Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Janina Antosiewicz (spr.) Sędziowie: sędzia NSA Małgorzata Pocztarek sędzia NSA del. Leszek Kiermaszek Protokolant st. inspektor sądowy Barbara Dąbrowska-Skóra po rozpoznaniu w dniu 19 października 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej G.W., J.M., W.M., B.W. i M.M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 czerwca 2010 r. sygn. akt IV SA/Wa 193/10 w sprawie ze skarg G.W., J.M., W.M., B.W. i M.M. na decyzję Ministra Gospodarki z dnia [...] listopada 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności orzeczenia 1. uchyla zaskarżony wyrok, zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Ministra Gospodarki z dnia [...] marca 2009 r. nr [...], 2. zasądza od Ministra Gospodarki na rzecz skarżących G.W., J.M., W.M., B.W. i M.M. solidarnie kwotę 750 (siedemset pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania za obie instancje.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 23 czerwca 2010 r. sygn. akt IV SA/Wa 193/10 oddalił skargi G. W., J. M., W. M., B. W. i M. M. na decyzję Ministra Gospodarki z dnia [...] listopada 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności orzeczenia.
Powyższy wyrok zapadł w następujących okolicznościach:
Minister Przemysłu i Handlu orzeczeniem nr [...] z dnia [...] maja 1948 r. orzekł o przejściu na własność Państwa przedsiębiorstwa pod nazwą [...] P. k. Lublina.
W dniu [...] sierpnia 1967 r. Przewodniczący Komitetu Drobnej Wytwórczości zatwierdził orzeczeniem protokół zdawczo-odbiorczy przedsiębiorstwa pod nazwą [...], P. k. Lublina.
Z wnioskiem o stwierdzenie nieważności obu orzeczeń wystąpili G. W., J. M., W. M., B. W., D. M. i M. M.
Odmawiając wszczęcia postępowania w tej sprawie Minister Gospodarki stwierdził, iż ww. osoby nie są legitymowane do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie nieważności orzeczeń z dnia [...] maja 1948 r. i z dnia [...] sierpnia 1967 r., nie mają one bowiem interesu prawnego do wystąpienia z wnioskiem.
Organ stwierdził, iż właścicielami przedsiębiorstwa i nieruchomości młyńskiej (tzw. "P". część 117) w dacie ich nacjonalizacji, czyli w dniu [...] czerwca 1948 r. (data publikacji orzeczenia Ministra Przemysłu i Handlu z dnia [...] maja 1948 r. w Monitorze Polskim Nr 58) byli M. F., E. F., C. F., S. F. - każdy po 6% oraz I. H. (60%) i I. G. (16%).
W dniu [...] września 1948 r. na mocy aktu sprzedaży (Nr rep. [...]) nastąpiło przeniesienie prawa własności do części nieruchomości młyńskiej (24%) przysługującego dotychczas M. F., E. F., C. F. oraz S. F. na rzecz F. M. - spadkodawcy skarżących J. G. i Z. K.. Organ przyjął, iż z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji nacjonalizacyjnej, na mocy których przeszła własność przedsiębiorstwa i związana z nim nieruchomość, może wystąpić jedynie właściciel, legitymujący się prawem własności do tego mienia w dacie nacjonalizacji. Z uwagi na datę nacjonalizacji przedsiębiorstwa - [...] czerwca 1948 r. oraz datę sporządzenia aktu notarialnego sprzedaży 24% udziału przedsiębiorstwa - [...] września 1948 r. - spadkodawcy skarżących - F. M. nie przysługiwało prawo własności do znacjonalizowanego mienia.
Zdaniem organu interes prawny do występowania w niniejszym postępowaniu mają jedynie dawni właściciele upaństwowionego mienia to jest spadkobiercy J. i B. małżonków H., którymi są: M. F. (w 6%), E. F. (w 6%), C. F. (w 6%), S. F. (w 6%) oraz I. H. (w 60%) i I. G. (w 16%), względnie ich następcy prawni.
Tego stanu rzeczy nie mogą, zdaniem Ministra, zmienić bezpodstawne twierdzenia pełnomocników skarżących, sprowadzające się do wysunięcia tezy, jakoby przeniesienie prawa własności do przedmiotowego mienia po dacie jego nacjonalizacji, "nie przesądzało jeszcze o posiadaniu lub braku przymiotu strony w postępowaniu w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji nacjonalizacyjnej". Minister nie zgodził się również ze stanowiskiem pełnomocników skarżących, zgodnie z którym na mocy umowy sprzedaży z dnia [...] września 1948 r. F. M., a po nim jego następcy prawni nabyli roszczenia i są stronami postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji, wskazanej we wniosku.