Ani z przepisu art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. 1991 nr 30 poz. 127 ze zm./, ani z całego obowiązującego prawa nie wynika możliwość wprowadzenia dodatkowych opłat rocznych za grunt z datą wsteczną.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Barbary i Andrzeja małżonków S. na decyzję Kolegium Odwoławczego przy Sejmiku Samorządowym Województwa (...) z dnia 12 października 1992 r. w przedmiocie ustalenia dodatkowych opłat rocznych z tytułu niezabudowania gruntu w terminie i na podstawie art. 207 par. 1 i 3 Kpa stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Prezydenta Miasta Ł., a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Kolegium Odwoławczego przy Sejmiku Samorządowym Województwa (...) pięćdziesiąt tysięcy złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżących.
Kolegium Odwoławcze przy Sejmiku Samorządowym Województwa (...) decyzją z dnia 12 października 1992 r. nr K. O. 1728/92 utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta Ł. z dnia 12 sierpnia 1992 r. nr OG. VIII. 7224/P/489/91, którą na podstawie art. 25 i 45 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. 1991 nr 30 poz. 127/ oraz par. 28 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 lipca 1991 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. nr 72 poz. 311/ ustalono dodatkową opłatę roczną za lata 1989, 1990 i 1991 w wysokości 11 992 500 zł z tytułu upływu terminu zabudowy określonego w par. 5 aktu notarialnego z dnia 20 września 1984 r. rep. A nr III-3215/84; aktem tym Barbara i Andrzej małżonkowie S. otrzymali w użytkowanie wieczyste nieruchomość położoną w Ł. przy ul. K. nr 32, o powierzchni 205 m2, oznaczoną jako działka nr 843. W uzasadnieniu powyższej decyzji Kolegium Odwoławcze podało, że z załączonych dokumentów wynika, iż Barbara i Andrzej małżonkowie S. stali się z dniem 20 września 1984 r. użytkownikami wieczystymi działki nr 843 o powierzchni 205 m2, położonej w Ł. przy ul. K. nr 32. Paragraf 5 aktu notarialnego zobowiązuje ich do rozpoczęcia budowy w terminie lat dwóch i ukończenia jej w terminie lat czterech od daty sporządzenia tej umowy. Przeprowadzona kontrola zabudowy w terenie wykazała, iż budowa domu jednorodzinnego nie została zakończona w terminie przewidzianym w akcie notarialnym. Konsekwencją tego było wydanie zaskarżonej decyzji. Artykuł 45 ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości zezwala zarządowi gminy w odniesieniu do gruntów stanowiących jej własność na wprowadzenie dodatkowych opłat rocznych, niezależnie od opłat, które wynikają z przepisów ustawy, w sytuacji bezskutecznego upływu terminu rozpoczęcia bądź zakończenia budowy.
Barbara i Andrzej małżonkowie S. zaskarżyli omówioną wyżej decyzję Kolegium Odwoławczego do Naczelnego Sądu Administracyjnego, wnosząc o jej uchylenie. Zdaniem skarżących, ustalenie obowiązku wniesienia dodatkowych opłat za lata 1989-1991 za działkę oddaną w użytkowanie wieczyste pod budownictwo jednorodzinne narusza przyjętą w polskim systemie prawnym zasadę, iż prawo nie może działać wstecz. Sytuacja gospodarcza uniemożliwia prowadzenie budowy ze względu na niedostępność kredytów. Zgodnie z umową budowa została rozpoczęta w ciągu 2 lat od otrzymania działki, wzniesiono ściany na poziom jednej kondygnacji /parteru/, zgromadzono znaczną część materiałów na kontynuowanie budowy. Brak jednak było środków finansowych na dokończenie budowy. Obciążenie skarżących dodatkową opłatą praktycznie spowoduje dalszą zwłokę w budowie. W tej sytuacji zaskarżona decyzja narusza także art. 7 Kpa, nie można bowiem uznać, że decyzje są zgodne z interesem skarżących, a również z punktu widzenia interesu społecznego budzą wątpliwości.
Kolegium Odwoławcze przy Sejmiku Samorządowym Województwa (...) w odpowiedzi na skargę wniosło o jej oddalenie oraz o przyjęcie uzasadnienia zaskarżonej decyzji jako integralnej części odpowiedzi na skargę.