Umorzenie przez spółkę akcyjną własnych akcji wcześniej przez nią wykupionych, bez jednoczesnego obniżenia kapitału akcyjnego /buy-back/, nie powoduje powstania obowiązku podatkowego z tytułu dochodu z udziału w zyskach osób prawnych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych /Dz.U. 1993 nr 106 poz. 482 ze zm./ i art. 25 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. 1993 nr 90 poz. 416 ze zm./.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi "W." SA w Ł. na decyzję Izby Skarbowej w Ł. z dnia 8 grudnia 2000 r. (...) w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności podatkowej płatnika - uchyla zaskarżoną decyzję i utrzymaną nią w mocy decyzję pierwszej instancji; (...).
Decyzją z dnia 12 października 2000 r. Pierwszy Urząd Skarbowy Ł.-G. orzekł o odpowiedzialności płatnika "W." SA w Ł. z tytułu niepobrania i niewpłacenia podatku dochodowego od dochodu powstałego w wyniku umorzenia własnych akcji bez obniżania kapitału akcyjnego /buy-back/ oraz określił wysokość niepobranego i niewpłaconego zryczałtowanego podatku dochodowego w kwocie 400.000 zł - termin płatności do 7 lipca 1999 r., stwierdzając, że kwotę podatku należy przekazać do odpowiednich biur maklerskich wskazanych przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, a także określił wysokość odsetek za zwłokę w kwocie 204.328,80 zł.
W uzasadnieniu podano, że Walne Zgromadzenia Akcjonariuszy Spółki podjęło uchwałę (...) z 27 maja 1998 r. o utworzeniu fundusz umorzenia akcji, na który przeznaczono 2.000.000 zł z podziału zysku za 1997 r. (...). Za kwotę tę Spółka dokonała skupu 154.000 akcji, a następnie uchwałą (...) postanowiono o ich umorzeniu, nie zmieniając wartości nominalnej akcji. Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 9 czerwca 1999 r. dokonał zmian w rejestrze w zakresie ilości akcji w kapitale akcyjnym, co oznacza zakończenie procedury umorzenia w dacie uprawomocnienia się tego postanowienia. Spółka, jako płatnik, nie odprowadziła należnego zryczałtowanego podatku dochodowego, co stanowi naruszenie art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W świetle definicji zawartej w art. 10 ust. 1 tej ustawy, dochodem z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest czysty dochód wypracowany przez Spółkę i przekazany do dyspozycji akcjonariuszy. Dysponowanie zaś przez akcjonariuszy zyskiem Spółki jest następstwem uzyskania przez nich dochodu z udziału w zyskach osób prawnych. Kwoty wydatkowane na nabycie przez Spółkę własnych akcji w celu ich umorzenia bez obniżenia kapitału akcyjnego /buy-back/ stanowią dla udziałowców, którzy pozostali w Spółce, dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 cytowanej ustawy. Dochód ten ustala się w wysokości kwoty wydatkowanej na nabycie akcji proporcjonalnie do przypadającej na każdą akcję pozostałą po umorzeniu skupionych akcji.
Obowiązek obliczenia, pobrania i odprowadzenia zryczałtowanego podatku dochodowego m.in. od dochodu z tytułu umorzenia akcji wynika z art. 22 ust. 1 i art. 26 ust. 1 i 3 powołanej ustawy: 2.000.000 zł x 20 procent = 400.000 zł. Termin płatności podatku wynika pośrednio z art. 26 ust. 3 ustawy. Płatnicy winni przekazać kwotę podatku w terminie do 7 dnia następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek - w przypadku "buy-backu" do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło uprawomocnienie się postanowienia sądu o zmianie liczby udziałów. Ponieważ Spółka nie posiada informacji, kto był akcjonariuszem w dniu uprawomocnienia się postanowienia o zmianie liczby udziałów, kwotę podatku należy przekazać do odpowiednich biur maklerskich, wskazanych przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, które przekażą ten podatek do urzędów skarbowych właściwych dla siedziby lub miejsce zamieszkania akcjonariusza. Powołano się także na pismo Ministerstwa Finansów z dnia 31 sierpnia 1999 r.