Autor publikacji lub widowiska jest legitymowany do zaskarżenia do Naczelnego Sądu Administracyjnego ostatecznej decyzji administracyjnej o zakazie rozpowszechniania publikacji lub widowiska w całości lub w części wydanej na podstawie art. 13 ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o kontroli publikacji i widowisk /Dz.U. nr 20 poz. 99 ze zm./.
Sąd Najwyższy na poniższe pytanie prawne Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego:
Czy autor publikacji lub widowiska może wnieść skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego na ostateczną decyzję administracyjną o zakazie rozpowszechniania publikacji lub widowiska w całości lub w części wydanej na podstawie art. 13 ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o kontroli publikacji i widowisk /Dz.U. nr 20 poz. 99 ze zm./?
podjął uchwałę:
Przedstawiając Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia przytoczone pytanie prawne Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego podniósł jednocześnie, że w praktyce tego Sądu w odniesieniu do problemu ujętego w pytaniu ujawniły się różnice poglądów. Według jednego kierunku - od ostatecznej decyzji zakazującej rozpowszechniania publikacji lub widowiska w całości lub w części, wydanej na podstawie art. 13 ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o kontroli publikacji i widowisk /Dz.U. nr 20 poz. 99 ze zm./, autorowi publikacji lub widowiska nie przysługuje prawo wniesienia skargi na decyzję do sądu administracyjnego. Prawo takie przysługuje jedynie redaktorowi gazety lub czasopisma, wydawcy lub organizatorowi widowiska lub wystawy. Dla zwolenników tego poglądu punktem wyjścia jest unormowanie zawarte w par. 4 regulaminu sprawowania kontroli publikacji i widowisk stanowiącego załącznik do uchwały Rady Państwa z dnia 17 września 1981 r. /Dz.U. nr 24 poz. 126/. Przepis ten stanowi, że o uzyskanie zgody na rozpowszechnienie występuje: w odniesieniu do gazet, czasopism, programów radiowych i telewizyjnych - redakcja; w odniesieniu do pozostałych publikacji i nagrań - wydawca; w wypadku widowisk i wystaw - organizator widowiska /wystawy/. Podmioty te wyposażone zostały - na podstawie wskazanych przepisów - w przymiot strony postępowania przed organami kontroli publikacji i widowisk, są adresatami decyzji tych organów i tylko one upoważnione są do zaskarżenia do Sądu Administracyjnego ostatecznych decyzji organów kontroli publikacji i widowisk. Przyjęcie innego rozwiązania prowadziłoby w praktyce do sytuacji, w której redaktor naczelny czasopisma, podzielający pogląd zawarty w decyzji organu kontroli publikacji i widowisk, byłby pozbawiony wpływu na to, co ma być skierowane do rozpowszechniania.
Według drugiego kierunku wykładnia przepisów mających w sprawie zastosowanie skłania do przyjęcia poglądu, że autor publikacji lub widowiska jest uprawniony do zaskarżenia do sądu administracyjnego ostatecznej decyzji organów kontroli publikacji i widowisk wydanej na podstawie art. 13 powołanej ustawy. Zwolennicy tego poglądu wyprowadzają ten wniosek przede wszystkim z treści art. 14 ust. 1 i art. 15 ust. 1 i 6 ustawy o kontroli publikacji i widowisk oraz z dyspozycji art. 28 Kpa.
Sąd Najwyższy, udzielając na przedstawione składowi siedmiu sędziów Sądu Najwyższego pytanie prawne odpowiedzi zawartej w uchwale, miał na uwadze następujące okoliczności:
I. Artykuł 10 ustawy o kontroli publikacji i widowisk ustanowił dla Rady Państwa upoważnienie do uchwalenia regulaminu zawierającego szczegółowy tryb sprawowania kontroli publikacji i widowisk przez organy kontroli publikacji i widowisk. Delegacja ta została przez Radę Państwa wykonana i stosowny regulamin został ogłoszony. Regulamin ten, jako wydany przez Radę Państwa na podstawie delegacji ustawowej, jest zatem wykonawczym aktem normatywnym. Wbrew odmiennym poglądom regulamin ten nie rozstrzyga kwestii objętej pytaniem. Przepis par. 4 regulaminu reguluje jedynie zagadnienie legitymacji do zgłoszenia wniosku o uzyskanie zgody na rozpowszechnienie. W istocie, przepis ten nie upoważnia autora widowiska, publikacji lub wystawy do wystąpienia z wnioskiem do właściwego organu kontroli o udzielenie zgody na rozpowszechnienie. Oznacza to, że postępowanie przed organami kontroli publikacji i widowisk o udzielenie zgody na rozpowszechnianie nie może być wszczęte przez autora publikacji, widowiska lub wystawy. Inicjatywa w tym zakresie nie może pochodzić od autora. Musi ona pochodzić od podmiotu wymienionego w par. 4 regulaminu. Tylko zatem redakcja /w wypadku gazet, czasopism, audycji radiowych i telewizyjnych/, wydawca /w wypadku pozostałych publikacji i nagrań/ lub organizator widowiska /wystawy/ uprawniony jest do wystąpienia do organów kontroli o uzyskanie zgody na rozpowszechnianie. Oznacza to, że podmioty te wyposażone zostały w przymiot strony postępowania przed organami kontroli publikacji i widowisk. Z faktu tego nie wynika wszakże wniosek, że autor widowiska nie jest stroną postępowania administracyjnego i nie jest legitymowany do wniesienia skargi na decyzję organów kontroli publikacji i widowisk. O tym, czy autor jest stroną postępowania wywołanego wnioskiem o udzielenie zezwolenia na rozpowszechnianie, decydują nie przepisy powołanego regulaminu, ponieważ regulamin wspomnianą kwestią w ogóle się nie zajmuje, lecz przepisy ustawy o kontroli publikacji i widowisk oraz przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.