Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jacek Chlebny po rozpoznaniu w dniu 8 sierpnia 2012 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Gminy O. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 czerwca 2012 r., sygn. akt IV SA/Wa 9/12 w zakresie odmowy przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi Gminy O. na decyzję Głównego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia [...] października 2011 r., nr [...] w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej postanawia: oddalić zażalenie.
Zaskarżonym postanowieniem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił Gminie O. przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi tej Gminy na decyzję Głównego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia [...] października 2011 r. w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej w wysokości 40 806 zł za naruszenie warunków odprowadzania ścieków do środowiska. W ocenie Sądu, stan kont bankowych gminy oraz wartość zgromadzonych środków trwałych wskazuje, że strona ma możliwość pokrycia kosztów sądowych we własnym zakresie. Sąd ustalił, że w dniu składania wniosku o prawo pomocy gmina posiadała na koncie 461 420,43 zł, zaś w budżecie zatwierdzonym uchwałą z dnia 29 grudnia 2011 r. w planie wydatków urzędu przewidziano kwotę 3 000 zł na wydatki związane z poborem podatków, m.in. koszty postępowań sądowych. Ponadto w budżecie utworzono rezerwę ogólną w wysokości 80 000 zł. Z powołanych względów Sąd stwierdził, że złożony wniosek nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem przyznanie prawa pomocy osobom prawnym ustawodawca uzależnił od wykazania braku środków na pokrycie kosztów sądowych, nie czyniąc wyjątków pozwalających na przyjęcie spełnienia przez wnioskodawcę przesłanki z art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a. w sytuacji, w której będące w jego dyspozycji środki zostają przeznaczone na inne cele. Zdaniem Sądu, niezabezpieczenie w planie wydatków bieżących gminy środków na postępowania sądowe wszczęte skargami na decyzje Głównego Inspektora Ochrony Środowiska nie może przemawiać za uprzywilejowanym traktowaniem skarżącej gminy i przyznaniem jej prawa pomocy we wnioskowanym zakresie. Gmina nawet będąc w trakcie realizacji licznych inwestycji, powinna uwzględnić w swoich wydatkach również konieczność posiadania środków finansowych pozwalających jej na uczestnictwo w postępowaniach sądowych wynikających z bieżącej działalności gminy.
W zażaleniu na powyższe postanowienie strona zarzuciła Sądowi niewyjaśnienie istotnych okoliczności sprawy oraz błędne ustalenia odnoszące się do wysokości środków finansowych pozostających do dyspozycji gminy, a także naruszenie art. 246 § 2 p.p.s.a. poprzez uznanie, że nie wykazała, iż nie posiada środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania. Strona wskazała, że zgromadzone na koncie środki pieniężne pochodzą z kredytów, pożyczek i umów długoterminowych w kwocie 4 949 576,95 zł, tj. 39,5% planowanych dochodów oraz z dochodów gminy w kwocie 7 646 127,51 zł, z czego 5 741 985,00 zł to subwencje związane z utrzymaniem oświaty i udzielaniem pomocy społecznej. Dochody własne gminy to 1 904 142,51 zł, z czego kwota 1 741 122,00 zł jest przeznaczona na oświatę i pomoc społeczną. Ponadto, w 2011 r. gmina przeznaczyła 719 671,50 zł na spłatę zobowiązań (kredytów). Kwoty 461 420,43 zł oraz środki z rezerwy budżetowej - 80 000,00 zł, przeznaczone są na oświatę, pomoc społeczną oraz sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym oraz na spłatę zobowiązań kredytowych. Strona podała także, że ok. 30% mieszkańców gminy nie płaci za wodę, ścieki i odpady, podczas gdy opłaty wnoszone z tego tytułu stanowią istotny element dochodów gminy. Z tego względu kwota 3 000 zł przeznaczona jest na toczące się postępowania sądowe, nie wystarcza jednak na wszczęcie wszystkich postępowań. Do zażalenia strona załączyła oświadczenie o spłacie w 2011 r. zobowiązań wynikających z zaciągniętych kredytów w kwocie 719 671,50 zł.