Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA - Ewa Pisula-Dąbrowska po rozpoznaniu w dniu 15 czerwca 2015 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym wniosku M. M. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi M. M. na przewlekłe prowadzenie postępowania administracyjnego przez Dyrektora Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w [...] w przedmiocie udostępnienia dokumentów dotyczących źródła informacji SUSW ps. [...] postanawia: odmówić przyznania M. M. prawa pomocy.
M. M., po odrzuceniu przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie jego skargi w niniejszej sprawie, zwrócił się o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata.
Z nadesłanego urzędowego formularza wniosku wynika, że skarżący prowadzi wspólne gospodarstwo domowe wraz z żoną M. M. oraz dwójką małoletnich dzieci (ur. w 1998 r. - córka, w 2007 r. - syn). Wnioskodawca podniósł, że od ponad pięciu lat pozostaje bez pracy, a źródłem utrzymania rodziny jest wynagrodzenie żony z tytułu umowy o dzieło i umowy zlecenia oraz czynsz z najmu mieszkania - łącznie 3.000 zł. Ujawnił, że posiada dwa mieszkania w [...]: jedno o łącznej powierzchni 105 m2 i drugie - 39 m2 oraz działkę budowlaną w [...] o wielkości 384 m2, natomiast nie posiada oszczędności. Wskazał, że dochód z najmu mieszkania przeznaczany jest na spłatę kredytu za większe mieszkanie. Oświadczył, że żona jest współwłaścicielem i Prezesem [...] Sp. z o.o. i z tego tytułu prowadzona jest egzekucja kwoty [...] tysięcy zł.
Mając na względzie powyższe zważono, co następuje:
W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że stan majątkowy oraz możliwości płatnicze skarżącego i jego rodziny ustalono w oparciu o dokumenty źródłowe nadesłane przez skarżącego do innych jego spraw zawisłych przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie. Zostały one zarejestrowane pod II KO/Wa 68/15.
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
Podkreślić należy, że prawo pomocy jest instytucją stanowiącą wyjątek od zasady ponoszenia kosztów postępowania przez jego strony. Z tego względu przesłanki zastosowania tej instytucji winny być interpretowane w sposób ścisły. Udzielenie prawa pomocy jest formą dofinansowania strony postępowania z budżetu państwa i powinno mieć miejsce tylko w sytuacjach, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu jest rzeczywiście obiektywnie niemożliwe. Strona występująca na drogę postępowania sądowego winna mieć świadomość obowiązku ponoszenia jego kosztów, a wnosząc o zwolnienie z tego obowiązku musi uprawdopodobnić - w sposób bardzo rzetelny - okoliczności przemawiające za uwzględnieniem wniosku.
Skoro zatem obowiązek wykazania przesłanek, o których mowa w art. 246 powołanej ustawy, obciąża wnioskodawcę, winien on złożyć pełne, jasne, a przede wszystkim wiarygodne oświadczenie o swojej sytuacji rodzinnej i majątkowej. Oznacza to, że to na osobę ubiegającą się o przyznanie prawa pomocy został przerzucony ciężar przedstawienia swojej sytuacji materialnej w taki sposób, aby przekonać o zasadności złożonego wniosku. Instrumentem służącym wyjaśnieniu stanu majątkowego jest uzyskanie dodatkowego oświadczenia strony lub dokumentów źródłowych w trybie art. 255 cytowanej ustawy (por. postanowienie NSA z dnia 28 stycznia 2009 r., sygn. akt II GZ 332/08 - Lex nr 551914). Konsekwencją uchylenia się od tego obowiązku lub udzielenia niekompletnych informacji może być odmowa przyznania prawa pomocy (tak orzekł NSA np. w postanowieniu z dnia 30 lipca 2009 r. sygn. akt I FZ 180/09 - Lex nr 552208, w postanowieniu z dnia 28 lipca 2009 r. sygn. akt I OZ 744/09 - Lex nr 552504, w postanowieniu z dnia 23 marca 2012 sygn. akt I OZ 184/12 - 1136769 oraz w postanowieniu z dnia 28 marca 2012 r. sygn. akt I OZ 182/12 - Lex 1136768).