Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek Sędziowie NSA Barbara Adamiak (spr.) NSA Anna Łukaszewska -Macioch Protokolant Edyta Pawlak po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2007r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej S. Z. [...] Sp. z o.o. w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 19 czerwca 2006 r. sygn. akt II SA/Kr 522/02 w sprawie ze skargi W. S. na decyzję Wojewody M. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zwrotu nieruchomości oddala skargę kasacyjną.
Starosta Powiatu K. decyzją z [...] nr [...], orzekł o odmowie zwrotu na rzecz W. S. parceli gruntowej 1 kat. [...] o pow. [...] ha, położonej w byłej gminie kat. M.. W uzasadnieniu wskazał, że wywłaszczona nieruchomość wraz z innymi przeznaczona została pod urządzenie placu ćwiczeń zabezpieczającego proces szkolenia wojsk Garnizonu K.. Obiekt wojskowy - plac ćwiczeń "[...]" odtworzony został przez władze miasta K. w zamian za zlikwidowany obiekt i plac ćwiczeń "[...]" w związku z realizacją na jego terenie wielorodzinnego budownictwa mieszkaniowego. Z dokonanych przez organ I instancji oględzin nieruchomości wynika, że wnioskowana do zwrotu parcela weszła w skład kompleksu o łącznej powierzchni [...] ha, na którym znajdują się m.in.: autostrada, poszerzenie istniejącej drogi, teren odcięty przez autostradę od reszty obiektu "[...]", zbiornik wody pitnej oraz obiekty wojskowe służące do szkolenia kadr wojskowych, a to: obiekty szkolenia spadochronowego, tor kolejowy, makiety pojazdów wojskowych, tor przeszkód, przeprawa wodna, podziemne magazyny, murowane obiekty służące do ćwiczeń strzeleckich, rowy strzelnicze, 3 rzędy zasieków czołgowych, stanowiska strzelnicze czołgowe, nieczynna linia energetyczna. Wymienione obiekty usytuowane są na terenie porośniętym wysoką trawą, samosiejkami krzewów i drzew oraz w części południowo-wschodniej kompleksem zakrzewionym i zadrzewionym. Istnienia tego typu obiektów nie stwierdzono jedynie w części zachodniej poligonu "[...]", obejmującej m.in. parcelę 1 kat. [...], jako że część tego terenu w planie realizacyjnym inwestycji przeznaczona była dla ćwiczeń jazdy samochodami ciężarowo-terenowymi i gąsienicowymi tzw. autodrom oraz jako plac ćwiczeń taktycznych, które to obszary nie podlegały trwałej zabudowie, a wznoszone nietrwałe elementy budownictwa specjalnego były po zakończeniu ćwiczeń niwelowane. Zdaniem organu I instancji fakt braku trwałych elementów budowlanych na tym terenie nie może być podstawą do uznania przedmiotowej nieruchomości za zbędną na cel wywłaszczenia, ponieważ sposób wykorzystywania wywłaszczonej parceli dla celu określonego w decyzji o wywłaszczeniu należy rozpatrywać w kontekście sposobu zagospodarowania całego kompleksu wywłaszczonych nieruchomości. Zlokalizowanie na terenie całego poligonu obiekty szkoleniowe jednoznacznie - zdaniem starosty - wskazują, że odbywały się tam szkolenia wojskowe. Fakt ten oraz dokumentacja pochodząca z lat 1971-1972 rozliczająca wykonanie zadania inwestycyjnego pod nazwą obiekty zamienne M. - [...] w K., związanego z potrzebami wojskowego placu ćwiczeń, świadczą o realizacji inwestycji.
Wojewoda M. decyzją z [...] nr [...], wydaną na podstawie art. 9a ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543) i art. 138 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, uchylił w całości decyzję Starosty Powiatu K. z [...] nr [...] i orzekł o odmowie zwrotu części działki nr [...] położonej w M. gm. W. W. w granicach wywłaszczonej parceli gruntowej 1 kat. [...] o pow. [...] ha położonej w b. gm. kat. M., na rzecz W. S.. W uzasadnieniu organ odwoławczy stwierdził, że organ I instancji nie określił w toku postępowania przedmiotu tego postępowania na podstawie aktualnych danych z obowiązującego operatu ewidencji gruntów. Nie ustalił jakiej działce ewidencyjnej odpowiada wywłaszczona parcela, jaki jest aktualny stan prawny oraz czy stan prawny pozwala na orzeczenie o jej zwrocie na rzecz uprawnionych osób. W wyniku przeprowadzenia uzupełniającego postępowania dowodowego ustalono, że wywłaszczona parcela 1 kat. [...] b. gm. kat. M., stanowi w aktualnym operacie ewidencji gruntów część działki nr [...] o pow. [...] ha położonej w M. gm. W. W.. Umowa z dnia 9 kwietnia 2001 r. - akt notarialny Rep. A Nr [...] Agencja Mienia Wojskowego przeniosła własność działki nr [...] na rzecz [...] Giełdy Rolno-Ogrodniczej "[...]" S.A. z siedzibą w K.. Zwrot nieruchomości w trybie art. 136 ustawy o gospodarce nieruchomościami jest możliwy w wypadku, gdy spełnione zostaną równocześnie dwie przesłanki prawne: po pierwsze - nieruchomość okazała się zbędna na cel określony w decyzji o jej wywłaszczeniu, po drugie - aktualny w chwili orzekania stan prawny nieruchomości nie stanowi przeszkody dla jej zwrotu poprzedniemu właścicielowi. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że działka nr [...] położona w M. gm. W. W., która w części odpowiada wywłaszczonej parceli 1 kat. [...] b. gm. kat. M. stanowi aktualnie własność [...] Giełdy Rolno-Ogrodniczej "[...]" S.A., to okoliczności tej nie można pominąć rozważając kwestię zwrotu nieruchomości w kontekście art. 136 i nast. Nie można orzec o zwrocie nieruchomości, nawet zbędnej na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu, jeżeli jej właścicielem, w czasie rozpoznawania wniosku, nie jest Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego.