Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Agnieszka Nawara - Dubiel po rozpoznaniu w dniu 19 października 2018 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi Stowarzyszenie A na bezczynność Dyrektora Szkoły w przedmiocie udostępnienia informcaji publicznej postanawia 1. odrzucić skargę, 2. zwrócić K. C. wniesiony przez niego wpis od skargi w kwocie 100 (sto) zł.
Stosownie do przepisu art. 58 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1302 ze zm.) - dalej określanej jako p.p.s.a. - Sąd odrzuca skargę jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli skarżący nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną skarżącą zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie.
Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 15 marca 2017 r., sygn. II OSK [...] (LEX nr 2271784) bezwzględną przesłanką procesową jest zdolność sądowa podmiotów postępowania sądowoadministracyjnego. Cecha ta pozwala na skuteczne przeprowadzenie ważnego postępowania przed sądem administracyjnym z udziałem danego podmiotu w charakterze strony. Brak zdolności sądowej danego podmiotu, w zależności od momentu jego ujawnienia, powoduje odrzucenie skargi lub wniosku (art. 58 § 1 pkt 5, także w zw. z art. 64 § 3 p.p.s.a.), zawieszenie postępowania (art. 124 § 1 pkt 1 p.p.s.a.), nieważność postępowania (art. 183 § 2 pkt 2 p.p.s.a.) lub też stanowi przesłankę jego wznowienia (art. 271 pkt 2 p.p.s.a.). Rozpoznając sprawę sąd administracyjny obowiązany jest ustalić czy podmiot postępowania ma zdolność sądową oraz czy nie doszło do następstwa prawnego. W przypadku następstwa prawnego, sąd obowiązany jest zapewnić temu podmiotowi udział w postępowaniu sądowoadministracyjnym.
Skargę w niniejszej sprawie wniosło stowarzyszenie zwykłe Stowarzyszenie A Jak wynika z dołączonych do skargi dokumentów (k. 6) stowarzyszenie to zostało w dniu 19 stycznia 2015 r. wpisane do ewidencji stowarzyszeń zwykłych prowadzonego przez Starostę W. .
Ustawą z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1923), która weszła w życie 20 maja 2016 r. dokonano istotnych zmian w ustawie o stowarzyszeniach, również w zakresie dotyczacym stowarzyszeń zwykłych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 tejże ustawy "w terminie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, stowarzyszenia zwykłe działające na podstawie przepisów dotychczasowych są obowiązane dokonać wpisu do ewidencji, o której mowa w art. 40 ust. 5 ustawy zmienianej w art. 1. Brak wpisu skutkuje rozwiązaniem stowarzyszenia zwykłego z mocy prawa".
Jak wskazano wyżej skarżące stowarzyszenie zostało zarejestrowane 19 maja 2015 r., a zatem art. 10 ust. 1 powołanej ustawy znajduje do niego zastosowanie.
W związku z powyższym zarządzeniem z dnia 26 września 2018 r. skarżące stowarzyszenie zostało wezwane do przedłożenia potwierdzenia, że na dzień wniesienia skargi tj. 2 sierpnia 2018 r. było wpisane do ewidencji stowarzyszeń zwykłych - w terminie 7 dni, pod rygorem odrzucenia skargi.
W odpowiedzi na to wezwanie K. C. wskazał, że w Starostwie Powiatowym w W. uzyskał informację o wykreślenie stowarzyszenia z rejestru stowarzyszeń zwykłych. Podkreślił, że stowarzyszenie również nie otrzymało żadnej decyzji ani też informacji o wykreśleniu stowarzyszenia. Wniósł również o to, by skargę na bezczynność dyrektora ZS w I. potraktować jako skargę złożoną przez mieszkańca gminy L., K. C.. Zwrócił uwagę, że opłata sądowa w wysokości 100 zł była dokonana z jego prywatnego rachunku bankowego z uwagi na to, że stowarzyszenie nie posiadało własnych funduszy. W przypadku gdyby nie było możliwości zakwalifikowania skargi jako wniesionej przez niego osobiście wniósł o zwrot dokonanej wpłaty, która ponownie zostanie wykorzystana w tej samej sprawie.
Jak wynika z powyższych okoliczności skarżące stowarzyszenie nie dokonało obowiązków nałożonych na niego przez art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw tzn. nie dokonało wpisu do ewidencji, o której mowa w art. 40 ust. 5 ustawy o stowarzyszeniach. Skutkiem tego było rozwiązanie stowarzyszenia z mocy prawa z dniem 21 maja 2018 r. tj. po bezskutecznym upływie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie wymienionej wyżej ustawy.
Skoro skarżące stowarzyszenie zwykłe w dacie wnoszenia skargi było już rozwiązane, to nie miało zdolności sądowej. Tego rodzaju brak istniejący w dacie wnoszenia skargi nie może być w żaden sposób uzupełniony. Nie ma również możliwości "podmiany" strony skarżącej i przyjęcia, że skarga została w niniejszej sprawie wniesiona przez osobę fizyczną - K. C..
Z powyższych względów skarga podlegała odrzuceniu na podstawie przytoczonego wyżej art. 58 § 1 pkt 5 p.p.s.a.
O zwrocie wpisu orzeczono na podstawie art. 232 § 1 pkt 1 p.p.s.a., zgodnie z którym Sąd z urzędu zwraca stronie cały uiszczony wpis od pisma odrzuconego lub cofniętego do dnia rozpoczęcia rozprawy. Ponieważ skarżące stowarzyszenie nie istnieje - orzeczono o zwrocie wpisu na rzecz tego podmiotu, przez którego wpis ten został wniesiony tj. K. C..