Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Rzeszowie Agata Kosowska-Dudzik po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2018 roku w Rzeszowie na posiedzeniu niejawnym wniosku M. P. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata w sprawie ze skargi M. P. na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego z dnia [...] listopada 2017 r. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej za naruszenie przepisów o transporcie drogowym - postanawia - odmówić przyznania prawa pomocy.
M. P. zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej za naruszenie przepisów o transporcie drogowym. W sprawie tej wymieniony wniósł o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata. Wskazał, że nie posiada środków na pokrycie tego rodzaju wydatków, co wynika z katastrofalnej sytuacji finansowej prowadzonej przez niego firmy. Motywując natomiast żądanie ustanowienia pełnomocnika skarżący podał, że nie ma umiejętności obrony swoich racji. Podniósł, że prowadzi wspólne gospodarstwo domowe wraz z żoną, dwójką małoletnich dzieci (5 i 7 lat) oraz teściową. Majątek rodziny to dom należący do teściowej, działka rolna o pow. 12 ar, działka o pow. 0,5 ha ze starą kotłownią oraz samochód osobowy (jedenastoletni) i samochód dostawczy. Dochody członków rodziny są zaś następujące: z działalności gospodarczej skarżącego - 1346 zł, wynagrodzenie za pracę żony strony - 1700 zł, emerytura teściowej - 1550 zł oraz świadczenie wychowawcze - 500 zł. Skarżący zwrócił uwagę na zaciągnięty kredyt inwestycyjny na zakup kotłowni, kredyt konsumpcyjny i debet. Podał, że opłaty za media wynoszą ok. 940 zł, natomiast za przedszkole 400 zł.
Udzielając odpowiedzi na wezwanie o podanie dodatkowych informacji M. P. podniósł, że jego dochód miesięczny to 1211 zł, zaś dochód żony to 2157 zł. W świetle pisma strony, comiesięczne wydatki rodziny wynoszą: 9 zł - podatek w związku z posiadaniem nieruchomości rolnej, 100 zł - telefon żony i telefon stacjonarny, 640 zł - gaz, 250 zł - energia elektryczna, 200 zł - woda, kanalizacja, wywóz śmieci, 350 zł - przedszkole, 600 zł - utrzymanie samochodu, 1037 zł - rata kredytu konsumpcyjnego. Wnioskodawca dołączył również wyciągi z rachunków bankowych oraz dokumenty podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Rozpoznając wniosek zważono, co następuje:
Osoba zamierzająca zainicjować postępowanie sądowe winna mieć świadomość tego, że związane są z tym określone koszty i w tym celu powinna poczynić stosowne oszczędności tak, aby samodzielnie sfinansować swój udział w postępowaniu sądowym i nie przerzucać kosztów z tym związanych na ogół obywateli. Zasadę tę wyraża art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1369 ze zm.), zwanej w dalszej części "P.p.s.a.". Zgodnie z tym przepisem, strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Oznacza to, że zadaniem strony jest zgromadzenie środków, które wystarczą na obronę swoich praw na drodze sądowej. Dopiero, gdy strona nie jest w stanie własnymi siłami zebrać tych środków, wówczas może zwrócić się o udzielenie wsparcia ze środków Skarbu Państwa, lecz winna wtedy wykazać, że pomoc ta jest jej faktycznie potrzebna. Stanowią o tym jednoznacznie art. 246 § 1 pkt 1 i pkt 2 P.p.s.a. Według pierwszego z powołanych przepisów, całkowite prawo pomocy, a więc tak zwolnienie od kosztów sądowych, jak i ustanowienie adwokata (art. 245 § 2 P.p.s.a.), adresowane jest do osoby, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Natomiast częściowe prawo pomocy - a zatem w świetle art. 245 § 3 P.p.s.a. - zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub tylko ustanowienie adwokata - przeznaczone jest dla osoby, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.). Zwłaszcza prawo pomocy w największym wymiarze przeznaczone jest dla osób rzeczywiście ubogich tj. takich dla których trudnością jest utrzymanie rodziny choćby na minimalnym poziomie życia.