Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Alicja Jaszczak - Sikora po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2012 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi E.W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. z dnia 31 sierpnia 2012 r., nr "[...]" w przedmiocie skierowania na badania lekarskie postanawia odmówić przyznania prawa pomocy.
Wnioskiem z dnia 5 listopada 2012 r. E.W. zwrócił się o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego w sprawie ze skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. z dnia 31 sierpnia 2012 r. w przedmiocie skierowania na badania lekarskie w zakresie kat. A, B, C prawa jazdy. Z treści tego dokumentu wynikało, że wnioskodawca prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, nie uzyskuje dochodu, nie posiada żadnych zasobów pieniężnych i przedmiotów wartościowych, poza udziałem w wysokości 1/4 w mieszkaniu o pow. 38 m². Podał, że jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku, co potwierdził załączoną do wniosku kopią zaświadczenia z urzędu pracy.
Postanowieniem Referendarza sądowego z dnia 26 listopada 2012 r. odmówiono skarżącemu przyznania prawa pomocy. Pomimo wezwania i pouczenia o skutkach zaniechania realizacji wezwania, skarżący nie dostarczył dodatkowych oświadczeń i dokumentów źródłowych, nie przedłożył też żadnego pisma wyjaśniającego brak ich złożenia. Powyższe uniemożliwiło zweryfikowanie jego oświadczenia w zakresie aktualnej sytuacji materialnej i tym samym ocenę jego rzeczywistych zdolności płatniczych.
Od postanowienia tego skarżący złożył sprzeciw. Podał w nim, że nie rozumie wątpliwości dotyczących źródła środków wydatkowanych na ustanowienie adwokata w postępowaniu przed sądem powszechnym. Stwierdził, że o wyjaśnienie tych wątpliwości tut. Sąd winien zwrócić się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego lub Starostwa Powiatowego. Wnioskodawca stwierdził, że nie ma dochodów, co potwierdził własnoręcznym podpisem na formularzy wniosku o przyznanie prawa pomocy i nie będzie udowadniał, że jest tak w rzeczywistości. Wyjaśnił, że pomagają mu osoby trzecie, których nie ma zamiaru ujawniać.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Stosownie do art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. nr 270, powoływanej dalej jako p.p.s.a.), prawo pomocy może być przyznane osobie fizycznej w zakresie całkowitym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
Z treści cytowanego przepisu wynika, że prawo pomocy jest instytucją stanowiącą wyjątek od zasady ponoszenia kosztów postępowania przez strony. Z tego względu przesłanki zastosowania tej instytucji winny być interpretowane w sposób ścisły. Udzielenie prawa pomocy jest bowiem formą dofinansowania strony postępowania z budżetu Państwa i powinno mieć miejsce tylko w sytuacjach, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe (por. postanowienie NSA z dnia 11 stycznia 2012 r., sygn. akt I OZ 1099/11).
Ponadto, w orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntowany jest pogląd, że to na wnioskodawcy spoczywa ciężar wykazania, że znajduje się w sytuacji uprawniającej do skorzystania z prawa pomocy. Powinien on zatem przekonać Sąd o konieczności przyznania mu prawa pomocy. Wnioskodawca ubiegający się o przyznanie prawa pomocy musi wykazać, tj. należycie udokumentować swoją sytuację materialną, gdyż to na podstawie przekazanych przez niego informacji Sąd dokonuje merytorycznej oceny wniosku pod kątem wystąpienia przesłanek przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie (por. np. postanowienia NSA z dnia 16 grudnia 2010 r., sygn. akt II GZ 409/10 i z dnia 20 stycznia 2012 r., sygn. akt II FZ 833/11).