Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Joanna Runge- Lissowska (spr.) Sędziowie sędzia NSA Anna Lech sędzia NSA Anna Łukaszewska- Macioch Protokolant Anna Harwas po rozpoznaniu w dniu 22 lipca 2008r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 31 sierpnia 2006r. sygn. akt I SA/Wa 318/06 w sprawie ze skargi J. K. na decyzję Ministra Transportu i Budownictwa z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zezwolenia na niezwłoczne zajęcie nieruchomości. oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z dnia 31 sierpnia 2006 r. sygn. akt I SA/Wa 318/06, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę J. K. na decyzję Ministra Transportu i Budownictwa z dnia [...] nr [...], którą utrzymana została w mocy decyzja Wojewody M. z dnia [...] nr [...], zezwalająca Generalnemu Dyrektorowi Dróg Krajowych i Autostrad niezwłoczne zajęcie nieruchomości i nadająca temu zajęciu rygor natychmiastowej wykonalności.
W uzasadnieniu wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny, wskazując na wyjątkowy charakter regulacji prawnej w tym zakresie, wyjaśnił:
Przedmiotem kontroli Sądu jest rozstrzygnięcie wydane na podstawie art. 17 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych (Dz. U. Nr 80, poz. 721 ze zm.), stanowiący, że po wszczęciu postępowania wywłaszczeniowego, wojewoda, na wniosek Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, udziela - w uzasadnionych przypadkach -zezwolenia na niezwłoczne zajęcie nieruchomości przeznaczonych na pasy drogowe, a decyzji nadaje rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli jest to niezbędne do wykazania prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Z brzmienia tego przepisu wynika, że wystąpienie przesłanek obliguje wojewodę do wydania decyzji zezwalającej na niezwłoczne zajęcie nieruchomości. Spełnienie przesłanek polega na wykazaniu, że postępowanie wywłaszczeniowe zostało wszczęte, co Generalna Dyrekcja wykazała, zaś Wojewoda nie bada prawidłowości wszczęcia i prowadzenia wywłaszczenia. Fakt, że istnieje konieczność zastosowania tego szczególnego rozwiązania, co w sprawie zostało uzasadnione przez Generalną Dyrekcję niezbędnością zrealizowania celu publicznego - budowy autostrady [...], współfinansowaniem jej przez budżet i środki Unii Europejskiej, które mogą zostać utracone, jeśli droga nie zostanie w terminie zrealizowana oraz znaczeniem dla społeczności lokalnej i strategicznym dla regionu Polski [...]. Nie było zatem podstaw do uchylenia decyzji, które nie są sprzeczne z prawem.
Reprezentowany przez radcę prawnego, J. K. złożył skargę od tego wyroku, wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie lub uchylenie wyroku i obu decyzji organów i zarzucając:
1) naruszenie prawa materialnego (w rozumieniu art. 174 pkt 1 P.p.s.a.) przez błędną wykładnię art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych, albowiem WSA w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku błędnie uznał, że przepis ten uniemożliwia w procesie ustalania ziszczenie się przesłanek (condiciones iuris) uzasadniających wydanie decyzji zezwalających na niezwłoczne zajęcie nieruchomości przeznaczonej na pas drogowy, badanie zasadności ("prawidłowości) wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego, podczas gdy wykładnia językowa (semantyczna), systemowa i funkcjonalna tego przepisu (art. 17 ust. 1) wskazują, iż na jego gruncie okoliczności uzasadniające wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego stanowią jednocześnie przesłanki wydania ww. decyzji, co oznacza, że nieziszczenie się tych przesłanek uniemożliwia wydanie takiej decyzji. W następstwie błędnej wykładni powołanego art. 17 ust. 1 WSA w Warszawie uznał, że brak przesłanek do wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego nie ma żadnego znaczenia dla dopuszczalności wydania decyzji zezwalającej na niezwłoczne zajęcie nieruchomości przeznaczonej na pas drogowy, brak ten nie jest przez sąd administracyjny badany, a tym bardziej uwzględniany przy rozpatrywaniu przez sąd administracyjny skargi na tego typu decyzje (str. 3-4 uzasadnienia zaskarżonego wyroku);