Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu - Barbara Koźlik po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2011 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia adwokata w sprawie ze skargi H. O. na decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia [---] nr [---] w przedmiocie odmowy przyznania ulgi w spłacie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne rolników w formie odraczania płatności postanawia: 1. przyznać prawo pomocy w zakresie ustanowienia adwokata; 2. umorzyć postępowanie o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych.
Skarżący, po wyroku uchylającym zaskarżoną decyzję wskazaną w sentencji i wniesieniu skargi kasacyjnej przez organ administracyjny, wniósł o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata.
Z oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku i dochodach wynika, że skarżący prowadzi gospodarstwo domowe samodzielnie od 2006 r., posiada połowę mieszkania (60 m2), nieruchomość rolną (1,816 ha) i w połowie działkę ogrodową w POD. Poza tym nie dysponuje żadnymi zasobami pieniężnymi ani przedmiotami o wartości powyżej 3.000 euro. Jako źródło dochodów wskazana została działalności rolna, z której wnioskodawca uzyskuje około 2.000 zł rocznie przy pełnym wykorzystaniu gruntów i dopłat. Posiada zadłużenie w KRUS, w Spółdzielni Mieszkaniowej, za RTV oraz u brata.
Na wezwanie do przedłożenia dodatkowych dokumentów i oświadczeń dotyczących stanu finansowego, majątkowego i rodzinnego, na podstawie art. 255 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), w skrócie p.p.s.a., wnioskodawca odpowiedział, że zeznania podatkowego na posiada ze względu, że jest rolnikiem o niskich dochodach, nie posiada też żadnego dokumentu potwierdzającego uzyskiwane dochody. Nie płaci za mieszkanie gdyż nie jest w stanie - rośnie zadłużenie. Ma możliwość pokrycia wydatków tylko za energię, gaz i leki - około 50 zł miesięcznie. Wydatków na wyżywienie i środki czystości nie jest w stanie obliczyć. Nie spłaca kredytów, odzieży nie potrzebuje. Jeżeli chodzi o kopie historii rachunków bankowych, lokat i kart kredytowych, to takich nie posiada. Posiada natomiast pojazd - Chrysler S6 z 1980 r., nieużywany oraz Talbot, rocznik 1982, używany wspólnie z synem.
Wnioskodawca oświadczył, że nieruchomość położona pod adresem wskazanym jako adres do doręczeń, stanowi własność osób obcych w stosunku do skarżącego, które są upoważnione do odbioru jego korespondencji.
Do pisma załączone zostało pismo Prokuratury Rejonowej z 23 grudnia 2010 r., informujące wnioskodawcę o przyznaniu mu statusu pokrzywdzonego w postępowaniu sprawdzającym oraz postanowienie z 27 grudnia 2010 r. o umorzeniu śledztwa.
Zgodnie z art. 245 § 2 i art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), w skrócie p.p.s.a., prawo pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia adwokata, czyli w zakresie całkowitym, może być przyznane osobie fizycznej, gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
Powyższe skarżący wykazał. Jego jedynym źródłem dochodu jest bowiem gospodarstwo rolne, z którego uzyskuje, przy pełnym wykorzystaniu, niewielki dochód. O braku dodatkowych źródeł świadczą liczne zadłużenia, zwłaszcza za media i ograniczanie miesięcznych wydatków do minimum. Natomiast majątek w postaci posiadanych środków transportu, ze względu na ich rocznik, nie stanowi żadnej wartości. Uzasadnione jest zatem przyznanie prawa pomocy w pełnym żądanym zakresie, to jest zarówno przez zwolnienie od kosztów sądowych, jak i ustanowienie adwokata.
Niemniej, co do zakresu wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, to na podstawie art. 239 pkt 1 lit. e/ p.p.s.a., nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych strona, która skarży działanie lub bezczynność organu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Z regulacji tej wynika zatem, że wnioskodawca, wnosząc skargę na decyzję wydaną w przedmiocie odmowy przyznania ulgi w spłacie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne rolników, był i pozostaje zwolniony od ponoszenia kosztów sądowych w postępowaniu przed sądami administracyjnymi z mocy samego prawa. Tym samym wniosek o przyznanie prawa pomocy w tym zakresie jest bezprzedmiotowy.
W związku z powyższym, prawo pomocy należało przyznać w zakresie częściowym przez ustanowienie adwokata z urzędu, na podstawie art. 245 § 3 i art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a., natomiast postępowanie z wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych umorzyć, w oparciu o art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a.