Postanowienie organu administracji państwowej odmawiające wydania zainteresowanej stronie zaświadczenia o uprawnieniu do zajmowania opróżnionego lokalu mieszkalnego w domu wielomieszkaniowym stanowiącym jej własność /art. 30 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. - Prawo lokalowe - Dz.U. 1983 nr 11 poz. 55/ - z tym uzasadnieniem, że wymienionej stronie uprawnienie do zajmowania takiego lokalu nie przysługuje, jest w istocie decyzją administracyjną, na którą przysługuje skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Sąd Najwyższy w sprawie za skargi Józefa B. i Małgorzaty B. na decyzję Dyrektora Wydziału Spraw Lokalowych Urzędu Miasta K. z dnia 30 maja 1985 r. w przedmiocie wydania zaświadczenia po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym zagadnienia prawnego przekazanego przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie - Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie postanowieniem z dnia 20 lutego 1986 r. SA/Kr 1052/85 do rozstrzygnięcia w trybie art. 391 Kpc:
Czy postanowienie odmawiające wydania zaświadczenia stwierdzającego uprawnienia właściciela domu wielomieszkaniowego do zajmowania lokalu mieszkalnego na podstawie art. 30 prawa lokalowego ma charakter decyzji, od której przysługuje skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego?
podjął następującą uchwałę:
Przedstawione Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne powstało na tle następujących okoliczności. Współwłaścicielem domu wielomieszkaniowego położonego w K. przy ul. F. nr 51 jest Małgorzata B. Lokale mieszkalne, znajdujące się w tym domu objęte są szczególnym trybem najmu. Najemcy tych lokali zostali wykwaterowani do innych lokali mieszkalnych, w tym spółdzielczych. Według stanowiska organu lokalowego nastąpiło to w związku z koniecznością przeznaczenia budynku do rewaloryzacji. Zdaniem współwłaściciela nieruchomości przekwaterowanie dotychczasowych najemców nie miało charakteru czasowego /na czas remontu/, lecz na stałe. Niektórzy z dotychczasowych najemców uzyskali nowe lokale na zasadach własnościowego prawa do lokalu spółdzielczego, co wskazuje, iż nie zamierzają powrócić do lokali w domu przy ul. F. nr 51.
W myśl art. 30 ust. 1 i 2 prawa lokalowego /t.j. Dz.U. 1983 nr 11 poz. 55/ właściciel domu wielomieszkalnego ma prawo do zajmowania w nim jednego samodzielnego lokalu na cele mieszkalne. Małgorzata B. powołując się na to uprawnienie złożyła do organu lokalowego wniosek o wydanie jej zaświadczenia poświadczającego to uprawnienie, podnosząc jednocześnie, że chodzi o uprawnienie do lokalu nr 4, opróżnionego przez dotychczasowego najemcę.
Kierownik Wydziału Spraw Lokalowych Urzędu Dzielnicowego w K. postanowieniem z dnia 21 lutego 1985 r. odmówił wydania takiego zaświadczenia, a w jego uzasadnieniu podniósł, że wykwaterowanie dotychczasowych najemców nastąpiło w związku z planowanym remontem budynku, przy czym lokal zamienny dla dotychczasowego najemcy został dostarczony przez Prezydenta miasta K. W takim przypadku lokal nr 4 został opróżniony w rozumieniu art. 30 prawa lokalowego i nie może być zajęty przez właściciela nieruchomości. Dyrektor Wydziału Spraw Lokalowych Urzędu Miasta K., do którego wpłynęło zażalenie zainteresowanej, postanowieniem z dnia 30 maja 1985 r. utrzymał w mocy postanowienie organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu postanowienia podniesiono m.in., że przepis art. 30 ust. 2 prawa lokalowego nie ma zastosowania do lokali, które nie stanowią odzysku z ruchu ludności, lecz zostały opróżnione w wykonaniu decyzji terenowego organu administracji państwowej w związku z przeznaczeniem budynku do rewaloryzacji, a ich najemcom organ ten dostarczył lokal zamienny lub pomieszczenia zastępcze. Zdaniem organu odwoławczego, zajęcie takiego lokalu przez właściciela domu, jego pełnoletnie dzieci albo rodziców należy uznać za działanie bezprawne.
Małgorzata B. będąc zdania, iż powyższe postanowienie jest w istocie decyzją administracyjną, wniosła skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie z wnioskiem o jej uchylenie. Odpowiedzią na skargę był wniosek o jej odrzucenie /art. 204 par. 1 Kpa/.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Obszary działania współczesnej administracji państwowej są bardzo rozległe i obejmują różne dziedziny życia społeczno-gospodarczego. Różne są też formy działania administracji państwowej. Ramy rozpatrywanego zagadnienia prawnego pozwalają na ograniczenie rozważań do takich kwestii, jak pojęcie zaświadczenia, jego przedmiot oraz zakres uprawnień organu administracji państwowej w przypadku odmowy wydania żądanego zaświadczenia, a także charakteru postanowienia, jeśli przesłanką tej odmowy jest władcze rozstrzygnięcie przez organ o uprawnieniach zainteresowanego.