Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bogusław Jażdżyk po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2017 r. na posiedzeniu niejawnym sprzeciwu "[...]" od postanowienia starszego referendarza sądowego z dnia 22 listopada 2016 r., sygn. akt II SA/Ol 673/16 w sprawie ze skargi "[...]" na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w "[...]" z dnia 31 marca 2016 r., nr "[...]" w przedmiocie skierowania na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji do kierowania pojazdami postanawia utrzymać zaskarżone postanowienie w mocy.
Postanowieniem z dnia 22 listopada 2016 r. starszy referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Olsztynie odmówił "[...]" przyznania prawa pomocy. Skarżący nie przedłożył bowiem większości żądanych oświadczeń i dokumentów źródłowych. Powyższe uniemożliwiło ocenę sytuacji finansowej skarżącego, a w konsekwencji uwzględnienie wniosku.
Od tego postanowienia skarżący wniósł sprzeciw zarzucając, że niezasadnie uznano złożone przez niego dokumenty i oświadczenia za niewiarygodne i niewystarczające do przyznania prawa pomocy w żądanym zakresie. Stwierdził, że odmowa przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie pozbawia go prawa do sądu. Podniósł, że kondycja finansowa jego przedsiębiorstwa jest zła i zalega z opłatami do ZUS za okres dwóch miesięcy, gdyż osoby korzystające z jego usług nie regulują należności wobec niego. Skarżący wskazał ponadto, że wnosi jedynie o ustanowienie radcy prawnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:
Stosownie do art. 259 § 1 w związku z art. 258 § 2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.), powoływanej dalej jako p.p.s.a., od postanowienia referendarza sądowego o odmowie przyznania prawa pomocy strona może wnieść do właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego sprzeciw w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia postanowienia. Rozpoznając sprzeciw, sąd wydaje postanowienie, w którym zaskarżone postanowienie referendarza sądowego zmienia albo utrzymuje w mocy (art. 260 § 1 p.p.s.a.).
Stosownie do art. 246 § 1 p.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje:
1) w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania;
2) w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 2 .p.p.s.a.), zaś prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 3 p.p.s.a.).
Z treści cytowanego art. 246 § 1 p.p.s.a. wynika, że dopiero gdy środki, którymi dysponuje wnioskodawca okażą się niewystarczające można wystąpić o przyznanie prawa pomocy, a pomoc ta co do zasady jest stosowana wobec osób, które znajdują się w bardzo trudnej sytuacji materialnej, pozwalającej na zaspokojenie jedynie podstawowych potrzeb życiowych. Podkreślenia bowiem wymaga, że prawo pomocy jest instytucją stanowiącą wyjątek od zasady ponoszenia kosztów postępowania sądowego przez strony. Udzielenie prawa pomocy stanowi formę dofinansowania strony postępowania z budżetu Państwa i powinno mieć miejsce tylko w sytuacjach, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe (por. np. postanowienie NSA z dnia 11 stycznia 2012 r., sygn. akt I OZ 1099/11, dostępne