Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Rzeszowie Agata Kosowska-Dudzik po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2017 roku w Rzeszowie na posiedzeniu niejawnym wniosku W. R. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi W. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] lutego 2017 r. nr [...] w przedmiocie nakazu przyłączenia budynku do sieci kanalizacji sanitarnej - postanawia - odmówić przyznania prawa pomocy.
W sprawie ze swojej skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w przedmiocie nakazu przyłączenia budynku do sieci kanalizacji sanitarnej W. R. wniósł o zwolnienie od kosztów sądowych. Wskazał, że znajduje się w trudnej sytuacji finansowej. We wspólnym gospodarstwie domowym pozostaje z żoną oraz trójką dzieci (2, 4 i 6 lat). Mieszkają w domu o pow. 100 m.kw. Na majątek rodziny składa się także nieruchomość rolna o pow. 2,7 ha oraz samochód osobowy. Skarżący pracuje i z tego tytułu uzyskuje wynagrodzenie w wysokości 1599 zł, natomiast jego żona pobiera zasiłek wychowawczy w kwocie 400 zł. Jako średnie miesięczne wydatki skarżący wskazał: na wyżywienie - 800 zł, odzież i obuwie - 200 zł, "rachunki" - 700 zł, leczenie - 100 zł oraz dojazd do pracy - 400 zł.
Uznano, że oświadczenie strony jest niepełne, dlatego wezwano do jego uzupełnienia. Z odpowiedzi skarżącego wynika, że jego żona pobiera także zasiłek rodzinny w wysokości 356 zł oraz zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 253 zł. Jeśli chodzi o wydatki, to strona podała je następujące (w skali miesiąca): wyżywienie - 1800 zł, odzież i obuwie - 780 zł, lekarstwa i rehabilitacja niepełnosprawnego dziecka - 190 zł, energia elektryczna - 62 zł, gaz - 96 zł, woda - 120 zł, wywóz śmieci - 24 zł, opał - 350 zł, utrzymanie samochodu - 600 zł, telefon, Internet i telewizja - 143 zł. Z kolei ubezpieczenie domu i nieruchomości rolnych wynosi 600 zł. Nieruchomości te przynoszą dochód miesięczny w kwocie 134 zł. Saldo końcowe rachunku bankowego strony na dzień 16 marca 2017 r. wskazuje kwotę 807,75 zł.
Rozpoznając wniosek zważono, co następuje:
W. R. nie wykazał, by sytuacja, w której wraz z rodziną się znajduje wymagała przyznania mu wsparcia ze środków publicznych, z których finansowana jest instytucja prawa pomocy. Analiza przedstawionych przez niego danych prowadzi mianowicie do wniosku, że sytuacja finansowa rodziny nie jest jasna, co z uwagi na wyjątkowość prawa pomocy wyklucza przychylenie się do żądania strony. Wątpliwości budzi bowiem rzeczywista wysokość uzyskiwanych przez wnioskodawcę i jego żonę dochodów wobec tego, że zadeklarowana przez skarżącego wysokość comiesięcznych wydatków (ok. 4200 zł) przekracza i to znacznie wielkość wskazanych we wniosku i odpowiedzi na dodatkowe wezwanie dochodów (2742 zł). Oznacza to albo, że skarżący nie ujawnił wszystkich źródeł i wielkości dochodów rodziny albo też zawyżył znacznie ponoszone wydatki na potrzeby uzyskania pozytywnego rozstrzygnięcia w przedmiocie jego wniosku. Niezależnie jednak, która z powyższych wersji jest prawdziwa, to skutek musi być taki sam, a mianowicie odmowa przyznania prawa pomocy. W świetle bowiem art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.), zwanej dalej "P.p.s.a.", to strony postępowania sądowego obowiązane są do ponoszenia związanych z postępowaniem tym kosztów. Powinny więc podjąć wszelkie możliwe starania, aby poczynić w zakresie własnych wydatków pewne oszczędności celem zgromadzenia środków potrzebnych do samodzielnego sfinansowania swojego udziału w danym postępowaniu sądowym, w którym zamierzają wziąć udział. Tylko wówczas, kiedy pozyskanie tych środków jest rzeczywiście obiektywnie niemożliwe mogą starać się o uzyskanie wsparcia od Państwa w ramach instytucji prawa pomocy. Wtenczas muszą jednak wykazać, że ich sytuacja rzeczywiście kwalifikuje do uzyskania takiego wsparcia. Obowiązek w tym zakresie wynika jednoznacznie z brzmienia art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a., który to przepis ustanawia przesłankę przyznania częściowego prawa pomocy. Wskazuje on wyraźnie, że aby uzyskać takie wsparcie ubiegający się o nie musi wykazać, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Poza tym, jeszcze treść art. 252 § 1 P.p.s.a. nakazuje, by wnioskodawca wskazał dokładne dane odnośnie do jego sytuacji rodzinnej, dochodowej oraz majątkowej.
Jak już wyżej wskazano, W. R. nie udowodnił, że istnieją podstawy do uwzględnienia jego wniosku. Z wniosku tego, jak też odpowiedzi na wezwanie o jego uzupełnienie wynikają tylko duże wątpliwości co do sytuacji finansowej rodziny, kiedy zadeklarowane wydatki przekraczają znacznie wskazywane dochody. Na możliwość ich zawyżenia celem uzyskania korzystnego rozstrzygnięcia w zakresie prawa pomocy wskazuje fakt, iż we wniosku strona podała wydatki na wyżywienie - 800 zł, zaś na odzież i obuwie - 200 zł. Tymczasem już w odpowiedzi na wskazane dodatkowe wezwanie zaznaczyła, że wynoszą one odpowiednio 1800 zł i 780 zł.
Nie mając więc rzetelnych danych odnośnie do finansów wnioskodawcy i jego żony, nie można było przychylić się do jego żądania. Dlatego odmówiono przyznania prawa pomocy, o czym orzeczono w oparciu o art. 258 § 2 pkt 7 w zw. z art. 245 § 3 i art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.