Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Pocztarek Sędziowie sędzia NSA Janina Antosiewicz sędzia del. WSA Marian Wolanin (spr.) Protokolant Marcin Rączka po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. T. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 14 października 2009 r. sygn. akt IV SA/Po 614/09 w sprawie ze skargi M. T. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kaliszu z dnia [...] maja 2009 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Poznaniu, 2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kaliszu na rzecz M. T. kwotę 197 (słownie: sto dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 14 października 2009 r. sygn. akt IV SA/Po 614/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kaliszu z dnia [...] maja 2009 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego.
W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.
Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy w K. decyzją z dnia [...] kwietnia 2009 r. odmówił M. T. świadczenia pielęgnacyjnego oraz składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy w związku z opieką nad córką W. K.-T. uznając, iż wnioskodawczyni jako osoba nie spokrewniona z dzieckiem nie spełnia przesłanek zawartych w ustawie o świadczeniach rodzinnych, ponieważ zgodnie z art. 17 ustawy świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje jeżeli dziecko zostało umieszczone w rodzinie zastępczej z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej z dzieckiem.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Kaliszu, po rozpatrzeniu odwołania M. T., utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji wskazując, że świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny, a także opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli nie podejmuje lub rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami o konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji albo osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. W. K.-T. została umieszczona w rodzinie zastępczej, na której nie ciąży ustawowy obowiązek alimentacyjny, dlatego rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji jest prawidłowe.
Oddalając skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kaliszu z dnia [...] maja 2009 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w zaskarżonym wyroku z dnia 14 października 2009 r. sygn. akt IV SA/Po 614/09 wskazał, iż M. T. wraz z mężem, na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w J. z dnia [...] czerwca 2005r. sygn. akt [...] została ustanowiona rodziną zastępczą dla W. K.-T., wobec której Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w J. w dniu [...] lipca 2007 r. wydał orzeczenie zaliczające ją do osób niepełnosprawnych wymagających stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. M. T. stanowi dla W. K.-T. rodzinę zastępczą niespokrewnioną. Ustawodawca w ustawie o świadczeniach rodzinnych przewidział przesłanki pozytywne, od których wystąpienia uzależnione jest prawo do świadczenia pielęgnacyjnego jak i przesłanki negatywne, których wystąpienie powoduje, że prawo do świadczenia pielęgnacyjnego nie przysługuje. Przesłanki nieprzyznania świadczenia pielęgnacyjnego zawarte w ustawie mają charakter rozłączny, zaistnienie jednej z nich powoduje wystąpienie prawnej przeszkody do przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Do grupy przesłanek pozytywnych zalicza się przesłankę zawartą w art. 17 ust. 1 tej ustawy, zgodnie z którym świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny. W przypadku, gdy o prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ubiega się rodzina zastępcza spokrewniona z dzieckiem, na której zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny, ustalając prawo do świadczenia uwzględnia się dochód rodziny zastępczej oraz dochód tego dziecka (art. 17 ust. 2c ustawy). Przesłanki negatywne zawarte są zaś w art. 17 ust. 5 ustawy, zgodnie z którym świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje m.in., gdy osoba wymagająca opieki została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej z dzieckiem (art. 17 ust. 5 lit. b ustawy). M. T. jako osoba, na której nie ciąży obowiązek alimentacyjny w rozumieniu kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, nie spełnia przesłanki pozytywnej przyznania wnioskowanego świadczenia. Brak pokrewieństwa z dzieckiem, dla którego została wraz z mężem ustanowiona rodziną zastępczą, powoduje również wystąpienie przesłanki negatywnej. Z tego względu organy administracji odmawiając przyznania świadczenia pielęgnacyjnego nie naruszyły obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa.