Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zofia Flasińska (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz Sędzia WSA del. Agnieszka Wilczewska-Rzepecka po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy z wniosku Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Ł. a Ministrem Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpatrzenia zażalenia Marszałka Województwa [...] na postanowienie Starosty O. z dnia [...] czerwca 2017 r. znak: [...] o zawieszeniu postępowania w sprawie ustalenia linii brzegu rzeki W. postanawia: wskazać Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej jako organ właściwy w sprawie
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. wystąpiło z wnioskiem do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy nim a Ministrem Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej poprzez wskazanie Ministra jako organu właściwego do rozpatrzenia zażalenia Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Ł. (działającego w imieniu Marszałka Województwa [...]) na postanowienie Starosty O. z dnia [...] czerwca 2017 r. znak: [...] o zawieszeniu postępowania w sprawie ustalenia linii brzegu rzeki W.
W uzasadnieniu Kolegium wskazało, że przedmiotowe zażalenie zostało skierowane do Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W., a po likwidacji tego organu zostało przekazane 22 czerwca 2018 r. Ministrowi Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, a następnie pismem z dnia 18 września 2018 r. Minister przekazał je do Kolegium jako organu właściwego na zasadzie wynikającej z art. 17 pkt 1 k.p.a.
Kolegium podniosło, że nie jest organem właściwym w tej sprawie, gdyż na mocy ustawy Prawo wodne z 2017 r. zniesiono Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej oraz dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej (art. 525 ustawy). Obecnie - zgodnie z treścią art. 220 ustawy Prawo wodne z 2017 r. - linię brzegu ustala, w drodze decyzji, na wniosek podmiotu mającego interes prawny lub faktyczny: 1) właściwy terenowy organ administracji morskiej - dla morskich wód wewnętrznych oraz wód morza terytorialnego; 2) minister właściwy do spraw gospodarki wodnej - dla śródlądowych wód płynących (ust. 5). Zatem minister właściwy do spraw gospodarki wodnej jest obecnie organem właściwym, zarówno w pierwszej, jak i w drugiej instancji w tych sprawach.
Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej nie udzielił odpowiedzi na wniosek, mimo stosownego wezwania.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z treścią art. 15 § 1 pkt 4 i § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.), zwanej dalej "p.p.s.a.", Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzyga spory kompetencyjne i spory o właściwość, o których mowa w art. 4 p.p.s.a.
Rozpoznając przedmiotowy wniosek trzeba mieć na względzie, że badanie właściwości organu, w szczególności właściwości rzeczowej, przeprowadzane jest przez pryzmat przedmiotu sprawy, która ma podlegać rozstrzygnięciu, a więc z uwzględnieniem aspektu materialnoprawnego, gdyż z niego wynika zakres właściwości rzeczowej. Tylko w ten sposób możliwe jest zweryfikowanie właściwości rzeczowej konkretnego organu administracji publicznej. W niniejszej sprawie przedmiotem sporu jest to, który organ jest właściwy do rozpatrzenia zażalenia na postanowienie wydane w toku sprawy dotyczącej ustalenia linii brzegu, wszczętej przed dniem wejścia w życie ustawy Prawo wodne z 2017 r.
W odniesieniu do powyższego wskazać należy, że stosownie do treści art. 127 § 2 w zw. z art. 144 k.p.a. właściwym do rozpatrzenia zażalenia na postanowienie jest organ administracji publicznej wyższego stopnia, chyba że ustawa przewiduje inny organ odwoławczy (zobacz także: postanowienie NSA z 11.05.2011 r. II OW 16/11). O tym który organ aktualnie jest organem właściwym instancyjnie w stosunku do starosty procedującego w sprawie ustalenia linii brzegu, wszczętej i niezakończonej przed dniem wejścia w życie ustawy Prawo wodne z 2017 r. wypowiadał się już Naczelny Sąd Administracyjny. W wydanych postanowieniach, które Naczelny Sąd Administracyjny w tym składzie w pełni podziela, wskazuje się, że właściwość rzeczowa i instancyjna w sprawach o ustalenie linii brzegu określona była w art. 15 ust. 2 oraz art. 4 ust. 3 i 4 Prawa wodnego z 2001 r. Organem pierwszej instancji był: właściwy terenowy organ administracji morskiej - dla morskich wód wewnętrznych wraz z morskimi wodami wewnętrznymi Zatoki Gdańskiej oraz wód morza terytorialnego (art. 15 ust. 2 pkt 1) właściwy marszałek województwa - dla wód granicznych oraz śródlądowych dróg wodnych (art. 15 ust. 2 pkt 2) oraz właściwy starosta realizujący zadanie z zakresu administracji rządowej - dla pozostałych wód (art. 15 ust. 2 pkt 3). W myśl art. 4 ust. 3 i 4 Prawa wodnego z 2001r. funkcję organu wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego w stosunku do marszałków województw pełnił Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, a w stosunku do starostów realizujących zadania z zakresu administracji rządowej - właściwy dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej. Zatem w świetle tych przepisów starosta, wydając decyzję o ustaleniu linii brzegu, realizował zadanie z zakresu administracji rządowej, a organem wyższego stopnia w stosunku do starosty był dyrektor regionalny zarządu gospodarki wodnej, tj. organ administracji rządowej niezespolonej właściwy w sprawach gospodarowania wodami (art. 92 ust. 1 Prawa wodnego z 2001r.).