Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi Wydział I w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Cezary Koziński Sędziowie: Sędzia NSA Paweł Janicki (spr.) Sędzia NSA Anna Świderska Protokolant Asystent sędziego Tomasz Naraziński po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 maja 2011 r. sprawy ze skargi T. B. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy 1) oddala skargę; 2) przyznaje i nakazuje wypłacić z funduszy Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi adwokat M. G. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych plus należny podatek od towarów i usług tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu.
I SA/Łd 187/11
Uzasadnienie
Pismem z dnia [...] r. E. B. działając w imieniu ubezwłasnowolnionego męża T. B. wniosła o umorzenie należności z tytułu nieopłaconych składek, wskazując na zły stan zdrowia męża oraz brak środków finansowych. Do wniosku załączyła szereg dokumentów dotyczących stanu zdrowia męża.
Decyzją z dnia [...]r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił umorzenia niezapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, fundusz pracy oraz odsetek z tytułu składek finansowanych przez ubezpieczonych na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, uznając, że nie wystąpiły przesłanki do uwzględnienia wniosku.
Organ argumentował, że umorzenie zaległych składek ma charakter nadzwyczajny i jest możliwe, gdy ze względu na wiek, losową utratę majątku, klęskę żywiołową lub inne względy społeczne lub niemożność zarobkowania z uwagi na zły stan zdrowia oraz znikome źródło dochodów na utrzymanie, nie istnieje realnie możliwość wywiązania się z zobowiązań wobec Zakładu. Organ podniósł, że T. B. otrzymuje rentę w wysokości 363,27 zł netto miesięcznie, natomiast jego opiekun prawny utrzymuje się z gospodarstwa rolnego, którego dochód w 2008r. wynosił 12610 zł.
Organ wskazał, że dłużnik nie otrzymuje pomocy finansowej z Ośrodka Pomocy Społecznej w Konstantynowie, jest niepełnosprawny w stopniu umiarkowanym, jest ubezwłasnowolniony, leczy się na nadciśnienie tętnicze, chorobę wieńcową, zaburzenia osobowości. Był także leczony psychiatrycznie i odwykowo z powodu uzależnienia od alkoholu. Organ wyraził przekonanie, iż istnieje możliwość spłaty zadłużenia w ratach.
E. B. wystąpiła do Prezesa ZUS z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy. Podniosła, że istnieje wiele okoliczności uzasadniających umorzenie należności składkowych. Stwierdziła, że renta, w wysokości, którą otrzymuje jej mąż nie wystarczałaby na opłacenie rat.
Decyzją z dnia [...] . Prezes ZUS nie uwzględnił wniosku i utrzymał w mocy przedstawioną wyżej decyzję. W uzasadnieniu podał, że zobowiązany od 1 czerwca 2006r. nie prowadzi działalności gospodarczej, od 2007r. jest całkowicie ubezwłasnowolniony, pomiędzy małżonkami B. od [...]. istnieje rozdzielność majątkowa, małżonkowie są właścicielami gospodarstwa rolnego o powierzchni 50 arów, na którym ZUS dokonał zabezpieczenia hipotecznego dochodzonej należności, wobec dłużnika prowadzone jest postępowanie egzekucyjne, które dowodzi, że nie zachodzi całkowita nieściągalność składek.
Organ wywiódł, że zobowiązany nie udowodnił, iż znalazł się w trudnej sytuacji materialnej z powodu zdarzenia losowego, zaś E. B. nie przedstawiła dowodów na sprawowanie opieki nad przewlekle chorym członkiem rodziny pozbawiającej zobowiązanego możliwości uzyskiwania dochodu umożliwiającego opłacenie należności. Organ wskazał, że dłużnik był leczony psychiatrycznie i odwykowo z powodu uzależnienia od alkoholu. Stwierdził, że strona nie przedstawiła dowodów związanych z wydatkami na utrzymanie mieszkania. Wywiódł, że dłużnik znajduje się w sytuacji uniemożliwiającej jednorazową spłatę zadłużenia, ale nie stanowi przesłanki do umorzenia. Podkreślił, że zaskarżona decyzja ma charakter uznaniowy, z wszelkimi tego konsekwencjami dla skarżącego.