Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Barbara Adamiak Sędziowie: Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek Sędzia NSA Ewa Dzbeńska (spr.) Protokolant st. inspektor sądowy Tomasz Zieliński po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Ministra Infrastruktury od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 listopada 2009 r. sygn. akt I SA/Wa 1186/09 w sprawie ze skargi Z. N. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] czerwca 2009 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie wywłaszczenia nieruchomości 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie; 2. zasądza od Z. N. na rzecz Ministra Infrastruktury kwotę 220 (dwieście dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z dnia 13 listopada 2009 r., sygn. akt I SA/Wa 1186/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, po rozpoznaniu skargi Z. N., uchylił decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] czerwca 2009 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie wywłaszczenia nieruchomości.
Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:
Pismem z dnia 17 maja 2007 r. Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad wystąpił z wnioskiem o wywłaszczenie nieruchomości położonej w Ł., oznaczonej jako działka nr [...] o pow. [...]ha, będącej własnością Z. N.
Wojewoda Podkarpacki decyzją z dnia [...] lipca 2008 r. nr [...] orzekł o wywłaszczeniu na rzecz Skarbu Państwa z przeznaczeniem pod rozbudowę drogi krajowej nr 4 (E-40) Jędrzychowice - Korczowa na odcinku [...], prawa własności w/w nieruchomości oraz ustalającej odszkodowanie za dokonane wywłaszczenie na jej rzecz w kwocie [...] zł.
Od powyższej decyzji Wojewody Podkarpackiego z dnia [...] lipca 2008 r. Z. N. wniosła odwołanie.
Pismem z dnia 30 kwietnia 2009 r. Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad wystąpił o wycofanie wniosku o wydanie decyzji wywłaszczeniowej dotyczącej w/w działki.
Minister Infrastruktury decyzją z dnia [...] czerwca 2009 r. nr [...] uchylił zaskarżoną decyzję Wojewody Podkarpackiego i umorzył postępowanie przed organem I instancji. W uzasadnieniu decyzji organ podniósł, że wszczęcie postępowania dotyczącego wywłaszczenia nieruchomości, zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 721 ze zm.) oparte jest na zasadzie skargowości i wymaga stosownego wniosku Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad.
W ocenie organu w sprawie zaistniała faktyczna podstawa do obligatoryjnego umorzenia postępowania (art. 105 § 1 k.p.a.), gdyż Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad wycofał wniosek o wywłaszczenie nieruchomości, co oznacza utratę przez inwestora zainteresowania w uzyskaniu decyzji merytorycznej.
Skargę na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] czerwca 2009 r. w części umarzającej postępowanie przed organem pierwszej instancji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożyła Z. N., zarzucając naruszenie art. 139, art. 136, art. 9, art. 10 § 1, art. 15 oraz art. 105 § 1 i 8 k.p.a.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylając zaskarżoną decyzję stwierdził, że organ odwoławczy nie ma swobody w wyborze sposobu zakończenia postępowania odwoławczego, ponieważ jest ograniczony kryterium umorzenia postępowania określonym w art. 105 § 1 k.p.a. Bezprzedmiotowość postępowania może istnieć jeszcze przed jego wszczęciem jak i może powstać w toku postępowania i niezależnie od tego, w jakim czasie zaistnieje, organ rozpoznający sprawę ma obowiązek jej uwzględnienia. Obowiązek ten wynika z art. 105 § 1 k.p.a., a jego zaniechanie skutkować będzie wadliwością prawną podjętego rozstrzygnięcia.