Osobie, którą nie obciąża obowiązek alimentacyjny względem pełnoletniego członka rodziny, legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu znacznym i która nie podejmuje lub rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad tym niepełnosprawnym członkiem rodziny, nie przysługuje świadczenie pielęgnacyjne na podstawie art. 17 ust. 1 i ust. 1a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r.o świadczeniach rodzinnych.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Roman Hauser Sędziowie NSA: Marek Stojanowski (sprawozdawca) Jerzy Bujko (współsprawozdawca) Małgorzata Borowiec Małgorzata Jaśkowska Irena Kamińska Włodzimierz Ryms Protokolant: asystent sędziego Łukasz Mazur z udziałem prokuratora Prokuratury Generalnej B. K. na rozprawie w dniu 9 grudnia 2013 r. po rozpatrzeniu na posiedzeniu jawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zagadnienia prawnego w sprawie ze skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 13 kwietnia 2012 r. sygn. akt II SA/Łd 261/12 w sprawie ze skargi H. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] stycznia 2012 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego przedstawionego przez skład Naczelnego Sądu Administracyjnego postanowieniem z dnia 4 kwietnia 2013 r. sygn. akt I OSK 1774/12 do rozstrzygnięcia na podstawie art. 187 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.): "czy osobie, którą nie obciąża obowiązek alimentacyjny względem pełnoletniego członka rodziny, legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu znacznym i która nie podejmuje lub rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad tym niepełnosprawnym członkiem rodziny, przysługuje świadczenie pielęgnacyjne na podstawie przepisów art. 17 ust. 1 i ust. 1a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.)?" podjął następującą uchwałę: Osobie, którą nie obciąża obowiązek alimentacyjny względem pełnoletniego członka rodziny, legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu znacznym i która nie podejmuje lub rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad tym niepełnosprawnym członkiem rodziny, w stanie prawnym obowiązującym przed 1 stycznia 2013 r., nie przysługuje świadczenie pielęgnacyjne na podstawie art. 17 ust. 1 i ust. 1a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.).
W toku rozpoznawania skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 13 kwietnia 2012 r. sygn. akt II SA/Łd 261/12 uchylającego decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego [...] z dnia [...] stycznia 2012 r. oraz poprzedzającą ją decyzję Wójta Gminy W. z dnia [...] grudnia 2011 r. w przedmiocie odmowy przyznania H. S. świadczenia pielęgnacyjnego, skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego przedstawił do rozstrzygnięcia przez skład siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego zagadnienie prawne przytoczone w sentencji uchwały.
Przedstawione zagadnienie prawne, zakwalifikowane przez skład orzekający do budzących poważne wątpliwości, wyłoniło się w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:
Decyzją z dnia [...] grudnia 2011 r. Wójt Gminy W. - na podstawie art. 104 K.p.a. oraz art. 2 pkt 2, art. 17 ust. 1-5, art. 20 ust. 3, art. 23 ust. 1-4 art. 24, art. 25 i art. 26 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.), § 7 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. Nr 105, poz. 881 ze zm.) - odmówił H. S. świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad niepełnosprawnym wujem S. M. legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. W uzasadnieniu organ podał, iż wnioskodawczyni nie spełnia przesłanek, od których uzależnione jest przyznanie świadczenia, gdyż H. S. w stosunku do S. M. nie jest osobą spokrewnioną w pierwszym stopniu, na której ciąży obowiązek alimentacyjny. Natomiast stosownie do art. 17 ust. 1a ustawy o świadczeniach rodzinnych, osobie innej niż spokrewnionej w pierwszym stopniu, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, w przypadku, gdy nie ma osoby spokrewnionej w pierwszym stopniu albo, gdy osoba ta nie jest w stanie sprawować opieki. Organ podkreślił, iż z ustaleń faktycznych i prawnych wynika, iż zobowiązanym do opieki nad ojcem S. M. jest syn.
Decyzją z dnia [...] stycznia 2012 r., Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S., po rozpoznaniu odwołania H. S., na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a. utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. Organ odwoławczy stwierdził, iż przyznanie omawianego świadczenia wymaga łącznego spełnienia warunków z art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, zaś H. S. tych przesłanek nie spełnia, gdyż nie sposób zaliczyć jej do żadnej z osób wskazanych w art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, które mogą ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne. Nie jest, bowiem osobą, na której ciąży obowiązek alimentacyjny wobec S. M.