Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wojciech Jakimowicz (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska Sędzia NSA Zygmunt Zgierski po rozpoznaniu w dniu 27 maja 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej [..] S.A. z siedzibą w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 sierpnia 2020 r., sygn. akt: I SA/Wa 2637/19 w sprawie ze skargi [..] S.A. z siedzibą w K. na decyzję Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia [..] października 2019 r. nr [..] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nabycia prawa użytkowania wieczystego 1.uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie, 2. postanawia sprostować z urzędu oczywistą omyłkę pisarską zawartą w komparycji wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 sierpnia 2020 r., sygn. akt: I SA/Wa 2637/19, w przedmiocie sprawy w miejsce "odmowy stwierdzenia nabycia z mocy prawa własności nieruchomości" wpisując "odmowy stwierdzenia nabycia prawa użytkowania wieczystego".
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 5 sierpnia 2020 r., sygn. akt: I SA/Wa 2637/19 oddalił skargę [..] S.A. w K. na decyzję Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia [..] października 2019 r. nr [..] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nabycia z mocy prawa własności nieruchomości.
Wyrok powyższy zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
Wnioskiem z dnia 31 lipca 2012 r. [..] S.A. w K. wystąpiło do Wojewody Śląskiego o wydanie decyzji stwierdzającej nabycie z mocy prawa z dniem 5 grudnia 1990 roku prawa użytkowania wieczystego gruntu Skarbu Państwa, położonego w D.G., obręb [..], oznaczonego jako dz. nr [..] o pow. 498 m2, nr [..] o pow. 1328 m2, nr [..] o pow. 1952 m2, nr [..] pow. 3466 m2 i nr [..] o pow. 1676 m2.
Wojewoda Śląski decyzją z dnia [..] października 2016 r. nr [..], odmówił stwierdzenia nabycia z mocy prawa z dniem 5 grudnia 1990 r. przez W.P.W. i K. w K. prawa użytkowania wieczystego gruntu położonego w D.G. obejmującego ww. działki.
Po rozpoznaniu odwołania [..] S.A. w K., Minister Finansów, Inwestycji i Rozwoju decyzją z dnia [..] października 2019 r., nr [..], utrzymał w mocy decyzję Wojewody Śląskiego z dnia [..] października 2016 r.
W uzasadnieniu organ wskazał, że przedmiotowy grunt stanowiący działki nr [..], nr [..], nr [..], nr [..] i nr [..] w dniu 5 grudnia 1990 r. stanowił własność Skarbu Państwa. Powyższych ustaleń dokonano w oparciu treść ksiąg wieczystych nr [..] i nr [..], prowadzonych dla przedmiotowych działek. Jak wynika z zapisu zawartego w dziale II księgi wieczystej nr [..], prowadzonej dla działek nr [..], nr [..], nr [..] i nr [..], prawo własności Skarbu Państwa zostało ujawnione na podstawie umów sprzedaży z dnia 23 września 1963 r. Nr Rep. A [..], z dnia 19 grudnia 1964 r. Nr Rep. A [..] oraz z dnia 19 grudnia 1964 r. Nr Rep. A [..]. Natomiast zgodnie z zapisem zawartym w dziale II księgi wieczystej nr [..], prowadzonej dla działki nr [..] Skarb Państwa stał się właścicielem przedmiotowej działki na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w D.G. z 18 listopada 1997 r., sygn. akt [..] o zasiedzeniu działki nr [..] z dniem 1 stycznia 1985 r. Również Prezydent Miasta D.G., wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej potwierdził, że przedmiotowe działki w dniu 5 grudnia 1990 r. stanowiły własność Skarbu Państwa.
