Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Piotr Korzeniowski po rozpoznaniu w dniu 15 listopada 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Starosty Olkuskiego na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 13 kwietnia 2022 r., sygn. akt II SO/Kr 7/22 w sprawie z wniosku M. J. o wymierzenie grzywny Staroście Olkuskiemu za nieprzekazanie sądowi skargi na bezczynność i przewlekłość postanawia: oddalić zażalenie.
Postanowieniem z dnia 13 kwietnia 2022 r., sygn. akt II SO/Kr 7/22 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wymierzył Staroście Olkuskiemu grzywnę w wysokości 500 zł oraz zasądził od tego organu na rzecz M. J. kwotę 100 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.
W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd I instancji podał, że 28 lutego 2022 r. M. J. wystąpiła do Sądu z wnioskiem o wymierzenie Staroście Olkuskiemu grzywny za nieprzekazanie Sądowi w ustawowym terminie skargi z 16 grudnia 2021 r. dotyczącej bezczynności i przewlekłości tego organu w sprawie podjęcia działań polegających na usunięciu odpadów. Uzasadniając wniosek skarżąca wskazała, że 16 grudnia 2021 r. złożyła skargę do organu, co powinno spowodować jej przekazanie do 16 stycznia 2022 r., a nastąpiło to dopiero około połowy lutego 2022 r.
W odpowiedzi na wniosek organ wskazał, że pismo M. J. z 16 grudnia 2021 r. (data wpływu), skierowane do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, zostało przekazane do Samorządowego Kolegium Odwoławczego 20 grudnia 2021 r. w uzupełnieniu do ponaglenia z 26 listopada 2021 r. W ocenie Starosty Olkuskiego pisma M. J. są bezskuteczne. Jak bowiem wynika z kopii postanowienia Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach Wydział X Gospodarczy z dnia 23 lipca 2021 r., sygn. akt X GU 247/21/9, M. J. jest w stanie upadłości. W takiej sytuacji, zgodnie z dyspozycją art. 144 ust. 1 Prawa upadłościowego, po ogłoszeniu upadłości, postępowania administracyjne dotyczące masy upadłości, mogą być prowadzone wyłącznie przez syndyka albo przeciwko niemu. Postępowanie administracyjne prowadzone przez Starostę Olkuskiego dotyczy stanu majątkowego upadłej, a tym samym masy upadłości. Wobec tego jedynym uprawnionym podmiotem do reprezentowania upadłej jest syndyk. W tej sytuacji jakiekolwiek pismo pochodzące od upadłej, z pominięciem przepisów Prawa upadłościowego, nie wywiera skutków prawnych. Samorządowe Kolegium Odwoławcze postanowieniem z 8.02.2022 r. odmówiło M. J. wszczęcia postępowania w sprawie bezczynności i przewlekłości postępowania Starosty Olkuskiego w sprawie podjęcia działań polegających na usunięciu odpadów zalegających na terenie działek nr [...] położonych w K., z uwagi na brak legitymacji do złożenia ponaglenia po stronie wnioskodawczyni. Zawiadomieniem z 8 lutego 2022 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Krakowie, przekazało Staroście Olkuskiemu, rzeczone pismo z 16.12.2021 r. celem załatwienia zgodnie z posiadanymi kompetencjami, które niezwłocznie przekazano do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wraz z aktami sprawy pismem z 15 lutego 2022 r.
Sąd I instancji wymierzając Staroście grzywnę w trybie art. 55 § 1 p.p.s.a. wyjaśnił, że grzywna pełni funkcję dyscyplinującą. Ma bowiem na celu doprowadzenie do wykonania przez organ administracji ciążącego na nim obowiązku procesowego. Pełni również funkcję represyjną. Ta druga służy ochronie wyrażonego w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP prawa strony do rozpoznania sprawy sądowej bez nieuzasadnionej zwłoki. Poza tym, grzywna pełni funkcję prewencyjną, albowiem ukaranie nią służy także zapobieganiu naruszeniom prawa w przyszłości, zarówno przez ukarany organ administracji, jak i przez inne organy administracji. W wymiarze indywidualnym ukarany organ administracji będzie wszak dążył - jak można przypuszczać - do uniknięcia powtórzenia takiej sytuacji, choćby z uwagi na związane z tym uszczuplenie środków finansowych. Wskazał, że powołany przepis nie obliguje Sądu do wymierzenia grzywny i kwestia ta pozostawiona jest jego uznaniu. Oznacza to, że przy rozstrzygnięciu wniosku o wymierzenie grzywny należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy, tj.: przyczyny niewypełnienia obowiązków, czas jaki upłynął od wniesienia skargi, okoliczność czy organ przed rozpatrzeniem wniosku wypełnił obowiązek i wyjaśnił powody niedotrzymania terminu. Wymierzenie organowi administracji grzywny ma bowiem na celu nie tylko jego dyscyplinowanie, lecz ma również stanowić sankcję za naruszenie podstawowego prawa jednostki do rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki.