Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Zofia Flasińska po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2012 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Chrześcijańskiego Kościoła [...], Kościoła "[...]", Kościoła [...], Kościoła Chrześcijańskiego "[...]", Kościoła Chrześcijańskiego "[...]", Wspólnoty Chrześcijańskiej "[...]" i Centrum Chrześcijańskiego "[...]" od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 sierpnia 2012 r. sygn. akt I SAB/Wa 291/11 w sprawie ze skargi Chrześcijańskiego Kościoła [...], Kościoła "[...]", Kościoła [...], Kościoła Chrześcijańskiego "[...]", Kościoła Chrześcijańskiego "[...]", Wspólnoty Chrześcijańskiej "[...]" i Centrum Chrześcijańskiego "[...]" na bezczynność Prezesa Rady Ministrów w przedmiocie nierozpoznania wniosku o przystąpienie przez Radę Ministrów do rozmów w celu zawarcia umowy i wydania odpowiedniej ustawy o stosunkach między Rzeczpospolitą Polską a Kościołami postanawia: oddalić skargę kasacyjną
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, postanowieniem z dnia 9 sierpnia 2012 r., sygn. akt I SAB/Wa 291/11, odrzucił skargę Chrześcijańskiego Kościoła [...], Kościoła "[...]", Kościoła [...], Kościoła Chrześcijańskiego "[...]", Kościoła Chrześcijańskiego "[...]", Wspólnoty Chrześcijańskiej "[...]" i Centrum Chrześcijańskiego "[...]" na bezczynność Prezesa Rady Ministrów polegającą na nierozpoznaniu wniosku o przystąpienie przez Radę Ministrów do rozmów w celu zawarcia umowy i wydania odpowiedniej ustawy o stosunkach między Rzeczpospolitą Polską a Kościołami.
Jak wynika ze stanu faktycznego sprawy przyjętego przez Sąd I instancji, zarządzeniem z dnia 31 sierpnia 2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wezwał pełnomocnika skarżących do udzielenia informacji, w terminie siedmiu dni pod rygorem odrzucenia skargi, czy przed wniesieniem skargi do Sądu wezwany został Prezes Rady Ministrów do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli tak, to Sąd wezwał do nadesłania odpisu tego wezwania wraz z dowodem jego wniesienia do wymienionego organu. W odpowiedzi na powyższe wezwanie pełnomocnik skarżących pismem z dnia 8 września 2011 r. wyjaśnił, że wobec braku ustawowego wymogu co do określonej formy i treści wezwania do usunięcia naruszenia prawa pisma z dnia: 12 kwietnia 2010 r., 27 września 2010 r. i 28 marca 2011 r. kierowane do Prezesa Rady Ministrów i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji stanowią wezwania do usunięcia naruszenia prawa.
W uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia Sąd I instancji wskazał na dwie kwestie. Po pierwsze - w ocenie Sądu - skarżący nie wyczerpali trybu przewidzianego w art. 37 § 1 k.p.a., gdyż nie wnieśli stosownego wezwania do usunięcia naruszenia prawa. Wskazane przez pełnomocnika skarżących pisma zostały wniesione przed 11 kwietnia 2011 r., tj. przed wejściem w życie nowelizacji art. 37 § 1 k.p.a., który w swoim pierwotnym brzmieniu nie przewidywał trybu wezwania do usunięcia naruszenia prawa, a jedynie zażalenie do organu wyższego stopnia. Przed wniesieniem przedmiotowej skargi na bezczynność Prezesa Rady Ministrów weszła w życie nowelizacja art. 37 § 1 k.p.a. w brzmieniu obowiązującym od dnia 11 kwietnia 2011 r., w świetle której na niezałatwienie sprawy w terminie przez organ wyższego stopnia stronie służy wezwanie tego organu do usunięcia naruszenia prawa. Niezłożenie takiego wezwania stanowi brak formalny skargi, skutkujący jej odrzuceniem.
Pod drugie, zdaniem Sądu I instancji, przedmiotowa sprawa nie podlega załatwieniu w drodze administracyjnej. Brak jest bowiem podstaw do uznania, iż sądy administracyjne sprawują kontrolę nad procesem ustalania w kontraktach bilateralnych państwa i kościołów lub związków wyznaniowych wzajemnej relacji w formie ustawowej. Czynności podejmowanych w trakcie procesu legislacyjnego nie można zrównać z czynnościami i aktami podejmowanymi w postępowaniu administracyjnym. Oceniana pod tym kątem rzekoma bezczynność nie może być uznana za przejaw działalności z zakresu administracji publicznej. Oznacza to, że skarga na bezczynność organu administracji publicznej w zakresie jego działalności normatywnej nie może być przedmiotem kontroli sądu administracyjnego, gdyż kwestionowana bezczynność nie mieści się w kategorii aktów i czynności z zakresu administracji publicznej wskazanych w art. 3 § 2 pkt 1 - 4a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270) - dalej: p.p.s.a.