Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jolanta Rudnicka Sędziowie sędzia NSA Mariola Kowalska sędzia del. WSA Agnieszka Miernik (spr.) po rozpoznaniu w dniu 3 marca 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Starosty Sokólskiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 7 października 2021 r. sygn. akt II SAB/Bk 102/21 w sprawie ze skargi Gminy Sokółka na bezczynność Starosty Sokólskiego w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania za nieruchomość przejętą pod budowę drogi oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku wyrokiem z 7 października 2021 r. sygn. akt II SAB/Bk 102/21, po rozpoznaniu sprawy ze skargi Gminy Sokółka na bezczynność Starosty Sokólskiego w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania za nieruchomość przejętą pod budowę drogi, w punkcie pierwszym zobowiązał Starostę Sokólskiego do wydania w terminie 30 dni od dnia zwrotu akt, decyzji kończącej postępowanie w sprawie oznaczonej numerem GKN-II.683.4.4.2021.JW; w punkcie drugim stwierdził, że Starosta Sokólski dopuścił się bezczynności w postępowaniu; w punkcie trzecim stwierdził, że bezczynność organu miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa; w punkcie czwartym wymierzył Staroście Sokólskiemu grzywnę w wysokości 3 000 (trzy tysiące) złotych; w punkcie piątym zasądził od Starosty Sokólskiego na rzecz Gminy Sokółka kwotę 580 (pięćset osiemdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania sądowego.
Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:
W dniu 8 czerwca 2017 r. Starosta Sokólski wydał decyzję Nr 6/17, dotyczącą zezwolenia na realizację inwestycji drogowej obejmującej rozbudowę i przebudowę drogi powiatowej nr 1303B od km 0+000,00 do km 10+614,18 oraz od km 11+614,18 oraz do km 13+293,86 na terenie gminy Sokółka i Janów, powiat sokólski, województwo podlaskie. Decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności. Mocą tej decyzji nieruchomość gminna oznaczona jako działka nr 170/1 o powierzchni 0,1413 ha, powstała z podziału działki nr 170 a położona w obrębie ewidencyjnym 0034 Sokółka, gmina Sokółka, przejęta została z mocy prawa z dniem 13 lipca 2017 r. na rzecz Powiatu Sokólskiego.
Burmistrz Sokółki w piśmie z 25 marca 2021 r. wniósł do Wojewody Podlaskiego ponaglenie w sprawie bezczynności Starosty Sokólskiego w przedmiocie ustalenia odszkodowania. Postanowieniem z 14 kwietnia 2021 r. nr WG-VI.7534.74.2021.ZWK Wojewoda uznał, że Starosta Sokólski dopuścił się bezczynności stanowiącej rażące naruszenie prawa i zobowiązał Starostę Sokólskiego do załatwienia sprawy w terminie do 15 czerwca 2021 r. oraz zarządził wyjaśnienie przyczyn i ustalenie winnych stanu bezczynności a także zobowiązał do podjęcia kroków zapobiegających bezczynności w przyszłości.
Starosta Sokólski w piśmie z 21 kwietnia 2021 r. zawiadomił o wszczęciu w sprawie postępowania, a postanowieniem z 1 czerwca 2021 r. postępowanie to zawiesił. Postanowienie to zostało uchylone przez Wojewodę Podlaskiego postanowieniem z 5 lipca 2021 r.
Sąd I instancji w uzasadnieniu wyroku wyjaśnił, że zgodnie z art. 12 ust. 4g ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1363 ze zm.), powoływanej dalej jako "specustawa", w sytuacji, gdy decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (powoływanej dalej również jako "decyzji o z.r.i.d.") nadany został rygor natychmiastowej wykonalności, decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje się w terminie 60 dni od dnia nadania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej rygoru natychmiastowej wykonalności. Jak zauważył Sąd I instancji, w niniejszej sprawie termin ten upłynął 7 sierpnia 2017 r. Obowiązek wydania decyzji ustalającej wysokość odszkodowania za nieruchomości przejęte pod budowę dróg na podstawie decyzji z.r.i.d. ciąży na organie, który wydał decyzję z.r.i.d z mocy ustawy, a zatem nie wymaga wniosku dotychczasowego właściciela nieruchomości. Postępowanie w tym przedmiocie zostało wszczęte dopiero 21 kwietnia 2021 r. po uwzględnieniu przez Wojewodę Podlaskiego postanowieniem z 14 kwietnia 2021 r. ponaglenia Gminy Sokółka. Przy czym, od grudnia 2017 r. musiało organowi być znane stanowisko Gminy Sokółka w kwestii ewentualnego zrzeczenia się odszkodowania za przejętą nieruchomość. W odpowiedzi na prośbę Powiatowego Zarządu Dróg w Sokółce działającego w imieniu Zarządu Powiatu Sokólskiego, zawartą w piśmie z 14 czerwca 2017 r., o bezpłatne przekazanie działki nr 170/1, Gmina Sokółka poprosiła najpierw o przedstawienie wyceny przejętej nieruchomości oraz przypomniała o ciążącym na organie sześćdziesięciodniowym terminie do wydania decyzji o ustaleniu odszkodowania, biegnącym od dnia nadania decyzji z.r.i.d rygoru natychmiastowej wykonalności.