Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu Michał Kazek po rozpoznaniu w dniu 27 grudnia 2011 r. na posiedzeniu niejawnym w Wydziale III wniosku strony skarżącej o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi Stowarzyszenia D. R. z siedzibą w D. na bezczynność Zarządu Województwa D. - Dolnośląskiej Służby Dróg i Kolei we W. w przedmiocie rozpatrzenia wniosku o wszczęcie postępowania administracyjnego postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy.
W sprawie, Stowarzyszenie D. R. z siedzibą w D. wniosło o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. W uzasadnieniu tego wniosku strona podała, że nie prowadzi działalności gospodarczej, jej funkcjonowanie opiera się na społecznej i nieodpłatnej pracy członków Stowarzyszenia, które powstało w styczniu 2011 r., nie posiada rachunków bankowych oraz, że z uwagi na biedę i strukturalne bezrobocie panujące na terenie byłego województwa wałbrzyskiego nie otrzymuje należnych składek członkowskich. Strona oświadczyła również, iż nie otrzymała żadnej dotacji z budżetu państwa, nie ma żadnego finansowania z innych źródeł, majątku ruchomego ani ruchomego i nie zatrudnia żadnych pracowników.
Mając na uwadze, że oświadczenie zawarte we wniosku okazało się niewystarczające do oceny rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych strony, w dniu 8 grudnia 2010 r. doręczono skarżącemu stowarzyszeniu wezwanie do przedłożenia, w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia wezwania, dodatkowych oświadczeń i dokumentów źródłowych dotyczących jego sytuacji finansowej.
Z akt sprawy wynika, że strona skarżąca nie odpowiedziała na to wezwanie.
W sprawie zważono, co następuje.
Stosownie do brzmienia art. 245 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 3 ustawy procesowej). W przypadku osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej prawo pomocy może być przyznane w zakresie częściowym - gdy osoba ta wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania (art. 246 § 2 pkt 2) cyt. wyżej ustawy).
Wyżej powołane unormowania winny być odczytywane w kontekście treści art. 199 ustawy procesowej, zgodnie z którym strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Należy zatem przyjąć, iż zwolnienie od kosztów sądowych stanowi wyjątek od reguły wykonania tego obowiązku, który sprzyja rozwadze w wyborze sądowej drogi dochodzenia swoich praw. W konsekwencji przepisy ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, określające przesłanki przyznania prawa pomocy nie mogą być interpretowane według reguł wykładni rozszerzającej, a zwolnienie strony z ponoszenia kosztów sądowych winno nastąpić w sytuacjach wyjątkowych.
Na mocy art. 255 ustawy procesowej, jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku, o którym mowa w art. 252, okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, strona jest obowiązana złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego.