Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jan Rudowski po rozpoznaniu w dniu 3 listopada 2011 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia M. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 11 sierpnia 2011 r. sygn. akt I SA/Bd 72/11 w zakresie przymusowego ściągnięcia opłaty kancelaryjnej w sprawie ze skargi M.S. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia 23 grudnia 2010 r. nr [...] w przedmiocie przywrócenia terminu do złożenia oświadczenia uprawniającego do ulgi meldunkowej postanawia: oddalić zażalenie.
Wyrokiem z dnia 7 czerwca 2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił skargę M.S. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia 23 grudnia 2010 r. w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do złożenia oświadczenia.
W dniu 10 czerwca 2011 r. wpłynął do WSA w Bydgoszczy wniosek skarżącej o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku. Zarządzeniem z dnia 13 czerwca 2011 r. wezwano skarżącą do uiszczenia w terminie 10 dni opłaty kancelaryjnej za wydanie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem w związku z wnioskiem skarżącej. Doręczone w dniu 15 czerwca 2011 r. wezwanie okazało się bezskuteczne.
Następnie zarządzeniem z dnia 11 sierpnia 2011 r. Przewodniczący Wydziału I WSA w Bydgoszczy zarządził ściągnięcie należności sądowych w kwocie 100 zł. od skarżącej z tytułu nieuiszczenia opłaty kancelaryjnej za wydanie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem w drodze egzekucji na rzecz Skarbu Państwa.
Pismem z dnia 23 sierpnia 2011 r. skarżąca wniosła zażalenie na powyższe zarządzenie, w którym wskazała, że art. 234 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2002 r. Nr 153 poz. 1270 ze zm., dalej: p.p.s.a.) na podstawie, którego wezwano skarżącą do uiszczenia opłaty kancelaryjnej jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. W jej ocenie powyższy przepis narusza zasadę równości wobec prawa przez to, że reguluje w sposób odmienny niż w sądownictwie powszechnym sposób pobierania opłat sądowych.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z treścią art. 234 § 2 p.p.s.a. opłatę kancelaryjną za odpis orzeczenia z uzasadnieniem, doręczonego na skutek żądania zgłoszonego w terminie siedmiodniowym od ogłoszenia orzeczenia, pobiera się przy zgłoszeniu wniosku o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia i jego doręczenie. Jeżeli opłata nie została uiszczona, przewodniczący zarządzi ściągnięcie jej od strony, która złożyła wniosek. Odpis doręcza się bez względu na to, czy strona uiściła opłatę kancelaryjną. Doręczenie odpisu skutkuje jednak powstaniem obowiązku uiszczenia opłaty i z tego powodu nieuiszczenie jej przed doręczeniem odpisu orzeczenia z uzasadnieniem i skutkuje podjęciem przez przewodniczącego zarządzenia o ściągnięciu opłaty w drodze egzekucji. Powyższa regulacja wprowadza odstępstwo od zasady niepodejmowania przez sąd żadnych działań przed uiszczeniem należnej opłaty (art. 220 § 1 p.p.s.a.), zakazując pozostawienie bez rozpoznania wniosku strony, która nie uiściła opłaty. Przyjęte rozwiązanie jest wyrazem ochrony prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP) polegającym na prowadzeniu postępowania ze skargi kasacyjnej. Nieotrzymanie orzeczenia wraz z uzasadnieniem pozbawia, bowiem stronę prawa do wniesienia takiej skargi (por. Małgorzata Niezgódka-Medek, Komentarz do art.234 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi LEX 2011. Z tego powodu w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego WSA w Bydgoszczy prawidłowo zarządził ściągnięcie należności sądowych od skarżącej, która pomimo wezwania, nie uiściła opłaty kancelaryjnej za wydanie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem.
Należy także wskazać, że wbrew twierdzeniom skarżącej nieuiszczenie przez stronę, pomimo wezwania, opłaty kancelaryjnej od wniosku o sporządzenie uzasadnienia nie oznacza, iż strona zrezygnowała z tego wniosku i tym samym nie ma obowiązku jej uiścić. Jedynie cofnięcie wniosku o sporządzenie uzasadnienia zwalniałoby skarżącą od tej czynności (por. orzeczenia NSA z dnia 27 stycznia 2005 r., sygn. akt OZ 1234/04, z dnia 22 marca 2011 r. sygn. akt II OZ 182/11).
Bezzasadnie również skarżąca zarzuciła naruszenie wynikającej z art. 32 ust 1 Konstytucji RP zasady równości wobec prawa, zgodnie z którą wszyscy są równi wobec prawa i mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nie stanowi jednak naruszenia tej zasady odmienne uregulowanie podobnych, szczegółowych kwestii w przepisach regulujących postępowanie przed różnymi organami władzy publicznej, także sądami. Sądy administracyjne, jako odrębne od sądów powszechnych - stosownie do art. 175 i 184 Konstytucji RP., mają bowiem ustawowo, odrębnie uregulowany zarówno ustrój, jak i przepisy o postępowaniu, w tym także w zakresie opłat sądowych.
Mając na uwadze powyższe Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 i art. 198 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji postanowienia.