Starszy referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gliwicach Łukasz Strzępek po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2014 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi M. M. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości w kwestii wniosku skarżącej o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych postanawia: oddalić wniosek o przyznanie prawa pomocy
Skarżąca, na druku urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy wystąpiła o zwolnienie od kosztów sadowych powołując się na trudną sytuację materialną. Z przedstawionych informacji wynika, że strona samotnie prowadzi gospodarstwo domowe, nie posiada żadnego majątku a jej jedynym dochodem jest świadczenie emerytalne wraz z dodatkiem pielęgnacyjnym w wysokości 1.283 zł miesięcznie.
Pismem z dnia 27 października 2014 r. referendarz sądowy zobowiązał skarżącą do uprawdopodobnienia okoliczności podniesionych we wniosku o przyznanie prawa pomocy poprzez:
- wskazanie, gdzie obecnie zamieszkuje i czy ponosi z tego tytułu jakiekolwiek wydatki, w tym, czy partycypuje w kosztach utrzymania lokum należącego do kogoś innego skoro jak zadeklarowała, własnego majątku, w tym nieruchomości nie posiada,
- udokumentowania wysokości przeciętnych, miesięcznych wydatków przeznaczanych na wykup niezbędnych lekarstw.
W odpowiedzi pełnomocnik strony nadesłał kopie paragonów za zakup lekarstw i środków medycznych, kopie dokumentów potwierdzających opłacenie ubezpieczenia oraz wyjaśnił, że M. M. zamieszkuje w należącym do jej syna budynku, zajmując pokój z oddzielnym wejściem. Środki uzyskiwane przez skarżącą z tytułu emerytury i świadczenie pielęgnacyjnego przeznaczane są na zakup żywności, lekarstw oraz partycypowanie w kosztach związanych z utrzymaniem mieszkania.
W toku rozpoznania wniosku zważono, co następuje:
Przepis art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r. Poz. 270 ze zm. - zwana dalej P.p.s.a.) konstytuuje zasadę odpłatności postępowania sądowoadministracyjnego. Wyjątkiem od niej jest możliwość przyznania prawa pomocy, które stosownie do treści art. 245 §1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi może zostać przyznane stronie w zakresie całkowitym lub częściowym.
Przyznanie prawa pomocy w postaci zwolnienia od kosztów sądowych może nastąpić wobec osoby fizycznej, która wykaże że nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania sądowego bez uszczerbku w utrzymaniu swoim oraz swojej rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.).
Ocena możliwości finansowych strony ubiegającej się o zwolnienie od kosztów sądowych dokonywana jest poprzez porównanie uzyskiwanego przez nią dochodu z wydatkami, które będzie zobowiązana ponieść w toczącym się postępowaniu sądowym. Aby jednak oceny tej można było dokonać w sposób wszechstronny i rzetelny, koniecznym jest uzyskanie jak najpełniejszego obrazu sytuacji materialnej skarżącego, czemu służy zarówno treść druku formularza PPF jak i możliwość wezwania o tzw. dodatkowe dokumenty źródłowe.
Mając powyższe na względzie uznano, że brak jest podstaw do uwzględnienia złożonego wniosku.
Bez wątpienia skarżąca jest osobą w podeszłym wieku, cierpiącą na schorzenia o charakterze przewlekłym, wymagające stałego leczenia, co oznacza konieczność ponoszenia stałych wydatków z tym związanych. Nie można jednak z pola widzenia tracić tego, że wydatki na medykamenty kształtują się na poziomie 100 - 200 zł miesięcznie, co wynika z przedstawionych paragonów. Ani w druku formularza ani też w żadnym innym miejscu nie podano, że koszty z tego tytułu są wyższe. Dalej wskazać trzeba, że przedłożone dowody opłacania składek ubezpieczeniowych nie wskazują częstotliwości ponoszenia tych świadczeń, nie mniej jednak, nawet jeśli przyjąć, że są one uiszczane co miesiąc, to nie są to kwoty znaczne, pochłaniające znaczącą część budżetu strony. Co znamienne, pełnomocnik strony nie przedstawił żadnych wiarygodnych informacji potwierdzających tezę, że skarżąca partycypuje w kosztach utrzymania budynku/lokalu, w którym zamieszkuje. Dodatkowo wskazać trzeba, ze brak jest jakichkolwiek informacji na temat tytułu prawnego, w oparciu o który M. M. zajmuje lokal w budynku należącym do jej syna. Można jednak założyć, że jest to umowa dożywocia, co z kolei oznacza, że dysponuje ona służebnością mieszkania, z istoty której wynika ciążący na właścicielu budynku obowiązek zapewnienia jej utrzymania, w tym opłacenia mediów, z których strona korzysta.
Tym samym, mając na uwadze, że zasadniczym wydatkiem na obecnym etapie postępowania jest wpis od skargi w wysokości 200 zł, a więc kwota, której opłacenie leży w granicach możliwości finansowych strony skarżącej. gdyby zaś miała ona problemy ze zdobyciem środków na ten cel, w pierwszej kolejności winna zwrócić się do syna, który jak wynika to z treści art. 87 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r. poz. 788 ze zm.), zobowiązany jest wpierać swoją matkę. Dopiero, gdyby okazało się, że syn nie ma możliwości wsparcia skarżącej, wówczas zasadnym byłoby rozważenie możliwości zwolnienia jej od kosztów sądowych, przy założeniu, ze w istocie większość jej dochodu pochłaniają wydatki przeznaczane na utrzymanie się.
Wobec tego , działając na podstawie art. 258 §1 i § 2 pkt 7 p.p.s.a., w związku z art. 246 § 1 pkt 2 tej ustawy orzeczono jak w sentencji postanowienia.