Stwierdzenie nieważności orzeczenia na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 34, poz. 149 ze zm.) nie ma wpływu na ważność komunalizacji mienia dokonanej na podsatwe art. 5 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie teryrorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 34, poz. 101 ze zm.)
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Ewa Dzbeńska Sędziowie sędzia NSA Janina Antosiewicz (spr.) sędzia del. WSA Marian Wolanin Protokolant starszy asystent sędziego Maciej Kozłowski po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2012 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Gminy C. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 marca 2011 r. sygn. akt I SA/Wa 1492/10 w sprawie ze skargi Gminy C. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] maja 2010 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji 1) uchyla zaskarżony wyrok, stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji nr [...] z dnia [...] lutego 2010 r.; 2) zasądza od Ministra Administracji i Cyfryzacji na rzecz Gminy C. kwotę 760 (siedemset sześćdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania za obie instancje.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 18 marca 2011 r. sygn. akt I SA/Wa 1492/10 oddalił skargę Gminy C. na decyzję Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z dnia [...] maja 2010 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji.
Wyrok powyższy zapadł w następujących okolicznościach.
Wojewoda Katowicki działając na podstawie art. 18 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 32, poz. 191 ze zm.) zw. dalej ustawą z dnia 10 maja 1990 r. decyzją z dnia 14 maja 1992 r. stwierdził nabycie przez Gminę C. z mocy prawa nieodpłatnie ½ części nieruchomości, oznaczonej jako działka nr [...], położonej w C. , objętej księgą wieczystą Lwh 2398 C. c d KW 2991.
W wyniku wniosku spadkobierczyni byłego właściciela M. K. Wojewoda wznowił postępowanie a następnie decyzją z dnia [...] maja 1999 r. odmówił uchylenia swej ostatecznej decyzji z [...] maja 1992 r. stwierdzając, że została ona wydana z naruszeniem prawa, lecz z powodu upływu pięciu lat zgodnie z art. 146 § 1 k.p.a. nie może nastąpić jej uchylenie.
W dniu 6 maja 2000 r. Wojewoda Małopolski wystąpił o stwierdzenie nieważności decyzji komunalizacyjnej i Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzją z dnia [...] lutego 2001 r. stwierdził nieważność decyzji Wojewody Katowickiego z dnia [...] maja 1992 r.
Z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji Ministra wystąpiła Gmina C. zaś organ ten decyzją z dnia [...] lutego 2010 r. nr [...] odmówił stwierdzenia nieważności decyzji z [...] lutego 2001 r. podając, że brak jest podstaw do uznania jakoby decyzja z [...] lutego 2001 r. została wydana z rażącym naruszeniem prawa lub aby była obarczona inną wadą wskazaną w art. 156 § 1 k.p.a.
Rozpatrując wniosek Gminy C. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzją z dnia [...] maja 2010 r. nr [...] utrzymał w mocy swą poprzednią decyzję.
W uzasadnieniach obu decyzji Minister podał, iż podstawą nabycia przez Skarb Państwa ½ części nieruchomości był wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 1 lipca 1949 r. sygn. akt VII/Ko/221/49, na mocy którego P. S. został skazany za czyn z art. 2 dekretu z dnia 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego (Dz.U. z 1946 r. Nr 69, poz. 377) na karę łączną 3 lat pozbawienia wolności oraz utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na okres 2 lat.
Następnie Sąd Wojewódzki w Krakowie Wydział II Karny postanowieniem z 21 lutego 1994 r. stwierdził nieważność wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 1 lipca 1949 r. na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (zw. dalej ustawą z dnia 23 lutego 1991 r.). Te ustalenia zdaniem Ministra będące podstawą do wzruszenia wyroku będącego podstawą wpisu w księdze wieczystej własności Skarbu Państwa, uprawniają do przyjęcia, że zachodzi przesłanka z art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. Organ powołał się na przepis art. 10 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r., w myśl którego w przypadku stwierdzenia nieważności orzeczenia, osobie uprawnionej zwraca się mienie, którego przepadek lub konfiskatę orzeczono na rzecz Skarbu Państwa oraz przedmioty zatrzymane w toku postępowania - z wyjątkiem przedmiotów, których posiadanie jest zakazane lub wymaga zezwolenia - jeżeli znajdują się one w posiadaniu państwowej jednostki organizacyjnej, a w razie niemożności zwrotu - ich równowartość.