Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Marek Stojanowski (spr.) Sędziowie NSA Jan Paweł Tarno del. WSA Agnieszka Miernik Protokolant starszy sekretarz sądowy Julia Chudzyńska po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2018 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 1 marca 2016 r. sygn. akt IV SA/Wa 3260/15 w sprawie ze skargi L. S. - kuratora spadku po zmarłej J. S. i M. L. na decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia [...] sierpnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę kasacyjną
Wyrokiem z dnia 1 marca 2016 r. sygn. akt IV SA/Wa 3260/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargi L.S., kuratora spadku po zmarłej J.S. oraz M.L. na decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia [...] sierpnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji.
Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
Decyzją z [...] października 1979 r. nr [...], Naczelnik Miasta i Gminy w [...] orzekł o wywłaszczeniu za odszkodowaniem nieruchomości położonej w O., oznaczonej jako działka nr [...] o powierzchni 1540 m² oraz działka nr [...] o powierzchni 154 m², zapisanej w księdze wieczystej nr [...] prowadzonej przez Państwowe Biuro Notarialne w [...], jako współwłasność S.P. w 147/200 części, A.H., L.H., W.H. - w 37/200 części, J.S. w 10/200 części, M.K. w 2/200 części, Z.P. w 2/200 części oraz W.M. w 2/200 części.
W piśmie z 30 sierpnia 2011 r. M.L., wykazując następstwo prawne po zmarłej stronie postępowania wywłaszczeniowego S.P. (postanowienie Sądu Rejonowego w [...] z [...] września 1997 r., sygn. akt [...]) wystąpiła z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji Naczelnika Miasta i Gminy w [...] z [...] października 1979 r. nr [...], wskazując jako podstawę wniosku art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a., tj. rażące naruszenie prawa.
W decyzji z dnia [...] czerwca 2014 r., organ I instancji odmówi stwierdzenia nieważności ww. decyzji.
Odwołania od powyższej decyzji wniosły M.L. oraz kurator spadku po zmarłej J.S., radca prawny M.W..
Decyzja z dnia [...] sierpnia 2015 r. Minister Infrastruktury i Rozwoju utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.
Organ wyjaśnił, że, pomimo poszukiwań, w zakresie akt archiwalnych dotyczących wywłaszczenia przedmiotowej nieruchomości zachował się jedynie egzemplarz rozstrzygnięcia kończącego sprawę. Nie odnaleziono również akt sprawy zakończonej decyzją Wojewody [...] z [...] sierpnia 1978 r. Pozyskano natomiast akta archiwalne postępowania wywłaszczeniowego dotyczącego nieruchomości sąsiedniej, tj. działki nr [...] o powierzchni 407 m², wywłaszczanej na ten sam cel publiczny - modernizację kina "[...]". W aktach archiwalnych dotyczących wywłaszczenia tej działki zachowała się decyzja "lokalizacyjna" Wojewody [...] z dnia [...] sierpnia 1978 r. Niemożność odszukania przez organ nadzorczy określonego dokumentu nie oznacza, że taki dokument nie funkcjonował w obrocie prawnym, w szczególności jeżeli na jego istnienie wskazują inne dokumenty zgromadzone w toku postępowania. Minister podniósł, że wywłaszczenia przedmiotowej nieruchomości dokonano na podstawie przepisów ustawy z 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz. U. z 1974 r. Nr 10, poz. 64 ze zm., dalej: ustawa z 12 marca 1958 r.), zatem w aspekcie zgodności z przepisami przytoczonej ustawy należy ocenić zaskarżoną decyzję. Pomimo sformułowania w decyzji wywłaszczeniowej z 1979 r., że działa on z urzędu, należy uznać, że w niniejszej sprawie sporządzony został wniosek o wywłaszczenie i, że zawierał on wymagane prawem załączniki. Wskazuje na to zachowany w analogicznej sprawie wywłaszczeniowej dotyczącej działki nr [...] wniosek Wydziału Gospodarki Terenowej Urzędu Miasta i Gminy w [...] z 5 maja 1978 r. o wywłaszczenie działki [...] o powierzchni 407 m², uregulowanej w księdze wieczystej nr [...], na cel rozbudowy kina. Do wspomnianego wniosku załączono dowody przeprowadzonej próby dobrowolnego odstąpienia nieruchomości, decyzję o zatwierdzeniu planu realizacji pod rozbudowę kina, plan realizacyjny oraz skrócony odpis z księgi wieczystej. Według Ministra, należy zauważyć, że w decyzji wywłaszczeniowej wydanej w analogicznym postępowaniu wywłaszczeniowym prowadzonym przez ten sam organ, pomimo faktu, że postępowanie toczyło się na wniosek, również zawarto sformułowanie "działając z urzędu". Zdaniem organu II instancji, powyższe sformułowanie należy uznać za błąd, bowiem w rzeczywistości postępowania te były wszczynane na wniosek uprawnionego podmiotu. W ocenie organu odwoławczego, wobec faktu, że wywłaszczenie działki sąsiedniej o nr [...] nastąpiło na ten sam cel, a postępowanie prowadzono w analogicznym okresie przed tym samym organem, należy uznać, że również w przedmiotowej sprawie dotyczącej działek nr [...] oraz nr [...] ubiegającym się o wywłaszczenie w rozumieniu art. 2 ust. 2 był Wydział Gospodarki Terenowej Urzędu Miasta i Gminy w [...], a zatem podmiot uprawniony w myśl ustawy wywłaszczeniowej z dnia 12 marca 1958 r. Zdaniem Ministra, tezę tą potwierdza również fragment uzasadnienia decyzji wywłaszczeniowej (str. 4), mówiący o tym, że "o wywłaszczenie ubiega się terenowy organ administracji państwowej dysponujący odpowiednimi funduszami na wypłacenie odszkodowania".