Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie: Przewodniczący - sędzia NSA Ewa Wrzesińska-Jóźków po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2009 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi M. S. na decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia [...] stycznia 2007 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu nienależnie pobranej emerytury rolniczej postanawia: - umorzyć postępowanie sądowe;
W dniu 14 lutego 2007 r. (data nadania w urzędzie pocztowym) M. S. złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
W dniu [...] czerwca 2007 r. skarżący zmarł (v. odpis skrócony aktu zgonu k. 25 akt sądowych), zatem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 19 listopada 2007 r. sygn. akt V SA/Wa 1242/07 zawiesił postępowanie sądowe.
W dniu 25 marca 2009 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowił podjąć zawieszone postępowanie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
W myśl art. 161 §1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) - dalej ustawy p.p.s.a - Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania w razie śmierci strony, jeżeli przedmiot postępowania odnosi się wyłącznie do praw i obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłego, chyba że udział w sprawie zgłasza osoba, której interesu prawnego dotyczy wynik tego postępowania.
Zakresem pojęcia "prawa i obowiązki ściśle związane z osobą zmarłego" objęte są takie prawa i obowiązki, które odnoszą się do określonych interesów konkretnej osoby ze względu na jej indywidualną sytuację, zatem te, które nie przechodzą na następców prawnych, bowiem są związane wyłącznie z określoną osobą. Takie rozumienie tego pojęcia koreluje z brzmieniem art. 922 § 2 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą nie należą do spadku. Zgodnie z regulacją zawartą w tym kodeksie, w skład masy spadkowej wchodzą natomiast prawa i obowiązki majątkowe (art. 922 § 1 k.c.). Należy jednak podkreślić, iż dziedziczeniu podlegają tylko prawa i obowiązki majątkowe o charakterze cywilnoprawnym, a więc wszelkie prawa i obowiązki będące elementami stosunków cywilnoprawnych. Wobec tego nie wchodzą do spadku prawa i obowiązki wynikające z innych stosunków prawnych, w tym stosunków administracyjnoprawnych (por. "Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga czwarta. Spadki" Elżbieta Skowrońska-Bocian, Wyd. LexisNexis 2004 r., str. 10). Do spadku nie należą zatem majątkowe prawa i obowiązki o charakterze publicznoprawnym, wynikające z przepisów należących do innych działów prawa (prawa administracyjnego, prawa finansowego), także wówczas, gdy skutki prawne śmierci osoby fizycznej są oceniane stosownie do przepisów kodeksu cywilnego regulujących spadkobranie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2004 r., sygn. IV CK 215/03, Lex nr 152889).
W niniejszej sprawie przedmiot postępowania odnosi się wyłącznie do praw i obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłego, a udziału w sprawie nie zgłosiła żadna osoba, której interesu prawnego dotyczyłby wynik tego postępowania.
Zaskarżona decyzja wydana została bowiem na podstawie art. 41a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2008 r. Nr 50 poz. 291) w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu nienależnie pobranej emerytury rolniczej po rozważeniu interesu prawnego zainteresowanego i uwzględnieniu wyłącznie jego możliwości płatniczych. Wynik zatem wskazanego postępowania nie dotyczy interesu prawnego innych osób.
W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 161 § 1 pkt 2 ustawy p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.