Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jolanta Rudnicka Sędziowie: Sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.) Sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka Protokolant starszy asystent sędziego Małgorzata Ziniewicz po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2018 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Uniwersytetu [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 czerwca 2016 r. sygn. akt I SA/Wa 417/16 w sprawie ze skargi Uniwersytetu [...] na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] stycznia 2016 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 30 czerwca 2016 r., I SA/Wa 417/16 oddalił skargę Uniwersytetu [...] na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z [...] stycznia 2016 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji. W uzasadnieniu Sąd podniósł, że stoi na stanowisku, iż domniemanie zgodności wpisu z rzeczywistym stanem prawnym, wynikające z art. 3 ust. 1 ustawy z 6 lipca 1982 r. o kwih (tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 707 ze zm.) jest zwykłym domniemaniem wzruszalnym (praesumptio iuris tantum). Jego obalenie może nastąpić w drodze powództwa opartego na art. 10 cyt. ustawy o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Niezależnie od powyższego można je także obalić dowodem przeciwnym w każdym postępowaniu, w którym od stwierdzenia rzeczywistego stanu prawnego zależy treść rozstrzygnięcia (por. np. B. Barłowski, E. Janeczko, Księgi wieczyste, s. 35-36; Gniewek, Prawo rzeczowe 2002 r. s. 288, J. Ignatowicz, J. Wasilkowski, System Prawa Prywatnego, t. II s. 911; A. Menes, Domniemania s. 66, K. Piasecki, Księgi wieczyste, s. 19; S. Rudnicki, Komentarz, s. 29-30, uchwała Sądu Najwyższego z 26.03.1993 III CZP 14/93 oraz wyrok Sądu Najwyższego z 5.04.2006 r. IV CSK 177/05). Trzeba jednak zauważyć, że po pierwsze jest to dopuszczalne jedynie w ramach postępowania przed sądem powszechnym, a po wtóre obalenie w takim postępowaniu domniemania zgodności wpisu z rzeczywistym stanem prawnym wywołuje skutki prawne jedynie w zakresie rozpatrywanej sprawy i zapadającego tam rozstrzygnięcia. Tym samym wpis w księdze wieczystej, z wyłączeniem tej sprawy, funkcjonuje nadal obejmując domniemanie jego zgodności z rzeczywistym stanem prawnym. (E. Gniewek, System Prawa Prywatnego, t. IV, Prawo rzeczowe, s. 122).
Ujawnienie w treści księgi wieczystej Kw nr [...] działki o nr ewidencyjnym [...] jako przedmiotu własności Skarbu Państwa, zdecydowało o trafności stanowiska zajętego przez organy obu instancji, że nie są one uprawnione do konfrontowania jego prawidłowości w kontekście dokumentów przedstawionych przez Skarżącego. Ani bowiem organy administracji ani też sądy administracyjne nie są uprawnione do kwestionowania domniemania prawnego wiarygodności ksiąg wieczystych, co do kwestii, że prawo jawne w tych księgach ujawnione wpisane jest zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym - por. np. wyrok NSA z 13 stycznia 2016 r., I OSK 746/15. Z powyższego zaś wynika wniosek zaprezentowany w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, co do braku przymiotu strony Skarżącego w niniejszej sprawie, w rozumieniu art. 28 k.p.a. Przeciwne ustalenia determinowałyby natomiast ocenę naruszenia przez organ nadzoru art. 365 k.p.c. przez zignorowanie wpisu w księdze wieczystej rozumianego jako orzeczenie sądowe w świetle art. 626(8) § 6 k.p.c. Skoro poza sporem jest, że udział w postępowaniu komunalizacyjnym jest zarezerwowany dla Skarbu Państwa, właściwej Gminy oraz podmiotu który udokumentuje swój tytuł prawny do skomunalizowanej nieruchomości, to uznać należało, że Skarżący stosownym uprawnieniem się nie wykazał.