Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Olga Żurawska-Matusiak Sędziowie: Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek Sędzia del. WSA Ewa Kręcichwost-Durchowska (spr.) Protokolant: asystent sędziego Anna Armińska po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2018 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M.N. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 kwietnia 2016 r. sygn. akt II SA/Wa 135/16 w sprawie ze skargi M. N. na decyzję Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego z dnia [...] listopada 2013 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji zobowiązującej do zwrotu pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego 1. oddala skargę kasacyjną, 2. odstępuje od zasądzenia od M. N. na rzecz Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 14 kwietnia 2016 r. sygn. akt II SA/Wa 135/16 oddalił skargę M. N. na decyzję Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego z [...] listopada 2013 r. nr [...]w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji zobowiązującej do zwrotu pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego.
W uzasadnieniu wyroku Sąd pierwszej instancji przedstawił następujący stan faktyczny i prawny sprawy:
Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego decyzją nr [...] z dnia [...] września 2013 r., na podstawie art. 156 § 1 pkt 2, art. 157 § 1 i art. 158 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267) w związku z art. 108 ust. 3 pkt 1, art. 122 ust. 1 i art. 225 ustawy z dnia 29 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz.U. z 2010 r., nr 29, poz. 154 ze zm.), stwierdził nieważność decyzji nr [...] Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego z dnia [...] kwietnia 2013 r. zobowiązującej M. N. do zwrotu kwoty [...] zł, jako nienależnie pobranej pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego.
W uzasadnieniu podał, iż trzema decyzjami Szefa Urzędu Ochrony Państwa z dnia [...] maja 1994 r., z dnia [...] czerwca 1994 r. i z dnia [...] października 1994 r., o wspólnym numerze [...], M.N. została przyznana pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego przy ul. [...] w [...], w łącznej wysokości [...] zł. Powyższe decyzje zostały uchylone decyzją Szefa ABW nr [...] z dnia [...] kwietnia 2013 r. w trybie art. 155 K.p.a. Natomiast decyzją Szefa ABW nr [...] z dnia [...] kwietnia 2013 r. zobowiązano M. N. do zwrotu kwotę [...] zł jako nienależnie pobranego świadczenia, a następnie decyzją nr [...] z dnia [...] kwietnia 2013 r., przydzielano wymienionej lokal mieszkalny n r[...] przy [...] w [...].
Organ wskazał dalej, że w dniu [...] czerwca 2013 r. wszczęte zostało z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Szefa ABW nr [...] z dnia [...] kwietnia 2013 r., nr [...] z dnia [...] kwietnia 2013 r. z dnia [...] kwietnia 2013 r. oraz nr [...] z dnia [...] kwietnia 2013 r.
Szef ABW stwierdził, że w przypadku nieprzyznania funkcjonariuszowi lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji, prawo do zaspokojenia jego potrzeb mieszkaniowych może zostać zrealizowane w formie zastępczej poprzez przyznanie decyzją administracyjną na podstawie art. 108 ustawy o ABW oraz AW, pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu.
Pomoc finansowa stanowi świadczenie pochodne do świadczenia w naturze, jakim jest przydzielenie lokalu mieszkalnego, zaś oba te świadczenia, poza wyjątkiem określonym w art. 110 ust. 2 ustawy, mogą być przyznane jednorazowo, a przyznanie choćby jednego z nich wyklucza możliwość przyznania w przyszłości drugiego. Jednorazowość szeroko pojmowanych świadczeń lokalowych wynika nie tylko z ustawy o ABW oraz AW (wprost z art. 108 ust. 2, pośrednio z art. 109 pkt. 1), ale również z przepisów wykonawczych.