 1, także pożyczek udzielanych spółce przez jej wspólnika na prowadzenie działalności gospodarczej.