Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Skoczylas po rozpoznaniu w dniu 24 września 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej J. B. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2020 r. sygn. akt IV SA/Wr 12/20 w zakresie odrzucenia skargi J. B. na czynność Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu z dnia [...] listopada 2019 r., nr [...] w przedmiocie wskazania listy radców prawnych wyznaczonych do udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu we Wrocławiu do ponownego rozpoznania.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu postanowieniem z dnia 31 stycznia 2020 r., sygn. akt IV SA/Wr 12/20, na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 i § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; powoływanej dalej jako: p.p.s.a.), odrzucił skargę J. B. na czynność Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu z dnia [...] listopada 2019 r. w przedmiocie wskazania listy radców prawnych wyznaczonych do udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej.
Postanowienie Sądu I instancji zostało wydane w następującym stanie sprawy:
Pismem z dnia [...] listopada 2019 r., adresowanym do Starosty Powiatu Wrocławskiego, Rada Okręgowa Izby Radców Prawnych we Wrocławiu wskazała listę radców prawnych wyznaczonych do udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej na terenie powiatu wrocławskiego, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej (tj. Dz. U. z 2019 r., poz. 294, powoływanej dalej jako: ustawa o nieodpłatnej pomocy prawnej).
J. B. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu na powyższą czynność Rady OIRP we Wrocławiu w przedmiocie wskazania listy radców prawnych wyznaczonych do udzielenia nieodpłatnej pomocy prawnej, zarzucając m.in. pominięcie jego osoby na wspomnianej liście.
Odrzucając skargę strony Sąd I instancji stwierdził, że w niniejszej sprawie przedmiotem zaskarżenia była czynność Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu, która pismem z dnia [...] listopada 2019 r., nr [...] wskazała Staroście Powiatu Wrocławskiego listę radców prawnych wyznaczonych do udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej na terenie powiatu wrocławskiego, zgodnie z przepisami ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej.
W ocenie Sądu, ww. pismo nie posiada cech decyzji administracyjnej, ani innej władczej formy działania administracji publicznej. W szczególności nie stanowi ono aktu lub czynności z zakresu administracji publicznej, dotyczącego uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. Z tego względu, zdaniem WSA, zaskarżone pismo nie może być przedmiotem kontroli sądu administracyjnego. Ponadto Sąd wskazał, że brak jest przepisów szczególnych, które pozwalałyby objąć wniesioną skargę kognicją sądów administracyjnych.
Sąd I instancji podkreślił, że zgodnie z art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. W ocenie Sądu, wskazanie staroście powiatu listy radców prawnych wyznaczonych do udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej na terenie powiatu nie stanowi aktu albo czynności z zakresu administracji publicznej, dotyczącego uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. WSA zauważył również, że kontrolą sądów administracyjnych objęto działania organów samorządu radcowskiego wymienione w art. 28 ust. 7, art. 31 ust. 2b, art. 33 ust. 8, art. 368 ust. 11 oraz art. 37 ust. 4 ustawy o radcach prawnych (Dz. U. z dnia 6 lipca 1982 r.; tj. Dz. U. z 2020 r., poz. 75).