Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Arkadiusz Cudak, Sędzia NSA Grażyna Jarmasz (spr.), Sędzia del. WSA Hieronim Sęk, Protokolant Marek Wojtasiewicz, po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2015 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej A. Sp. z o. o. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 23 sierpnia 2013 r. sygn. akt III SA/Gl 876/13 w sprawie ze skargi A. Sp. z o. o. w K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 8 lutego 2013 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za maj 2010 r. 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gliwicach, 2) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w K. na rzecz A. Sp. z o. o. w K. kwotę 2.100 (słownie: dwa tysiące sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
1. Wyrok Sądu pierwszej instancji
1.1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 23 sierpnia 2013 r., sygn. akt III SA/Gl 876/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę "A." sp. z .o.o. w K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 8 lutego 2013 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług za maj 2010 r.
1.2. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że przyczyną wydania decyzji w sprawie było zakwestionowanie przez organy odliczenia podatku naliczonego z faktury VAT wystawionej przez spółkę S. z tytułu zakupu prętów żebrowanych (art. 86 ust. 1, ust. 2 pkt 1, art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. nr 54, poz. 535 ze zm., dalej jako "u.p.t.u."), jak i wewnątrzwspólnotowej dostawy tych prętów dla O. s.r.o., opodatkowanej przez spółkę stawką 0% na podstawie faktury z 31 maja 2010 r. (art. 13 ust. 1, art. 42 ust. 1 pkt 1, ust. 3-4 i 11 u.p.t.u.). Po analizie okoliczności obrotu prętami (zapłata, transport, dokumentacja) i podmiotów biorących w nim udział organy uznały, że transakcje tym towarem nie miały celu gospodarczego, a ukierunkowane były wyłącznie na wyłudzenie podatku od towarów i usług w ramach tzw. "oszustwa karuzelowego". Skarżąca spółka znajdowała się w łańcuchu firm dokonujących "papierowych" transakcji, sprzecznych z zasadami logiki i racjonalnej gospodarki. Zdaniem organów faktury zakupu i wewnątrzwspólnotowej dostawy dokumentują transakcje, które w rzeczywistości nie miały miejsca pomiędzy ujawnionymi w ich treści podmiotami. Nadto organy uznały, że okoliczności transakcji, będące odstępstwem od normalnych zasad obowiązujących w kontaktach między podmiotami gospodarczymi, powinny były wzbudzić u prezesa skarżącej spółki przynajmniej podejrzenie co do legalności dokonywanych transakcji.
1.3. Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, że skarga spółki nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż organowi nie można zarzucić naruszenia przepisów prawa materialnego i procesowego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy. Sąd wskazał, że za prawidłowe przyjmuje ustalenia stanu faktycznego z zaskarżonej decyzji i dokonaną przez organ odwoławczy ich ocenę. Sąd podał, że istotą sporu w sprawie była zasadność zakwestionowania przez organy odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT wystawionych na rzecz skarżącej przy jednoczesnym wykazaniu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów na rzecz kontrahenta czeskiego, tj. to, czy sporne faktury odzwierciedlają rzeczywisty obrót, jak twierdzi skarżąca, czy też nie dokumentują faktycznie dokonanych czynności, jak uznał organ, a w związku z tym, czy spółka miała świadomość uczestniczenia w oszukańczym procederze karuzeli podatkowej. Przywołując istotne dla rozstrzygnięcia przepisy prawa materialnego, zarówno krajowego, jak i unijnego, Sąd pierwszej instancji podkreślił, że podatnik może korzystać z prawa do odliczenia podatku od towarów i usług z tytułu dostaw towarów lub świadczenia usług dokonanych przez innego podatnika wyłącznie w odniesieniu do podatku wynikającego z faktury dokumentującej faktycznie zrealizowaną przez jej wystawcę czynność podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem, a odwołując się do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości wskazał na istotność działania w tzw. dobrej wierze. Przenosząc przywołane przez siebie rozważania teoretyczne na grunt sprawy Sąd zauważył, że organy zakwestionowały fakt nabycia towaru przez skarżącą, gdyż uznały, że transakcje te wykorzystywane były do celów oszustwa podatkowego, które było popełniane przez uczestników kolejnych etapów następujących po sobie w niewielkich odstępach czasowych transakcji. Poza tym strona w celu zabezpieczenia się przed nadużyciem, oszustwem podatkowym powinna była dochować należytej staranności, ale tego nie uczyniła, gdyż sama była jednym z ogniw karuzeli podatkowej. Stanowisko to Sąd podzielił, za zasadne uznając pozbawienie skarżącej prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z zakwestionowanej faktury. Zdaniem Sądu organy, wbrew zarzutom skargi, nie naruszyły zasady neutralności podatku VAT. Sąd zgodził się też z organami, że w okolicznościach sprawy trudno uznać, by skarżąca postępowała racjonalnie i ostrożnie z kontrahentami w obrocie prętami stalowymi. W ocenie Sądu materiał dowodowy został zgromadzony w zakresie pozwalającym na rozstrzygnięcie sprawy, a w zaskarżonej decyzji odniesiono się do poszczególnych dowodów, które zostały nie tylko powołane, ale i dokładnie omówione.