Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Dorota Dąbek Sędzia NSA Gabriela Jyż (spr.) Sędzia NSA Cezary Pryca po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej wniosku Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Bydgoszczy z dnia 21 września 2021 r. o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Bydgoszczy, a Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Częstochowie w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie skierowania na badania psychologiczne postanawia: wskazać Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Częstochowie jako organ właściwy do załatwienia sprawy.
Pismem z dnia 21 września 2021 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Bydgoszczy wniosło o rozstrzygnięcie sporu o właściwość zaistniałego pomiędzy Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Bydgoszczy, a Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Częstochowie w przedmiocie rozpoznania wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji Starosty Lublinieckiego z dnia [...] lipca 2019 r., nr [...] dotyczącej skierowania Ł. N. na badania psychologiczne w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdami.
Wnioskodawca w motywach wskazał, że Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Częstochowie przekazało wymieniony wniosek o stwierdzenie nieważność decyzji do załatwienia Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu w Bydgoszczy powołując się na art. 21 § 1 pkt 3 Kodeksu postępowania administracyjnego i argumentując, że dowiedzione zostało, iż miejscem zamieszkania Ł. N. od października 2018 r., jest B., ul. M. C.-S. [...]. Wobec tego, w ocenie SKO w Częstochowie, organem właściwym do orzekania w sprawie wniosku o stwierdzenie nieważności powołanej decyzji Starosty Lublinieckiego nie jest organ właściwy ze względu na położenie organu orzekającego w I instancji, tylko organ II instancji właściwy ze względu na miejsce zamieszkania strony postępowania administracyjnego, a więc SKO w Bydgoszczy.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Bydgoszczy wskazało, że zgodnie z art. 157 § 1 k.p.a. właściwym do stwierdzenia nieważności decyzji w przypadkach wymienionych w art. 156 k.p.a. jest organ wyższego stopnia, a gdy decyzja została wydana przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze - ten organ. Skoro zatem przedmiotem kontroli - stwierdzenia nieważności - jest decyzja administracyjna Starosty Lublinieckiego, to w ocenie SKO w Bydgoszczy, organem wyższego stopnia powinno być SKO w Częstochowie, jako organ pozostający właściwy do załatwienia sprawy o stwierdzenie nieważności tejże decyzji.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm., dalej: p.p.s.a.) sądy administracyjne rozstrzygają spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej.
Pojęcie sporu, którym na gruncie przywołanego przepisu prawa operuje ustawodawca odnosi się do sytuacji, w której przynajmniej dwa organy administracji publicznej uważają się za właściwe w sprawie (spór pozytywny) albo każdy z organów uważa się za niewłaściwy (spór negatywny). Innymi słowy, spór o właściwość (spór kompetencyjny) najogólniej rzecz ujmując ma miejsce wówczas, gdy rozbieżność poglądów co do zakresu działania organów administracji publicznej dotyczy jednoczesnego przyjmowania lub wyłączania przez te organy własnych kompetencji do załatwiania indywidualnej sprawy administracyjnej w rozumieniu art. 1 pkt 1 k.p.a., a więc sprawy, która w toku administracyjnego postępowania jurysdykcyjnego przed organem administracji publicznej podlega załatwieniu w drodze aktu administracyjnego, bądź też - co trzeba podkreślić - w innej prawnej formie działania administracji publicznej podlegającej kontroli sądu administracyjnego (por. np. postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia: 14 listopada 2006 r., sygn. akt II OW 51/06; 18 lutego 2009 r., sygn. akt I OW 14/09; 17 listopada 2009 r., sygn. akt I OW 180/09).