Minister zaznaczył, że kwestią sporną pozostawało, czy poprzednikowi prawnemu wnioskodawczyni przysługiwało w dniu 5 grudnia 1990 r. prawo zarządu w stosunku do przedmiotowych działek. Wnioskodawczyni przedłożyła do akt postępowania decyzję Kierownika Wydziału Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu Miejskiego w D.G. z dnia [..] sierpnia 1986 r. nr [..] o ustaleniu opłaty za zarząd gruntem położonym w D.G. Dokument ten nie potwierdza istnienia w dniu 5 grudnia 1990 r. prawa zarządu przysługującego poprzednikowi prawnemu wnioskodawczyni w stosunku do nieruchomości objętych niniejszym postępowaniem. Co prawda z § 4 rozporządzenia z 10 lutego 1998 r. wynika, że stwierdzenie prawa zarządu do nieruchomości może nastąpić na podstawie m.in. decyzji o naliczeniu lub aktualizacji opłat z tytułu zarządu nieruchomością, jednakże Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 22 listopada 1999 r., sygn. akt U 6/99, stwierdził, że dokument zawierający decyzję o naliczeniu lub aktualizacji opłat może być uznany za podstawę stwierdzenia użytkowania, tylko gdy jest wydany w nawiązaniu do decyzji o ustanowieniu tego prawa, która zaginęła lub uległa zniszczeniu. Z decyzji o opłatach powinien wynikać jednoznacznie tytuł prawny ich wnoszenia. Powołana decyzja nie wskazuje na istnienie aktu o charakterze indywidualnym, na podstawie którego zostało ustanowione prawo zarządu do przedmiotowych gruntów, bądź na podstawie którego oddano grunty w użytkowanie przed datą 1 sierpnia 1985 r. Ponadto przedłożone do akt sprawy umowy sprzedaży nie mogą stanowić podstawy do stwierdzenia istnienia w dniu 5 grudnia 1990 r. prawa zarządu przedmiotowym gruntem. Obowiązujący w momencie zawarcia ww. umów sprzedaży stan prawny nie przewidywał podstawy prawnej do nabycia przez państwową jednostkę organizacyjną prawa użytkowania nieruchomości w drodze zawartej w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa umowy sprzedaży nieruchomości. Jak wynika z treści ww. umów sprzedaży z dnia [..] września 1963 r. i z dnia [..] grudnia 1964 r. wymienione w nich działki zostały nabyte przez Skarb Państwa od osób fizycznych w trybie art. 6 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz. U. Nr 17, poz. 70 ze zm.). W takim wypadku skutkiem zawarcia ww. umów sprzedaży było jedynie przejście prawa własności na rzecz Skarbu Państwa, natomiast przepisy ww. ustawy z dnia 12 marca 1958 r. nie przewidywały wywłaszczenia nieruchomości z jednoczesnym oddaniem jej w użytkowanie przedsiębiorstwu państwowemu. Uzyskanie przez państwowe jednostki organizacyjne jakiegokolwiek tytułu prawnego do nieruchomości w dacie zawarcia ww. umów sprzedaży nieruchomości, w tym użytkowania, mogło nastąpić jedynie w trybie ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach (Dz. U. Nr 32, poz. 159 ze zm., następnie Dz.U. z 1969 r.. Nr 22, poz. 159 ze zm.), a więc poprzez oddanie właściwej jednostce państwowej nieruchomości w użytkowanie w drodze decyzji administracyjnej. Sam fakt nabycia przez Skarb Państwa prawa własności przedmiotowych nieruchomości w drodze umów sprzedaży, zawartych w formie aktu notarialnego, przeznaczonych na potrzeby W.P.W. i K. w K., jak również późniejsze faktyczne władanie tą nieruchomością przez ww. przedsiębiorstwo, nie mogło wywołać skutku w postaci nabycia przez W.P.W. i K. w K., którego następcą prawnym jest wnioskodawczyni, prawa użytkowania spornych nieruchomości, ponieważ tego rodzaju skutku nie przewidywała obowiązująca ówcześnie ustawa z dnia 14 lipca 1961 r. Możliwość uzyskania przez państwową jednostkę organizacyjną prawa zarządu w stosunku do nieruchomości państwowych w drodze umowy sprzedaży nieruchomości wprowadził dopiero przepis art. 38 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości (Dz. U. Nr 22, poz. 99). Przedłożone do akt sprawy umowy sprzedaży zostały zawarte jeszcze przed wejściem w życie ww. ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r., tj. przed 1 sierpnia 1985 r., tym samym brak jest podstaw do stosowania powyższych przepisów w odniesieniu do przedmiotowych umów sprzedaży.