Dnia 9 listopada 2006 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Anna Łuczaj po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2006 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Stowarzyszenia Ekologiczny [...] z siedzibą w Poznaniu na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 13 kwietnia 2006 roku, sygn. akt [...] o oddaleniu wniosku o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi Stowarzyszenia Ekologiczny [...] z siedzibą w Poznaniu na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia 18 października 2005 roku, nr [...] w przedmiocie odmowy dopuszczenia organizacji społecznej do udziału w postępowaniu dotyczącym ustalenia warunków zabudowy postanawia: oddalić zażalenie
Postanowieniem z dnia 13 kwietnia 2006 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, sygn. akt II SA/Po 1237/05 oddalił wniosek Stowarzyszenia Ekologiczny [...] z siedzibą w Poznaniu o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi Stowarzyszenia Ekologiczny [...] z siedzibą w Poznaniu na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia 18 października 2005 roku w przedmiocie odmowy dopuszczenia organizacji społecznej do udziału w postępowaniu dotyczącym ustalenia warunków zabudowy.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd pierwszej instancji podniósł, że Stowarzyszenie Ekologiczny [...] w Poznaniu wniosło o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Wniosek o przyznanie prawa pomocy nie został uzupełniony w zakreślonym terminie. Postanowieniem z dnia 16 marca 2006 roku referendarz sądowy pozostawił wniosek bez rozpoznania wskazując, że stosowne pismo z załącznikami wnioskodawca przesłał na adres Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
W sprzeciwie od powyższego postanowienia strona podniosła, że korespondencję przesłano na adres Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu.
Sąd pierwszej instancji przytoczył treść art. 257 i 246 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) - zwanej dalej p. p. s. a. - i podniósł, że składane przez Stowarzyszenie oświadczenia stanowią środek dowodowy, za pomocą którego ma zostać wykazana zasadność wniosku o przyznanie prawa pomocy. Rozstrzygnięcie Sądu zależy od tego, co zostanie udowodnione przez stronę. Sąd stwierdził, iż z historii rachunku bankowego Stowarzyszenia wynika, że w dacie zgłoszenia wniosku o przyznanie prawa pomocy, tj. w dniu 20 października 2005 roku mogło wykazać się dodatnim saldem w kwocie ponad 800 złotych, a więc znacznie przewyższającej wysokość wpisu w sprawie.
Zdaniem Sądu pierwszej instancji dla oceny zasadności wniosku bez znaczenia jest fakt, iż strona jest organizacją pożytku publicznego. Z przepisów ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ani też z innego aktu prawnego nie wynika, że organizacje pożytku społecznego zwolnione są od opłat w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Organizacje społeczne na równi z innymi podmiotami mogą występować o przyznanie prawa pomocy i pomoc taką otrzymać po wykazaniu istnienia przesłanek do jej udzielenia. W tym zakresie Sąd powołał się na postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 czerwca 2005 roku, sygn. akt OZ II 503/05 ).
Jako podstawę prawną postanowienia powołano art. 246 § 2 pkt 1 p. p. s. a.
W zażaleniu na powyższe postanowienie Stowarzyszenie Ekologiczny [...] w Poznaniu wniosło o jego uchylenie i przyznanie prawa pomocy w zakresie wskazanym we wniosku.
Stowarzyszenie podniosło, że zaskarżone postanowienie rażąco narusza przepisy ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Stowarzyszenie jest stroną kilkunastu innych spraw sądowoadministracyjnych. Opłaty sądowe, jakie w tych sprawach winno uiścić Stowarzyszenie wielokrotnie przewyższają majątek skarżącego. Strona jest organizacją non profit. Jej funkcjonowanie oparte jest o społeczne działania członków. Całość ofiar i darowizn została uwidoczniona na wykazach bankowych. Zdaniem strony Sąd pierwszej instancji winien ustalić, czy majątek Stowarzyszenia pozwala na prowadzenie postępowania sądowego; nie jest prawidłowe stwierdzenie Sądu, iż każdy z członków winien ponosić określone koszty, gdyż uiszczanie składki nie jest obligatoryjne. Jest to istotne dla wielu członków, gdyż mogą w inny sposób udzielać się społecznie.