Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Edmund Łój Sędziowie sędzia NSA Małgorzata Niezgódka-Medek (spr.) sędzia del. NSA Grażyna Jarmasz Protokolant Dariusz Rosiak po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2008 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej C. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 13 października 2006 r. sygn. akt I SA/Łd 331/06 w sprawie ze skargi C. B. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 20 grudnia 2005 r. nr [...] w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku od towarów i usług za czerwiec 1999 r. 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od C. B. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. kwotę 3600 (słownie: trzy tysiące sześćset) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Przedmiotem skargi C. B., prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą "V." jest wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 13 października 2006 r. sygn. akt I SA/Łd 331/06. W wyroku tym Sąd, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.), zwanej dalej w skrócie "P.p.s.a.", oddalił skargę strony na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 20 grudnia 2005 r. w przedmiocie określenia jej zobowiązania w podatku od towarów i usług za czerwiec 1999 r.
W uzasadnieniu wymienionego wyżej orzeczenia Sąd przedstawił stan sprawy. Podał, że Inspektor Kontroli Skarbowej w Urzędzie Kontroli Skarbowej w Ł. decyzją z dnia 11 stycznia 2002 r. określił C. B. zaległość podatkową w podatku od towarów i usług za maj i czerwiec 1999 r., niższe kwoty do przeniesienia na następne okresy w miejsce kwot zadeklarowanych przez podatnika za czerwiec, lipiec i sierpień 1999 r., niższą od deklarowanej kwotę zwrotu różnicy podatku za wrzesień 1999 r., odsetki za zwłokę od zaległości podatkowej oraz ustalił dodatkowe zobowiązanie podatkowe. Organ pierwszej instancji po przeprowadzeniu kontroli skarbowej stwierdził bowiem, że podatnik rozliczył w maju, czerwcu i wrześniu 1999 r. trzy fikcyjne transakcje zakupu towarów handlowych od firmy "E." J. S., wykazując tym samym bezpodstawnie kwoty podatku naliczonego do odliczenia z faktur je dokumentujących. Przedmiotem tych transakcji miała być dzianina dekoracyjna, którą J. S. miała nabyć od J. K. - P.P.H. "M.", a ten ostatni od firmy "B." w W. Fikcyjność tych transakcji organ wywiódł z ustaleń dotyczących poprzednich sprzedawców tkaniny oraz zakresu prowadzonej przez C. B. działalności, który w całym okresie jej prowadzenia (od 1 maja 1999 r. do dnia wszczęcia kontroli w marcu 2000 r.) miał dokonać jedynie tych trzech, zakwestionowanych transakcji.
W wyniku odwołania Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. decyzją z dnia 28 kwietnia 2003 r. uchylił decyzję organu pierwszej instancji w części dotyczącej ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego za czerwiec 1999 r. i w tej części postępowanie umorzył; w pozostałej części utrzymał decyzję w mocy. Organ odwoławczy podzielił stanowisko inspektora kontroli skarbowej w kwestii fikcyjności transakcji pomiędzy M., a J. S.
Przedstawiona decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. na skutek skargi podatnika została uchylona wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 28 kwietnia 2003 r. sygn. akt I SA/Łd 815/03 w zakresie podatku od towarów i usług za czerwiec 1999 r. oraz odsetek od zaległości podatkowej za ten miesiąc; w pozostałej części Sąd postępowanie sądowe umorzył.
Sąd co do zasady podzielił stanowisko organów, że do odliczenia podatku naliczonego nie wystarczy posiadanie przez nabywcę jedynie samej faktury nabycia towarów, jeżeli czynność sprzedaży, objęta taką fakturą, faktycznie nie miała miejsca. Stwierdził jednakże, że organy nie wykazały w rozpoznawanej sprawie w sposób dostatecznie uzasadniony, że transakcja zakupu towarów, udokumentowana zakwestionowaną fakturą (w związku z ograniczeniem skargi Sąd analizował fakturę zakupu rozliczoną w deklaracji za czerwiec 1999 r.) nie została faktycznie przeprowadzona. Sąd podkreślił, że organy oparły swoje stanowisko o fikcyjności transakcji kupna-sprzedaży towarów pomiędzy skarżącym, a firmą "E." wyłącznie na ustaleniach z kontroli skarbowej, a także z postępowania karnego, świadczących o wystawianiu "pustych faktur" sprzedaży we wcześniejszych fazach obrotu przez firmy "B." z W. oraz "M." z Ł. Okoliczności te zostały ustalone w sposób niewątpliwy, co w szczególności wynikało z protokołów zeznań J. K., właściciela firmy "M.". Sąd nie podzielił przy tym zarzutu skargi o niedopuszczalności poczynienia ustaleń faktycznych na podstawie dowodów z dokumentów w postaci protokołów z przesłuchania J. K., przeprowadzonych w postępowaniu karnym. Wskazał na art. 180 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926, ze zm.), zwanej dalej w skrócie "Ordynacja podatkowa", z którego nie wynika zasada bezpośredniości w postępowaniu podatkowym.